เขตบางกะปิ

บางกะปิ เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร เป็นเขตที่อยู่อาศัยรองรับการขยายตัวของเมืองทางทิศตะวันออก (ตอนใต้) มีย่านที่สำคัญคือ ย่านบางกะปิ

เขตบางกะปิ
เขต
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Khet Bang Kapi
ถนนศรีนครินทร์ในเขตบางกะปิ
คำขวัญ:  บางกะปิ แหล่งรวมอุดมศึกษา ล้ำค่าพิพิธภัณฑ์ปราสาท เกร็ดประวัติศาสตร์ของวัดวา เลื่องชื่อลือชาราชมังคลากีฬาสถาน ศูนย์กลางเศรษฐกิจชั้นนำ ล่องสายน้ำแสนแสบคลองของถิ่นเรา
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตบางกะปิ
พิกัด: 13°45′57″N 100°38′52″E / 13.76583°N 100.64778°E / 13.76583; 100.64778
ประเทศ	ไทย
เขตปกครองพิเศษ	กรุงเทพมหานคร
การปกครอง
• ผู้อำนวยการเขต	สิริกาญจน์ สุยวณิชย์
พื้นที่
• ทั้งหมด	28.523 ตร.กม. (11.013 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	141,360 คน
• ความหนาแน่น	4,956.00 คน/ตร.กม. (12,836.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10240, 10250 (เฉพาะหมู่บ้านเสรี)
รหัสภูมิศาสตร์	1006
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 189 ถนนลาดพร้าว แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร 10240
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/bangkapi
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตบางกะปิตั้งอยู่ทางตอนกลางของฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตลาดพร้าวและเขตบึงกุ่ม มีถนนประดิษฐ์มนูธรรม คลองเกรียง คลองอ้ายหลาว คลองลำเจียก และคลองตาหนังเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตบึงกุ่มและเขตสะพานสูง มีคลองตาหนัง คลองลำพังพวย ถนนนวมินทร์ ถนนศรีบูรพา คลองแสนแสบ คลองบ้านม้า 2 คลองวังใหญ่บน คลองโคลัด และคลองบึงบ้านม้าเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตสวนหลวง มีลำรางแบ่งเขตสวนหลวงกับเขตบางกะปิ คลองหัวหมาก และคลองกะจะเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตห้วยขวางและเขตวังทองหลาง มีคลองแสนแสบ คลองจั่น ถนนลาดพร้าว ถนนลาดพร้าว 101 (วัดบึงทองหลาง) คลองลำพังพวย คลองจั่น และคลองทรงกระเทียมเป็นเส้นแบ่งเขต

ที่มาของชื่อ

ที่มาของชื่อ "บางกะปิ" นั้นมีข้อสันนิษฐานมากมาย ตั้งแต่คำว่า "กบิ" หรือ "กบี่" ที่หมายถึง ลิง เพราะพื้นที่แถบนี้ในอดีตเคยเป็นป่าทึบ มีลิงอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก (ซึ่งสัญลักษณ์ของเขตก็เป็นรูปหนุมานด้วย) หรือมาจาก "กะปิ" ซึ่งเป็นเครื่องปรุงอาหาร เพราะพื้นที่นี้แต่เดิมอุดมสมบูรณ์ด้วยกุ้งเล็ก ๆ มากมาย ประชาชนจึงนิยมนำมาทำกะปิกันมาก บ้างว่า มาจากชื่อหมวก "กะปิเยาะห์" ของชาวมุสลิม เนื่องจากพื้นที่นี้มีชาวมุสลิมอาศัยอยู่มาก ซึ่งการแต่งกายของชาวมุสลิมส่วนใหญ่จะสวมหมวกคลุมหัว

ประวัติ

พื้นที่บริเวณเขตบางกะปิในอดีตเป็นป่าทึบ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เกิดกบฏที่เมืองนครจำปาศักดิ์และเมืองหลวงพระบาง จึงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) เป็นแม่ทัพไปปราบจนสำเร็จ และได้กวาดต้อนผู้คนตามหัวเมืองรายทางมาตั้งถิ่นฐานบริเวณริมคลองแสนแสบและคลองกุ่ม

