วงศ์เสือและแมว

วงศ์เสือและแมว เป็นวงศ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมประเภท เสือ, สิงโต, ลิงซ์ และแมว โดยทั้งหมดอยู่ในอันดับสัตว์กินเนื้อ (Carnivora) โดยปรากฏครั้งแรกในสมัยโอลิโกซีน เมื่อประมาณ 30 ล้านปีก่อน ใช้ชื่อวงศ์ว่า Felidae

วงศ์เสือและแมว ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: โอลิโกซีน - ปัจจุบัน 25–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์ Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata
ชั้น:	สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม Mammalia
อันดับ:	สัตว์กินเนื้อ Carnivora
อันดับย่อย:	เฟลิฟอเมีย Feliformia
วงศ์ใหญ่:	Feloidea
วงศ์:	เสือและแมว Felidae
สกุลต้นแบบ
Felis Linnaeus, 1758
วงศ์ย่อย
Felinae Pantherinae † Machairodontinae †Proailurinae
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ทั่วโลก
ชื่อพ้อง
Euailuroida Kretzoi, 1929 Felinoidea Brunet, 1979 Feloidae Hay, 1930 Feloidea Simpson, 1931 Lyncina Gray, 1867

ลักษณะ

ลักษณะเด่นของสัตว์ในวงศ์นี้ ตามลำดับตัวประกอบไปด้วยมัดกล้ามเนื้อที่ยืดหยุ่นและแข็งแรง หัวกลม ฟันพัฒนามาเพื่อเหมาะแก่การกัดกินเนื้อสัตว์ มีเขี้ยวขนาดใหญ่ยาวและแหลมคม 2 คู่ ใช้กัดสังหารเหยื่อ ส่วนฟันกรามมีลักษณะคมคล้ายใบมีดใช้สำหรับกัดฉีกเนื้อ สามารถเขียนเป็นสูตรได้ว่า ${\displaystyle {\tfrac {3.1.3.1}{3.1.2.1}}}$ มีเล็บแหลมคมทุกนิ้ว ปกติเล็บจะถูกเก็บไว้ในซองเล็บ เวลาเดินเล็บจึงไม่สัมผัสกับพื้นดิน ครั้นเวลาจะใช้ต่อสู้หรือล่าเหยื่อ เล็บจะกางออกเป็นกรงเล็บได้ โดยอาศัยการหดตัวของกล้ามเนื้อที่นิ้วเท้า ทำให้เล็บมีความแหลมคมใช้เป็นอาวุธได้ดีมาก ส่วนของเท้ามีการพัฒนา เพื่อการเดินด้วยปลายนิ้ว คล้ายกับการเต้นบัลเลต์ นิ้วเท้าและฝ่าเท้าเปลี่ยนรูปร่างเป็นปุ่มนิ้วและปุ่มฝ่าเท้า ซึ่งจะมีแผ่นหนังหนา ๆ หุ้มรองอยู่ ใช้สำหรับรับน้ำหนักตัว ส่วนส้นเท้าและข้อเท้ายกสูงเหนือพื้น เท้าหน้ามี 5 นิ้ว แต่นิ้วโป้งสั้นแบะแยกสูงกว่าอีก 4 นิ้ว คล้ายมือ จึงเหมาะต่อการตะปบคว้าเหยื่อ เท้าหลังมี 4 นิ้ว ขนาดเท่าๆ กัน รอยเท้าของสัตว์ในวงศ์นี้จึงปรากฏให้เห็นแต่รอยปุ่มนิ้ว และปุ่มกลม ๆ ข้างละ 4 นิ้วคล้ายกันเท้าหน้าและเท้าหลัง นอกจากนี้ใต้ฝ่าเท้า และร่องนิ้ว จะมีขนนุ่มปกคลุมทั่ว ทำให้การเคลื่อนที่เป็นไปได้อย่างคล่องแคล่ว รวดเร็วและเงียบ ตามีขนาดใหญ่ ตำแหน่งของตาอยู่ด้านหน้าและใกล้กัน ทำให้การมองภาพ มีประสิทธิภาพสูง และการกะระยะแม่นยำ ใบหูกลมมีกล้ามเนื้อสำหรับขยับใบหู เพื่อปรับทิศทาง รับเสียงได้ และมีประสาทรับฟังเสียงดีมากการดำรงชีวิตของสัตว์วงศ์นี้ส่วนใหญ่จึงอาศัยตากับหู เป็นสำคัญมากกว่าใช้จมูกดมกลิ่นอย่างสัตว์กินเนื้อประเภทอื่น นอกจากนี้ยังมีขนหนวดยาว และขนยาวที่ฝ่าเท้า ซึ่งเป็นเส้นขนที่มีเส้นประสาทควบคุม จึงรับความรู้สึกสัมผัสได้ดี ใช้ในการหาทิศทางในที่มืดได้เป็นอย่างดี

