ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก

ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก (อังกฤษ: Austroasiatic languages) เป็นตระกูลภาษาขนาดใหญ่ที่มีผู้พูดทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นดิน เอเชียใต้ และเอเชียตะวันออก ประชากรส่วนใหญ่ที่พูดภาษานี้อยู่ในประเทศเวียดนามและกัมพูชา ส่วนชนกลุ่มน้อยที่พูดภาษานี้กระจายไปทั่วพื้นที่ในประเทศไทย, ลาว, อินเดีย, พม่า, มาเลเซีย, บังกลาเทศ, เนปาล และจีนตอนใต้ มีประชากรที่พูดภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติกประมาณ 117 ล้านคน โดยในจำนวนมากกว่าสองในสามเป็นผู้พูดภาษาเวียดนาม ในบรรดาภาษาทั้งหมด มีเพียงเฉพาะภาษาเวียดนาม ภาษาเขมร และภาษามอญที่ปรากฏในบันทึกประวัติศาสตร์อย่างยาวนาน โดยมีเพียงสองภาษาเท่านั้นที่เป็นภาษาราชการของประเทศ คือ ภาษาเวียดนามในประเทศเวียดนาม และภาษาเขมรในประเทศกัมพูชา ภาษามอญเป็นภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการยอมรับในประเทศพม่าและไทย ส่วนภาษาว้าเป็น 'ภาษาประจำชาติที่ได้รับการยอมรับ' ในรัฐว้า เขตปกครองตนเองโดยพฤตินัยในประเทศพม่า ภาษาสันถาลีเป็นหนึ่งใน 22 ภาษาที่กำหนดในประเทศอินเดีย ส่วนภาษาที่เหลือในตระกูลนี้มีผู้พูดเป็นชนกลุ่มน้อยและไม่มีสถานะทางการ

ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก
Austro-Asiatic
ภูมิภาค:	เอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียตะวันออก
การจําแนก ทางภาษาศาสตร์:	หนึ่งในตระกูลภาษาที่มีผู้พูดมากที่สุดในโลก
ภาษาดั้งเดิม:	ออสโตรเอเชียติกดั้งเดิม
กลุ่มย่อย:	คาซี-ปะหล่อง ขมุ มัง Pakanic เวียตติก กะตู บัฮนัร เขมร ปอร์ มอญ อัซลี นิโคบาร์ เคอร์วาเรียน มุนดาใต้ คาเรีย-จวา โกราปุต มุนดา มอญ-เขมร มอญ-เขมรตะวันออก ภาษาเขมร ปอร์ ภาษากลุ่มบัฮนัร ภาษากลุ่มกะตู ภาษากลุ่มเวียตติก (รวมภาษาเวียดนาม) มอญ-เขมรเหนือ ภาษาคาซี (รัฐเมฆาลัย, อินเดีย) ปะหล่อง ขมุ มอญ-เขมรใต้ ภาษามอญ อัสเลียน นิโคบาร์ (หมู่เกาะนิโคบาร์) Ilia Peiros (2004) เป็นการแบ่งโดยใช้ข้อมูลจากการใช้คำศัพท์ร่วมกัน นิโคบาร์ มุนดา-เขมร มุนดา มอญ-เขมร ภาษาคาซี มอญ-เขมรศูนย์กลาง ม้ง (ม้งและปยู) เวียตติก มอญ-เขมรเหนือ ประกอบด้วยกลุ่มปะหล่องและขมุ มอญ-เขมรกลาง ภาษาเขมรสำเนียงต่างๆ ปอร์ อัสลี-บัฮนัร อัสเลียน มอญ-บัฮนัร มอญ กะตู-บัฮนัร กะตู บัฮนัร Grérard Diffloth (2005) มุนดา กลุ่มโกวาปุต กลุ่มมุนดาแกนกลาง กลุ่มคาเรีย-จวา 2 ภาษา กลุ่มมุนดาเหนือ กลุ่มกอร์กู, กลุ่มคาวาเรีย 12 ภาษา กลุ่มคาซี-เขมร กลุ่มคาซี 3 ภาษาในอินเดียและบังกลาเทศ กลุ่มปะหล่อง-ขมุ กลุ่มขมุ มี 13 ภาษาในลาวและไทย กลุ่มปะหล่อง-ปะกัน กลุ่มปะกันหรือปยู มี 2 ภาษาในจีนตอนใต้ กลุ่มปะหล่อง มี 21 ภาษาในพม่า จีนตอนใต้และไทย รวมภาษาม้งในเวียดนาม กลุ่มมอญ-เขมรศูนย์กลาง กลุ่มเขมร-เวียตติก กลุ่มเวียต-กะตู กลุ่มเวียตติก มี 10 ภาษาในเวียดนามและลาวรวทั้งภาษาเวียดนามซึ่งเป็นภาษาเดียวในตระกูลออสโตรเอเชียติกที่มีเสียงวรรณยุกต์ กลุ่มกะตู มี 19 ภาษาในลาว เวียดนามและไทย กลุ่มเขมร-บัฮนัร กลุ่มบัฮนัร มี 40 ภาษาในเวียดนาม ลาว และกัมพูชา กลุ่มเขมร ซึ่งได้แก่ภาษาเขมรสำเนียงต่าง ๆ ในไทย กัมพูชา เวียดนามและกลุ่มปอร์ที่มี 6 ภาษาในกัมพูชา กลุ่มนิโคบาร์-มอญ กลุ่มนิโคบาร์ มี 6 ภาษาในหมุ่เกาะนิโคบาร์ กลุ่มอัสลี-มอญ กลุ่มอัสเลียน มี 19 ภาษาในไทยและมาเลเซีย กลุ่มมอญ มี 2 