เฟิ่งหฺวาง

เฟิ่งหฺวาง (จีน: 鳳凰; พินอิน: Fènghuáng; ยฺหวิดเพ็ง: fung6 wong4; เยลกวางตุ้ง: fuhng wòhng, การออกเสียงภาษาจีนกลาง: [fə̂ŋ.xwǎŋ]) เป็นนกในเรื่องปรัมปราที่ปรากฏในเรื่องปรัมปราของเขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก เป็นนกที่ปกครองเหนือนกชนิดอื่น ๆ เฟิ่งหฺวางตัวผู้เดิมเรียกว่า เฟิ่ง และตัวเมียเดิมเรียกว่า หฺวาง แต่โดยทั่วไปมักจะถิอว่าเฟิ่งหฺวางเป็นสิ่งแทนเพศหญิง เพื่อให้คู่กับมังกรจีนที่เป็นสิ่งแทนเพศชาย

เฟิ่งหฺวาง

ประติมากรรมเฟิ่งหฺวาง ในนครหนานหนิง เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง ประเทศจีน
กลุ่ม	สิ่งมีชีวิตในตำนาน
กลุ่มย่อย	ฟีนิกซ์
คติชน	ประมวลเรื่องปรัมปราจีน
ชื่ออื่น	ฟีนิกซ์จีน, หงส์จีน
ประเทศ	จีน

เฟิ่งหฺวาง
ชื่อภาษาจีน
อักษรจีนตัวเต็ม	鳳凰
อักษรจีนตัวย่อ	凤凰
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	fènghuáng
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน fènghuáng จู้อิน ㄈㄥˋ   ㄏㄨㄤˊ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ fenqhwang เวด-ไจลส์ fêng⁴-huang² ทงย่งพินอิน fònghuáng ภาษาอู๋ อักษรโรมัน vonwaon, bonwaon ภาษากั้น อักษรโรมัน fung⁵uong⁴ ภาษาฮากกา อักษรโรมัน fung⁵⁵fong¹¹ ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล fuhngwòhng IPA [fòŋ.wɔ̏ːŋ] ยฺหวิดเพ็ง fung6wong4 ภาษาหมิ่นใต้ เป่อ่วยยีภาษาฮกเกี้ยน hōnghông ภาษาจีนยุคกลาง ภาษาจีนยุคกลาง bɨung^Hhwang
ชื่อภาษาเวียดนาม
จื๋อโกว๊กหงือ	Phượng hoàng Phụng hoàng
จื๋อฮ้าน	鳳凰
ชื่อภาษาเกาหลี
ฮันกึล	봉황
ฮันจา	鳳凰
การถอดเสียง อาร์อาร์ bonghwang เอ็มอาร์ ponghwang
ชื่อภาษาญี่ปุ่น
คันจิ	鳳凰
ฮิรางานะ	ほうおう
การถอดเสียง โรมาจิ hōō, ออกเสียง [hoːoꜜː]

ภาพสลักนูนต่ำรูปเฟิ่งหฺวางที่หน้าประตูยุคราชวงศ์ฮั่น

เฟิ่งหฺวางเป็นที่รู้จักในชื่อที่คล้ายคลึงกันในภาษาอื่น ๆ จำนวนมาก (ญี่ปุ่น: hōō; เวียดนาม: phượng hoàng หรือ phụng hoàng; เกาหลี: bonghwang) ในโลกตะวันตกโดยทั่วไปเรียกเฟิ่งหฺวางว่า ฟีนิกซ์จีน (Chinese phoenix) หรือเพียง ฟีนิกซ์ (phoenix) แม้ว่าเฟิ่งหฺวางมีความคล้ายคลึงกับฟีนิกซ์ของโลกตะวันตกเพียงผิวเผินก็ตาม

สภาพปรากฏ

ภาพของเฟิ่งหฺวางตรงข้ามกับมังกรบนตราประจำชาติสิบสองสัญลักษณ์ซึ่งเป็นตราของรัฐบาลจีนตั้งแต่ ค.ศ. 1913 ถึง ค.ศ. 1928

ภาพโดยทั่วไปของเฟิ่งหฺวางคือภาพที่เฟิ่งหฺวางกำลังจับงูด้วยกรงเล็บและกางปีกออก ในพจนานุกรมเอ๋อร์หย่าบทที่ 17 อธิบายเรื่องนก (釋鳥 ชื่อเหนี่ยว) ระบุว่าลักษณะร่างกายของเฟิ่งหฺวางประกอบด้วยหัวไก่ คางนกนางแอ่น คองู หลังเต่า และหางปลา

ร่างกายของเฟิ่งหฺวางเป็นสัญลักษณ์แทนเทห์ฟากฟ้า หัวเป็นท้องฟ้า ตาเป็นดวงอาทิตย์ หลังเป็นดวงจันทร์ ปีกเป็นลม เท้าเป็นโลก และหางเป็นดาวเคราะห์ กล่าวกันว่าเฟิ่งหฺวางกำเนิดมาจากดวงอาทิตย์ ร่างกายของเฟิ่งหฺวางประกอบด้วยสีมูลฐาน 5 สีคือ ดำ ขาว แดง เหลือง และเขียว บางครั้งแบกม้วนตำราหรือกล่องตำราศักดิ์สิทธิ์ บางครั้งปรากฏเป็นภาพพร้อมกับลูกไฟ เชื่อกันว่าเฟิ่งหฺวางจะปรากฏเฉพาะตัวในพื้นที่หรือสถานที่ที่มีความสงบสุขและเจริญรุ่งเรืองสูงสุด

อ้างอิง

1. 《尔雅·释鸟》郭璞注，鳳凰特徵是："雞頭、燕頷、蛇頸、龜背、魚尾、五彩色，高六尺许"。
2. Nozedar, Adele (2006). The secret language of birds: A treasury of myths, folklore & inspirational true stories. London: HarperElement. p. 37. ISBN 978-0007219049.

แหล่งข้อมูลอื่น

Wikisource

วิกิซอร์ซภาษาจีน (中文) มีข้อมูลต้นฉบับเกี่ยวกับ: ชานไห่จิง - หนานชานจิง

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เฟิ่งหฺวาง