ไม้ไต่คู้

ไม้ไต่คู้ (◌็) หรือ สัญญะประกาศ มีลักษณะคล้ายเลขไทย (๘) ปกติใช้แทนสระเสียงสั้นลดรูปเมื่อมีพยัญชนะสะกด เช่น เล็ก แม็กซ์ น็อก เป็นต้น

อักษรไทย
–็
รูปพยัญชนะ
ก	ข	ฃ	ค	ฅ	ฆ	ง	จ
ฉ	ช	ซ	ฌ	ญ	ฎ	ฏ	ฐ
ฑ	ฒ	ณ	ด	ต	ถ	ท	ธ
น	บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ
ม	ย	ร	ล	ว	ศ	ษ	ส
		ห	ฬ	อ	ฮ
รูปสระ
ะ	–ั	า	–ํ	–ิ	'	"
–ุ	–ู	เ	โ	ใ	ไ	–็
อ	ว	ย	ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
		–่	–้	–๊	–๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
		–์	–๎	–ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
		ฯ	ฯลฯ		ๆ
		๏	๚	๛	┼

อักษรเขมรมีรูปสระที่คล้ายไม้ไต่คู้ (៏) เรียกว่า อสฺฎา (เขมร: អស្ដា; แปลว่า แปด) ใช้แสดงการเพิ่มน้ำเสียงสำหรับคำที่มีพยัญชนะตัวเดียว

การประสมรูป

การประสมรูป	ปรากฏ	ใช้เป็นสระ	สัทอักษรสากล
(พยัญชนะต้น) + ไม้ไต่คู้	–็	เอาะ (เฉพาะคำว่า ก็)	/ɔʔ/
(พยัญชนะต้น) + ไม้ไต่คู้ + ตัวออ + (พยัญชนะสะกด)	–็อ–	เอาะ (มีตัวสะกด)	/ɔ/
ไม้หน้า + (พยัญชนะต้น) + ไม้ไต่คู้ + (พยัญชนะสะกด)	เ–็–	เอะ (มีตัวสะกด)	/e/
สระแอ + (พยัญชนะต้น) + ไม้ไต่คู้ + (พยัญชนะสะกด)	แ–็–	แอะ (มีตัวสะกด)	/ɛ/

การใช้

• ใช้บนคำว่า ก็ (อ่านว่า เก้าะ) เป็นคำพิเศษ (ภาษาเขมรก็มีคำนี้ (ក៏))
• ใช้กับคำที่ประสมสระเสียงสั้นเมื่อมีตัวสะกด ได้แก่ เ–ะ, แ–ะ, เ–าะ, –ัวะ, เ–ียะ, เ–ือะ, เ–อะ แปลงรูปเป็น เ–็–, แ–็–, –็อ–, –็ว–, เ–ีย–, เ–ือ–, เ–ิ–
• คำยืมจากภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต ไม่ใส่ไม้ไต่คู้ เช่น เบญจ เพชร เพชฌฆาต
  • ยกเว้นวิสามานยนาม เช่น โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช เพ็ชรในนามสกุล
• คำยืมจากภาษาเขมร ภาษาจีน หรือภาษาอื่น ให้เขียนตามพจนานุกรมภาษาไทย ซึ่งมักจะมีไม้ไต่คู้ปรากฏอยู่ เช่น เพ็ญ เสด็จ เก็ง มะเร็ง
• คำยืมจากภาษาอังกฤษ บางคำมีไม้ไต่คู้ เช่น เช็ค แร็กเกต ฮาเร็ม เปอร์เซ็นต์ บางคำก็ไม่มี เช่น เบนซิน เมตร แสตมป์ แบตเตอรี่ แบคทีเรีย ให้เขียนตามพจนานุกรมภาษาไทย
• คำยืมจากภาษาอื่นหากไม่มีกำหนดในพจนานุกรมภาษาไทย ควรเขียนตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ ซึ่งการใส่ไม้ไต่คู้เพื่อให้เห็นแตกต่างจากคำในภาษาไทย หลีกเลี่ยงความหมายแฝง หรือเพื่อช่วยให้ผู้อ่านแยกพยางค์ได้ถูกต้องในกรณีที่อาจสับสน

อ้างอิง

1. Unicode Character 'KHMER SIGN AHSDA' (U+17CF)
2. Khmer Online Dictionary: ក៏
3. ชัยรัตน์ วงศ์เกียรติ์ขจร. พจนานุกรมคำสัมผัส. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553. ISBN 978-974-03-2471-3 — สามารถพบการสะกดได้จากหน้าสารบัญ