ภาษาคือภาษามอญในพม่าและภาษาญัฮกุรในไทย และยังมีอีกหลายภาษาที่ยังจัดแบ่งไม่ได้ในจีนตอนใต้ ระบบการเขียน นอกจากชุดตัวอักษรฐานละตินแล้ว ภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติกหลายภาษาเขียนด้วยอักษรเขมร, อักษรไทย, อักษรลาว และอักษรพม่า ภาษาเวียดนามเคยมีอักษรของตนเอง โดยอิงจากตัวหนังสือคำของจีน ภายหลังจึงแทนที่ด้วยชุดตัวอักษรละตินในคริสต์ศตวรรษที่ ตัวอย่างข้างล่างคือชุดตัวอักษรในตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติกที่เคยมีผู้ใช้งานและและยังคงมีผู้ใช้งานอยู่ จื๋อโนม อักษรเขมร อักษรขอม (ใช้เพียงระยะสั้นในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 สำหรับภาษาพื้นเมืองในประเทศลาว) อักษรมอญ พ่าเฮ่าม้องเคยใช้เขียนภาษาขมุ ภายใต้ชื่อ "พ่าเฮ่าขมุ" อักษรไทใต้คง (ภาษาปะหล่อง, ภาษาปลัง) อักษรธรรมล้านนา (ภาษาปลัง) อักษรโอลสิกิ (ชุดตัวอักษรสันถาลี) Mundari Bani (ชุดตัวอักษรมุนดารี) อักษรวารังกสิติ (ชุดตัวอักษรโฮ) Ol Onal (ชุดตัวอักษร Bhumij) อักษรโสรัง สมเป็ง (ชุดตัวอักษรโสรา) หมายเหตุ บางครั้งเขียนเป็น Austro-Asiatic หรือ Austroasian อ้างอิง Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, บ.ก. (2013). "Austroasiatic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. "Austroasiatic". www.languagesgulper.com (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 March 2019. สืบค้นเมื่อ 15 October 2017. Bradley (2012) notes, MK in the wider sense including the Munda languages of eastern South Asia is also known as Austroasiatic. Diffloth 2005 Sidwell 2009 Sidwell, Paul, and Roger Blench. 2011. "The Austroasiatic Urheimat: the Southeastern Riverine Hypothesis เก็บถาวร 18 พฤศจิกายน 2017 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน." Enfield, NJ (ed.) Dynamics of Human Diversity, 317–345. Canberra: Pacific Linguistics. Schmidt, Wilhelm (1906). "Die Mon–Khmer-Völker, ein Bindeglied zwischen Völkern Zentralasiens und Austronesiens ('[The Mon–Khmer Peoples, a Link between the Peoples of Central Asia and Austronesia')". Archiv für Anthropologie. 5: 59–109. "Vietnamese Chu Nom script". Omniglot.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 February 2012. สืบค้นเมื่อ 11 March 2012. "Khmer/Cambodian alphabet, pronunciation and language". Omniglot.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 February 2012. สืบค้นเมื่อ 11 March 2012. "Santali alphabet, pronunciation and language". Omniglot.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 November 2010. สืบค้นเมื่อ 11 March 2012. Everson, Michael (19 April 2012). "N4259: Final proposal for encoding the Warang Citi script in the SMP of the UCS" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 9 October 2022. สืบค้นเมื่อ 20 August 2016. "Sorang Sompeng script". Omniglot.com. 18 June 1936. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 April 2021. สืบค้นเมื่อ 11 March 2012. แหล่งข้อมูลอื่น วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก Swadesh lists for Austro-Asiatic languages (from Wiktionary's Swadesh-list appendix)