ตำนานพระทอง-นางนาค

พระทอง (พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 1) และ นางนาค (พระนางโสมา) เป็นบุคคลสัญลักษณ์ในวัฒนธรรมกัมพูชา ตามคติความเชื่อของชาวเขมร การอภิเษกสมรสของพระทองและนางนาคถือเป็นจุดกำเนิดของประเทศกัมพูชา ทำให้เกิดอาณาจักรเขมรโบราณก่อนยุคเมืองพระนครหรืออาณาจักรฟูนานขึ้น

ตามตำนานพระทองจะเกาะสไบนางนาคในการอภิเษกสมรส

การแต่งงานตามตำนานพระทองนางนาค

ในปัจจุบันประเพณีการแต่งงานของเขมรส่วนใหญ่สามารถสืบย้อนกลับไปได้ถึงการแต่งงานของพระทองและยุคกลาง

แผนที่แสดงการอ้างสิทธิ์อาณาเขตของอาณาจักรเขมรสุวรรณภูมิที่เชื่อว่าเคยเป็นดินแดนอาณาจักรฟูนานอ้างสิทธิ์ในสมัยสังคมราษฎรนิยมของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ

ตามบันทึกของเอกสารนักสำรวจชาวจีนทั้งสองได้แก่ คัง ไตและจู หยิง ในศตวรรษที่ 1 รัฐฟูนันก่อตั้งขึ้นโดยพราหมณ์ชาวอินเดีย นามว่ากามพู สวยัมภูวะ หรือ เกาฑินยะ ได้เดินทางมายังชายฝั่งของดินแดนเขมรสุวรรณภูมิ เกาฑินยะได้รับคำสั่งในความฝันให้เอาธนูวิเศษจากวิหารเพื่อเอาชนะเจ้าหญิงนาคนามว่า พระนางโสมา (ตามเอกสารจีน:หลิวเย่), ธิดาของราชาพญานาค เกาฑินยะได้เสกเวทมนตร์คาถายิงธนูวิเศษมาที่เรือธิดาพญานาค ทำให้นางตกพระทัยกลัว แล้วยินยอมอภิเษกด้วย ส่วนพญานาคผู้บิดาได้ทรงดื่มน้ำทะเลจนเหือดแห้งเพื่อสร้างอาณาจักรให้ราชบุตรเขยและธิดา

เมื่อเจ้าหญิงโสมาได้อภิเษกสมรสกับเกาฑินยะ (เอกสารจีน: ฮุนเตียน) ถือกำเนิดเชื้อสายปฐมวงศ์ของราชวงศ์วรมัน

ส่วนเกาฑินยะได้ทรงขึ้นเป็นพระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 1 (พระมหากษัตริย์กัมพูชาพระองค์แรกแห่งอาณาจักรฟูนาน) ต่อมาพระองค์ได้สร้างเมืองหลวงและเปลี่ยนชื่อประเทศเป็น กัมโพชะ หรือ กัมพูชา

อย่างไรก็ตามทั้งหมดนี้เป็นเพียงนิทานไม่สามารถอ้างอิงจากประวัติศาสตร์ที่สามารถพิสูจน์ได้ การแต่งกายในอดีตล้วนต้องได้รับอิทธิพลการแต่งกายจากอินเดียเป็นหลัก แต่ปัจจุบันนั้นชาวกัมพูชาพยายามแต่งกายเพื่อผูกโยงกับนิทานเรื่องดังกล่าว

ราชานุสาวรีย์ตำนานพระทองนางนาค

ราชานุสาวรีย์ตำนานพระทองนางนาค

រូបសំណាកព្រះថោងនាងនាគ
ที่ตั้ง	วงเวียนพระทองนางนาค, สีหนุวิลล์, ประเทศกัมพูชา
วัสดุ	ทองแดง (60 ตัน)
ความสูง	รูปปั้น: 21 เมตร (69 ฟุต) ฐาน: 6.34 เมตร (20.8 ฟุต)
สร้างเสร็จ	ค.ศ. 2022

ราชานุสาวรีย์ตำนานพระทองนางนาค ตั้งอยู่ที่วงเวียนหมู่บ้านโกกี (ตะเคียน) ตำบลเบิตตาง อำเภอไปรนุบ จังหวัดพระสีหนุ ถือเป็น สัญลักษณ์แห่งการถือกำเนิดประวัติศาสตร์และอารยธรรมเขมร อนุสาวรีย์แห่งนี้สร้างขึ้นจากทองแดง ออกแบบโดยชาวกัมพูชา โดยทำการหล่อโลหะขึ้นรูป มีความสูง 21 เมตร น้ำหนัก 40 ตัน หันหน้าออกไปทางทะเล อนุสาวรีย์ก่อสร้างสำเร็จและเปิดอย่างเป็นทางการในวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2565 โดยดำริของนายกรัฐมนตรีสมเด็จอัครมหาเสนาบดี เดโช ฮุนเซน

พระทองนางนาค มีที่มาจากตำนานโบราณของกัมพูชา เกี่ยวข้องกับการถือกำเนิดของอารยธรรมเขมร อนุสาวรีย์เป็นรูปพระทอง ถือชายสไบของนางนาค เพื่อดำน้ำตามไปยังเมืองบาดาล ไปพบบิดาและมารดาของนาง ซึ่งเป็นพญานาค โดยถือเป็นสัญลักษณ์ของการถือกำเนิดแผ่นดิน อารยธรรม วัฒนธรรม และจารีตประเพณีของกัมพูชา

วัฒนธรรมสมัยนิยม

• เพลง พระทอง นางนาค ของพงษ์สิทธิ์ คัมภีร์

ดูเพิ่ม

• อาณาจักรฟูนัน
• ประเทศกัมพูชา
• ชาวเขมร

อ้างอิง

1. The Asia-Pacific World [1]^{[ลิงก์เสีย]}
2. "Cambodia's largest copper statue, "Preah Thong Neang Neak" inaugurated". Khmer Times. 16 เมษายน 2022.
3. "กัมพูชาเปิดตัวรูปปั้นผู้ก่อตั้ง 'อาณาจักรฟูนันโบราณ'". เดลินิวส์. 17 เมษายน 2022.