เมื่อมีผู้คนอาศัยหนาแน่นมากขึ้น จึงได้รับการจัดตั้งเป็น อำเภอบางกะปิ ขึ้นอยู่กับจังหวัดพระนคร ซึ่งใน พ.ศ. 2509 ทางราชการได้แบ่งพื้นที่ตำบลบางกะปิและตำบลห้วยขวางไปจัดตั้งเป็นอำเภอพญาไท

ในช่วง พ.ศ. 2514–2515 มีการเปลี่ยนแปลงลักษณะการปกครองภูมิภาคไปสู่การปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรี กล่าวคือ รวมจังหวัดทั้งสองเข้าด้วยกันเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรีและเปลี่ยนเป็นกรุงเทพมหานคร แบ่งพื้นที่เป็นเขตและแขวงแทนอำเภอและตำบล อำเภอบางกะปิจึงเปลี่ยนฐานะเป็น เขตบางกะปิ แบ่งออกเป็น 9 แขวง

ต่อมาใน พ.ศ. 2521 ได้โอนแขวงสามเสนนอกไปขึ้นกับเขตห้วยขวาง และเนื่องจากมีอาณาเขตกว้างขวาง กอปรกับมีประชากรเพิ่มมากขึ้น ท้องที่บางแห่งอยู่ไกลจากสำนักงานเขต เพื่อสะดวกแก่การปกครองและการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชน กระทรวงมหาดไทยจึงแบ่งพื้นที่ทางทิศเหนือและทิศตะวันออกของเขตไปจัดตั้งเป็นเขตลาดพร้าวและเขตบึงกุ่มใน พ.ศ. 2532 และรวมพื้นที่แขวงวังทองหลางและบางส่วนของแขวงคลองจั่นไปจัดตั้งเป็นเขตวังทองหลางใน พ.ศ. 2540

การแบ่งเขตการปกครอง

ปัจจุบันเขตบางกะปิมีหน่วยการปกครองย่อย 2 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2566)	ความหนาแน่นประชากร (ธันวาคม 2566)	แผนที่
1.	คลองจั่น	Khlong Chan	12.062	73,827	6,120.63
8.	หัวหมาก	Hua Mak	16.461	67,533	4,102.61
ทั้งหมด			28.523	141,360	4,956.00

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือแขวงในเขตวังทองหลาง เขตลาดพร้าว เขตบึงกุ่ม เขตสะพานสูง และเขตคันนายาว

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตบางกะปิ
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	230,024	ไม่ทราบ
2536	233,392	+3,368
2537	234,597	+1,205
2538	234,598	+1
2539	236,294	+1,696
2540	139,870	แบ่งเขต
2541	141,308	+1,438
2542	142,347	+1,039
2543	143,046	+699
2544	144,896	+1,850
2545	147,434	+2,538
2546	149,747	+2,313
2547	147,677	-2,070
2548	149,093	+1,416
2549	149,860	+767
2550	150,139	+279
2551	150,286	+147
2552	150,166	-120
2553	149,606	-560
2554	148,645	-961
2555	148,491	-154
2556	149,056	+565
2557	148,964	-92
2558	149,102	+138
2559	148,392	-710
2560	147,800	-590
2561	146,841	-959
2562	146,108	-733
2563	144,732	-1,376
2564	142,574	−2,158
2565	141,489	−1,085
2566	141,360	−129

การคมนาคม

เรือโดยสารคลองแสนแสบบริเวณท่าวัดเทพลีลา

รถไฟฟ้าสายสีเหลือง สถานีบางกะปิ

ทางสายหลัก

• ถนนลาดพร้าว
• ถนนรามคำแหง
• ถนนพระราม 9
• ถนนนวมินทร์
• ถนนศรีนครินทร์
• ถนนเสรีไทย
• ซอยรามคำแหง 39 (วัดเทพลีลา)
• ทางพิเศษฉลองรัช
• ทางพิเศษศรีรัช

