อาเจะฮ์

จังหวัดอาเจะฮ์ Provinsi Aceh(อินโดนีเซีย)
จังหวัด
ธง ตรา
คำขวัญ:  "ปัญจจิตะ" (ภาษาสันสกฤต) "เป้าหมาย 5 ประการ"
ที่ตั้งจังหวัดอาเจะฮ์ในประเทศอินโดนีเซีย
พิกัด: 5°33′N 95°19′E / 5.550°N 95.317°E / 5.550; 95.317
ประเทศ	อินโดนีเซีย
เมืองหลัก	บันดาอาเจะฮ์
การปกครอง
• ผู้ว่าการ	Zaini Abdullah
พื้นที่
• ทั้งหมด	58,375.83 ตร.กม. (22,539.03 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2010)[1]
• ทั้งหมด	4,486,570 คน
• ความหนาแน่น	77 คน/ตร.กม. (200 คน/ตร.ไมล์)
Demographics[2][3]
• Ethnic groups	79% Acehnese 7% Gayo Lut 5% Gayo Luwes 4% Alas 3% Singkil 2% Simeulue
• ศาสนา	98.6% อิสลาม 0.70% คริสต์ 0.55% พุทธ 0.08% ฮินดู
• ภาษา	ภาษาอินโดนีเซีย (official) ภาษาอาเจะฮ์
เขตเวลา	WIB (UTC+7)
เว็บไซต์	acehprov.go.id

อาเจะฮ์ (อินโดนีเซีย: Aceh; อาเจะฮ์: Acèh) เป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศอินโดนีเซีย ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของเกาะสุมาตรา

อาเจะฮ์เคยเป็นรัฐอิสระที่มีบทบาททางการค้าและการเดินเรือระหว่างประเทศ อาเจะฮ์เริ่มรับศาสนาอิสลามจากชวาในราวพุทธศตวรรษที่ 13 และได้สถาปนาการปกครองแบบสุลต่านขึ้นที่เมืองบันดาอาเจะฮ์ อาเจะฮ์มีอำนาจมากในสมัยสุลต่านอาลี มูตคายัต ซะห์ ที่ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2057 – 2073 ที่ได้ทำให้อาเจะฮ์เป็นศูนย์กลางทางการค้าแทนมะละกาที่ถูกโปรตุเกสโจมตี เมื่อ พ.ศ. 2044 และพระองค์ยังทำสงครามต่อต้านโปรตุเกสที่พยายามเข้ายึดครองเมืองปาไซ และได้ขยายอำนาจเข้าครอบครองดินแดนส่วนอื่นของสุมาตรา และบางส่วนในคาบสมุทรมลายู ยุคทองของอาเจะฮ์ที่มีความรุ่งเรืองมากตชคือในสมัยสุลต่านอิสกันดาร์ มุดา ที่ข้ามไปยึดครองยะโฮร์และเปรักได้ และกลายเป็นศูนย์กลางของศาสนาอิสลามในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่เรียกว่า ประตูทางตะวันออกที่เปิดสู่มักกะฮ์

อาเจะฮ์เริ่มตกต่ำลงหลังจากเนเธอร์แลนด์เข้ามายึดครองมะละกาเมื่อ พ.ศ. 2184 ประกอบกับในอาเจะฮ์มีความขัดแย้งระหว่างขุนนางท้องถิ่นกับสุลต่าน เนเธอร์แลนด์เข้ามาแทรกแซงโดยสนับสนุนให้ชาวมีนังกาเบาแยกตัวออกมาจากอาเจะฮ์ รัฐทางคาบสมุทรมลายู เช่น ยะโฮร์ก็เริ่มแข็งข้อกับอาเจะฮ์ และได้รับผลกระทบจากการเข้าครอบครองปีนังและสิงคโปร์ของอังกฤษ ทำให้อิทธิพลทางการเมืองและเศรษฐกิจของอาเจะฮ์ลดลง

ในที่สุดเนเธอร์แลนด์ได้ทำสงครามอาเจะฮ์เพื่อยึดอาเจะฮ์เป็นอาณานิคม การสู้รบเริ่มขึ้นใน พ.ศ. 2416 และยึดเมืองบันดาอาเจะฮ์ได้ใน พ.ศ. 2420 แต่ก็ยังคงสู้รบแบบกองโจรต่อไป แม้ว่าสุลต่านจะยอมจำนนใน พ.ศ. 2446 เมื่อสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง และอินโดนีเซียได้รับเอกราช แต่อาเจะฮ์ก็ยังมีการปฏิวัติต่อต้านรัฐบาลกลางระหว่าง พ.ศ. 2496–2502 นำโดยพวกอูลามา แม้จะมีสถานภาพเป็นเขตการปกครองพิเศษตั้งแต่ พ.ศ. 2502 แต่ก็ยังมีกองกำลังที่ต้องการแยกตัวเป็นอิสระคือขบวนการอาเจะฮ์เสรีจนถึง พ.ศ. 2548

ปัจจุบันจังหวัดอะเจะฮ์เป็นจังหวัดเดียวที่บังคับใช้กฎหมายชารีอะห์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของข้อยินยอมจากรัฐบาลกลาง

พื้นที่จังหวัดอาเจะฮ์แบ่งออกเป็น 18 อำเภอหรือกาบูปาเต็น 5 นครหรือโกตา และ 289 ตำบลหรือเกอจามาตัน^[4][5]

อำเภอ

นคร