อำเภอวาริชภูมิ

วาริชภูมิ เป็นอำเภอในจังหวัดสกลนคร เดิมเป็นพื้นที่ของอำเภอพรรณานิคม และอำเภอสว่างแดนดิน

อำเภอวาริชภูมิ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Waritchaphum
วัดธาตุศรีมงคล
คำขวัญ:  หวายแก้ววาริช แหล่งผลิตยางพารา งามตาผ้าไหม สาวภูไทสวยล้ำ อุตสาหกรรมนมสด เรืองโรจน์วัฒนธรรม
แผนที่จังหวัดสกลนคร เน้นอำเภอวาริชภูมิ
พิกัด: 17°17′36″N 103°38′12″E / 17.29333°N 103.63667°E / 17.29333; 103.63667
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สกลนคร
พื้นที่
• ทั้งหมด	476.12 ตร.กม. (183.83 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2567)
• ทั้งหมด	35,641 คน
• ความหนาแน่น	74.85 คน/ตร.กม. (193.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	47150
รหัสภูมิศาสตร์	4706
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอวาริชภูมิ ศูนย์ราชการอำเภอวาริชภูมิ หมู่ที่ 1 ตำบลวาริชภูมิ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร 47150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอวาริชภูมิ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสว่างแดนดินและอำเภอพังโคน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพังโคน อำเภอพรรณานิคม และอำเภอนิคมน้ำอูน
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอนิคมน้ำอูน และอำเภอวังสามหมอ (จังหวัดอุดรธานี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอส่องดาว

ประวัติ

วาริชภูมิ เดิมเป็นอำเภอเก่าแก่ในจังหวัดสกลนคร ก่อนที่ปี พ.ศ. 2457 ทางมณฑลอุดรได้ยุบอำเภอวาริชภูมิที่มีผู้คนน้อย รวมเข้ากับท้องที่อำเภอพรรณานิคม ต่อมาพระยาสกลกิจวิจารย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนครพิจารณาถึงปริมาณการงานและประชากรมากขึ้น จึงแยกตำบลวาริชภูมิ ตำบลปลาโหล อำเภอพรรณานิคม ทั้งนำตำบลหนองลาด ตำบลคำบ่อ ของอำเภอสว่างแดนดิน มารวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอวาริชภูมิ ในวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2568 และเปิดใช้ที่ว่าการกิ่งอำเภอวันที่ 1 เมษายน โดยกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอพรรณานิคม

กิ่งอำเภอวาริชภูมิมีประชากรและการพัฒนาพื้นที่มากขึ้นตามลำดับ จึงมีการยกฐานะเป็น อำเภอวาริชภูมิ ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496 ต่อมาได้แยกพื้นที่ตำบลวาริชภูมิ ตั้งเป็นตำบลนิคมน้ำอูน และรับพื้นที่ตำบลหนองปลิง ของอำเภอพรรณานิคม มารวมเข้ากับทางอำเภอ ก่อนที่จะแยกพื้นที่ออกไปตั้งเป็นกิ่งอำเภอนิคมน้ำอูน และแยกตำบลคำบ่อ จัดตั้งเป็นตำบลค้อเขียว เป็นตำบลลำดับที่ 5 ของทางอำเภอวาริชภูมิ จนถึงปัจจุบัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอวาริชภูมิแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 5 ตำบล 71 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	วาริชภูมิ		(Waritchaphum)		20 หมู่บ้าน
2.	ปลาโหล		(Plalo)		16 หมู่บ้าน
3.	หนองลาด		(Nong Lat)		11 หมู่บ้าน
4.	คำบ่อ		(Kham Bo)		18 หมู่บ้าน
5.	ค้อเขียว		(Kho Khiao)		6 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอวาริชภูมิประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลวาริชภูมิ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลวาริชภูมิ
• เทศบาลตำบลปลาโหล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปลาโหลทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลคำบ่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำบ่อทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหนองลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองลาดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวาริชภูมิ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวาริชภูมิ (นอกเขตเทศบาลตำบลวาริชภูมิ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลค้อเขียว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลค้อเขียวทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "พระบรมราชโองการ ประกาศ ยุบอำเภอและรวมเขตอำเภอ สำหรับการปกครองในมณฑลอุดร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 31 (0 ก): 48–50. วันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2457
2. "ประกาศ เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอในมณฑลอุดร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 268–269. วันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2568
3. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอจักราช อำเภอสัตตหีบ อำเภอศรีสงคราม อำเภอชะอวด อำเภอหนองแซง อำเภอภาชี อำเภอเขาไชยสน อำเภอชุมพลบุรี อำเภอวาริชภูมิ อำเภอสบปราบ และอำเภอสุไหงโกลก พ.ศ. ๒๔๙๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (17 ก): 368–371. วันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2496
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอวาริชภูมิและอำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (129 ง): 3296–3300. วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2516
5. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอพรรณานิคม และอำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร พ.ศ. ๒๕๑๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (61 ก): 198–200. วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2517
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร ตั้งเป็นกิ่งอำเภอนิคมน้ำอูน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (112 ง): 1477. วันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2518
7. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเปือยน้อย อำเภอภูผาม่าน อำเภอราชสาส์น อำเภอเกาะสีชัง อำเภอไชยปราการ อำเภอนาหมื่น อำเภอสันติสุข อำเภอพลับพลาชัย อำเภอทุ่งยางแดง อำเภอไม้แก่น อำเภอศรีสมเด็จ อำเภอน้ำเกลี้ยง อำเภอบึงบูรพ์ อำเภอเจริญศิลป์ อำเภอนิคมน้ำอูน อำเภอกระแสสินธุ์ อำเภอนาหม่อม อำเภอท่าแพ อำเภอชัยบุรี และอำเภอศรีวิไล พ.ศ. ๒๕๓๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (21 ก): 32–34. วันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2537
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอวานรนิวาส อำเภอวาริชภูมิ อำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (188 ง): 4058–4065. วันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2522
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลวาริชภูมิ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 129 (ตอนพิเศษ 53 ง): 19. วันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2555
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง องค์การบริหารส่วนตำบลวาริชภูมิ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร แยกพื้นที่บางส่วนไปรวมกับเทศบาลตำบลวาริชภูมิ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 129 (ตอนพิเศษ 53 ง): 18. วันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2555