ทางสายรองและทางลัด

• ถนนแฮปปี้แลนด์
• ถนนกรุงเทพกรีฑา
• ถนนหัวหมาก
• ถนนโพธิ์แก้ว
• ถนนลาดพร้าว 101 (วัดบึงทองหลาง)
• ซอยกรุงเทพกรีฑา 7
• ซอยกรุงเทพกรีฑา 8
• ซอยนวมินทร์ 8 / ซอยนวมินทร์ 10 (อาคารสงเคราะห์ สาย 3 ก)
• ซอยนวมินทร์ 14 / ซอยเสรีไทย 7 (อาคารสงเคราะห์ สาย กลาง)
• ซอยนวมินทร์ 45
• ซอยนวมินทร์ 51
• ซอยรามคำแหง 21 (นวศรี)
• ซอยรามคำแหง 24 (เสรี)
• ซอยรามคำแหง 26 (เต็กเฮงหยู)
• ซอยรามคำแหง 32 (วิเศษสุข)
• ซอยรามคำแหง 40 (เสริมมิตร)
• ซอยรามคำแหง 43/1 (คุณหญิงเจือนครราชเสนี)
• ซอยรามคำแหง 46 (กองทุนที่ดินไทย)
• ซอยรามคำแหง 50 (สหกรณ์ 1)
• ซอยรามคำแหง 52 (สหกรณ์ 2)
• ซอยรามคำแหง 53 (จันทร์ศรีชวาลา 3)
• ซอยรามคำแหง 60
• ซอยรามคำแหง 65 (มหาดไทย 1)
• ซอยรามคำแหง 81 (นิยมยินดี)
• ซอยลาดพร้าว 107 (ดีสมโชค)
• ซอยลาดพร้าว 130 (มหาดไทย 2)

ทางราง

• รถไฟฟ้าสายสีเหลือง
• รถไฟฟ้าสายสีส้ม (กำลังก่อสร้าง)

ทางน้ำ

• คลองแสนแสบ
• คลองลาดพร้าว

สถานที่สำคัญ

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

ราชมังคลากีฬาสถาน

วัดเทพลีลา

สถานศึกษา

• โรงเรียนเทพลีลา
• โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยรามคำแหง
• โรงเรียนบางกะปิ
• โรงเรียนบ้านบางกะปิ
• โรงเรียนมัธยมบ้านบางกะปิ
• มหาวิทยาลัยรามคำแหง
• มหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต
• มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ
• สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
• วิทยาลัยเทคโนโลยีบางกะปิ
• วิทยาลัยเทคโนโลยีช่างอุตสาหกรรมกรุงเทพ

สนามกีฬา

• ราชมังคลากีฬาสถาน
• ศูนย์กีฬาหัวหมาก การกีฬาแห่งประเทศไทย

ศาสนสถาน

• วัดจันทวงศาราม (วัดกลาง)
• วัดเทพลีลา
• วัดพระไกรสีห์ (วัดน้อย)
• วัดบึงทองหลาง
• วัดศรีบุญเรือง
• คริสตจักรมหาพรกรุงเทพ
• คริสตจักรสันติสุขสัมพันธ์
• คริสตจักรไท
• คริสตจักรมุมพระพร

ศูนย์การค้า

• เดอะมอลล์บางกะปิ
• เดอะมอลล์รามคำแหง
• โลตัส (ห้างสรรพสินค้า) สาขาบางกะปิ
• บิ๊กซี สาขาหัวหมาก, สาขาสุขาภิบาล 3
• สยามแม็คโคร สาขาลาดพร้าว, สาขารามคำแหง 24

อื่น ๆ

• พิพิธภัณฑ์กีฬาแห่งชาติ
• การเคหะแห่งชาติ (ประเทศไทย)
  • สวนพฤษกชาติ การเคหะแห่งชาติ
• ตลาดแฮปปี้แลนด์
• โรงพยาบาลรามคำแหง
• สถานีตำรวจนครบาลลาดพร้าว
• สถานีตำรวจนครบาลหัวหมาก

อ้างอิง

1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php เก็บถาวร 2020-06-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้น 25 มกราคม 2567.
2. "แฟนพันธุ์แท้ 2003 : กรุงเทพมหานคร". แฟนพันธุ์แท้ 2003. 2003-08-22.
3. "ที่มาของคำว่า "บางกะปิ"". สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
4. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานเขตบางกะปิ เก็บถาวร 2017-12-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• แผนที่เขตบางกะปิ เก็บถาวร 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน