อำเภอแม่ทา

แม่ทา (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดลำพูน และเป็นอำเภอที่มีเส้นทางคมนาคมที่สำคัญ คือ ถนนซูเปอร์ไฮเวย์เชียงใหม่-ลำปาง และทางรถไฟสายเหนือ นอกจากนั้นแล้วยังมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่มีชื่อเสียง ได้แก่ อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาน อุโมงค์ขุนตาน และสถานีรถไฟขุนตาน

อำเภอแม่ทา
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mae Tha
อุโมงค์ขุนตาน
คำขวัญ:  ดอยขุนตานสูงตระหง่าน เจ้าพ่อผาด่านเป็นสง่า พระพุทธามหาชัย ลำไยรสเยี่ยม กระเทียมลือชื่อ งานฝีมือแกะสลัก
แผนที่จังหวัดลำพูน เน้นอำเภอแม่ทา
พิกัด: 18°27′43″N 99°8′5″E / 18.46194°N 99.13472°E / 18.46194; 99.13472
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ลำพูน
พื้นที่
• ทั้งหมด	762.63 ตร.กม. (294.45 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2567)
• ทั้งหมด	37,173 คน
• ความหนาแน่น	48.74 คน/ตร.กม. (126.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	51140, 51170 (เฉพาะตำบลทากาศ ทาขุมเงิน ทาทุ่งหลวง และทาแม่ลอบ)
รหัสภูมิศาสตร์	5102
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอแม่ทา หมู่ที่ 3 ถนนซุปเปอร์ไฮเวย์เชียงใหม่-ลำปาง ตำบลทาสบเส้า อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน 51140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอแม่ทาเดิมเป็นพื้นที่ป่าไม้ทั้งหมด ตั้งอยู่เชิงเทือกเขาขุนตาน ไม่มีผู้คนตั้งบ้านเรือนอาศัยอยู่เลย จนเมื่อราว 200 ปีเศษมานี้ ได้มีหัวหน้าชาวไทใหญ่คนหนึ่งชื่อนายฮ้อย คำอ่าง เป็นผู้อพยพครอบครัวและบริวารมาตั้งรกราก ทำมาหากินตั้งเป็นหมู่บ้านขึ้นในชั้นแรกมีบ้านศาลาแม่ทาก่อน ต่อมาได้ขยายเป็นชุมชนใหญ่และอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเมืองลำพูน

• วันที่ - 2482 แยกพื้นที่ตำบลทาปลาดุก ตำบลทาสบเส้า ตำบลทากาศ และตำบลทาขุมเงิน อำเภอเมืองลำพูน มาตั้งเป็นกิ่งอำเภอแม่ทา ขึ้นกับอำเภอเมืองลำพูน
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลทาขุมเงิน แยกออกจากตำบลทากาศ
• วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลทาสบเส้า ในท้องที่บางส่วนของตำบลทาสบเส้า
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอแม่ทา อำเภอเมืองลำพูน เป็น อำเภอแม่ทา
• วันที่ 18 กันยายน 2523 ตั้งตำบลทาทุ่งหลวง แยกออกจากตำบลทากาศ
• วันที่ 22 เมษายน 2535 จัดตั้งสุขาภิบาลทากาศ ในท้องที่บางส่วนของตำบลทากาศ ตำบลทาขุมเงิน และตำบลทาทุ่งหลวง
• วันที่ 22 ธันวาคม 2536 ตั้งตำบลปงแม่ลอบ แยกออกจากตำบลทาขุมเงิน
• วันที่ 16 มกราคม 2539 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลปงแม่ลอบ อำเภอแม่ทา เป็นตำบลทาแม่ลอบ เพื่อให้สอดคล้องกับความเข้าใจที่ราษฎรรู้จัก และเรียกกันอยู่เดิม ตลอดจนเพื่อเป็นเอกลักษณ์ของอำเภอแม่ทา ที่มีนามเรียกขานชื่อทุกตำบลขึ้นต้นด้วยคำว่า "ทา"
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลทาสบเส้า และสุขาภิบาลทากาศ เป็นเทศบาลตำบลทาสบเส้า และเทศบาลตำบลทากาศ ตามลำดับ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอแม่ทาตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองลำพูน และอำเภอแม่ออน (จังหวัดเชียงใหม่)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองลำปาง อำเภอห้างฉัตร และอำเภอเสริมงาม (จังหวัดลำปาง)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอทุ่งหัวช้างและอำเภอบ้านโฮ่ง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านโฮ่งและอำเภอป่าซาง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอแม่ทาแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 6 ตำบล 68 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับที่	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2561)	ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2561)
1.	ทาปลาดุก	Tha Pla Duk	14	7,235	7,235	(ทต.ทาปลาดุก)
2.	ทาสบเส้า	Tha Sop Sao	16	10,395	5,465 4,930	(ทต.ทาสบเส้า) (ทต.ทาสบชัย)
3.	ทากาศ	Tha Kat	15	7,679	2,465 5,214	(ทต.ทากาศ) (ทต.ทากาศเหนือ)
4.	ทาขุมเงิน	Tha Khum Ngoen	11	6,674	6,101 573	(ทต.ทาขุมเงิน) (ทต.ทากาศ)
5.	ทาทุ่งหลวง	Tha Thung Luang	6	3,810	3,793 17	(ทต.ทาทุ่งหลวง) (ทต.ทากาศ)
6.	ทาแม่ลอบ	Tha Mae Lop	6	3,219	3,219	(อบต.ทาแม่ลอบ)
รวม			68	39,012	35,793 (เทศบาล) 3,219 (อบต.)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอแม่ทาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลทาสบเส้า ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลทาสบเส้า
• เทศบาลตำบลทากาศ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลทากาศ ตำบลทาขุมเงิน และตำบลทาทุ่งหลวง
• เทศบาลตำบลทาสบชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทาสบเส้า (นอกเขตเทศบาลตำบลทาสบเส้า)
• เทศบาลตำบลทาปลาดุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทาปลาดุกทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลทากาศเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทากาศ (นอกเขตเทศบาลตำบลทากาศ)
• เทศบาลตำบลทาทุ่งหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทาทุ่งหลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลทากาศ)
• เทศบาลตำบลทาขุมเงิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทาขุมเงิน (นอกเขตเทศบาลตำบลทากาศ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลทาแม่ลอบ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทาแม่ลอบทั้งตำบล

แหล่งท่องเที่ยว

• อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาน
• อุโมงค์ขุนตาน
• สถานีรถไฟขุนตาน
• ทิวเขาขุนตาน

• อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล
• สถานีรถไฟขุนตาน
• ทิวเขาขุนตาน

อ้างอิง

1. [1] เก็บถาวร 2011-11-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ
2. [2]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลทาสบเส้า กิ่งอำเภอแม่ทา อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน
3. [3] เก็บถาวร 2012-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอกระสัง อำเภอกระนวน อำเภอบางกอกใหญ่ อำเภอขุนหาร อำเภอพนา อำเภอปากช่อง อำเภอวังเหนือ อำเภอวังชิ้น อำเภอแม่ทา อำเภอหนองหมู อำเภอสระแก้ว อำเภออมก๋อย อำเภอบางซ้าย อำเภอทับสะแก อำเภอบุณฑริก อำเภอลานสะกา อำเภอจอมบึง อำเภอท่ายาง อำเภอสามเงา อำเภอฟากท่า อำเภอบ้านเขว้า อำเภอชานุมาน อำเภอแม่พริก อำเภอท่าสองยาง อำเภอสะเมิง อำเภอหนองแขม และอำเภอพระแสง พ.ศ. ๒๕๐๑
4. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอแม่ทาและอำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน
5. [5]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลทากาศ อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน
6. [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน
7. [7]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลปงแม่ลอบ อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน เป็นชื่อตำบลทาแม่ลอบ
8. รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้าน พ.ศ. 2559 จังหวัดลำพูน กรมการปกครอง
9. "รายชื่อสถานีรถไฟและที่หยุดรถ สายเหนือ". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-01. สืบค้นเมื่อ 2008-04-01.