กะโหลกของสิงโต ที่แสดงให้เห็นถึงเขี้ยวที่แหลม

การอนุกรมวิธานสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 วงศ์ย่อย (บางข้อมูลแบ่งเป็น 3) โดยแบ่งออกได้เป็น เสือขนาดเล็ก (Felinae) และเสือขนาดใหญ่ (Pantherinae) โดยแบ่งตามกล่องเสียงในลำคอ ซึ่งสามารถใช้เปล่งเสียงดังที่เรียกว่า คำราม ได้ และแรกเริ่มสัตว์ในวงศ์นี้ จะใช้สกุล Felis เป็นส่วนใหญ่ ก่อนที่จะแตกแขนงออกไปเป็นสกุลใหม่ตามการศึกษาเพิ่มเติม

อนุกรมวิธาน

• วงศ์เสือและแมว Felidae
  • วงศ์ย่อย Felinae
    • สกุล Felis
      • แมวภูเขาจีน, แมวทะเลทรายจีน (Felis bieti)
      • แมวบ้าน (Felis catus)
      • แมวป่า, เสือบอง, เสือกระต่าย (Felis chaus)
      • แมวทราย (Felis margarita)
      • แมวตีนดำ (Felis nigripes)
      • แมวป่ายุโรป, แมวป่าแอฟริกา, แมวป่าอียิปต์ (Felis silvestris)
    • สกุล Otocolobus
      • แมวพัลลัส (Otocolobus manul)
    • สกุล Prionailurus
      • แมวดาว (Prionailurus bengalensis)
      • แมวอิริโอะโมะเตะ (Prionailurus iriomotensis)
      • แมวป่าหัวแบน (Prionailurus planiceps)
      • แมวจุดสีสนิม (Prionailurus rubiginosus)
      • เสือปลา (Prionailurus viverrinus)
    • สกุล Acinonyx
      • เสือชีตาห์ (Acinonyx jubatus)
    • สกุล Puma
      • เสือคูการ์, เสือพูม่า, สิงโตภูเขา (Puma concolor)
      • จากัวรันดี (Puma yagouaroundi)
    • สกุล Lynx
      • ลิงซ์แคนาดา (Lynx canadensis)
      • ลิงซ์ยูเรเชีย (Lynx lynx)
      • ลิงซ์สเปน (Lynx pardinus)
      • บอบแคต (Lynx rufus)
    • สกุล Leopardus
      • แมวแพนทานัล (Leopardus braccatus)
      • โคโลโคโล (Leopardus colocolo)
      • แมวชอฟรัว (Leopardus geoffroyi)
      • คอดคอด (Leopardus guigna)
      • แมวภูเขาแอนดีส (Leopardus jacobitus)
      • แมวปัมปัส (Leopardus pajeros)
      • โอเซลอต (Leopardus pardalis)
      • แมวเสือ, ออนซิลลา (Leopardus tigrinus)
      • มาร์เกย์ (Leopardus wiedii)
    • สกุล Leptailurus
      • เซอร์วัล (Leptailurus serval)
    • สกุล Caracal
      • คาราคัล (Caracal caracal)
      • เสือไฟแอฟริกา, แมวทองแอฟริกา (Caracal aurata)
    • สกุล Catopuma
      • แมวแดงบอร์เนียว, แมวเบย์ (Catopuma badia)
      • เสือไฟ, แมวทองเอเชีย (Catopuma temminckii)
    • สกุล Pardofelis
      • แมวลายหินอ่อน (Pardofelis marmorata)
  • วงศ์ย่อย Pantherinae
    • สกุล Neofelis
      • เสือลายเมฆ (Neofelis nebulosa)
      • เสือลายเมฆบอร์เนียว (Neofelis diardi)
    • สกุล Panthera
      • สิงโต (Panthera leo)
      • เสือจากัวร์ (Panthera onca)
      • เสือดาว (Panthera pardus)
      • เสือโคร่ง (Panthera tigris)
      • เสือดาวหิมะ (Panthera uncia)
  • วงศ์ย่อย †Machairodontinae (เสือเขี้ยวดาบ)
  • วงศ์ย่อย †Proailurinae

Felidae

Panthera lineage Pantherinae Panthera เสือดาว (P. pardus) สิงโต (P. leo) เสือจากัวร์ (P. onca) เสือดาวหิมะ (P. uncia) เสือโคร่ง (P. tigris) Neofelis เสือลายเมฆ (N. nebulosa) เสือลายเมฆบอร์เนียว (N. diardi) Felinae Bay cat lineage Catopuma แมวแดงบอร์เนียว (C. badia) เสือไฟ (C. temminckii) Pardofelis แมวลายหินอ่อน (P. marmorata) Caracal lineage Caracal แคราแคล (C. caracal) เสือไฟแอฟริกา (C. aurata) Leptailurus เซอร์วัล (L. serval) Ocelot lineage Leopardus Geoffroy's cat (L. geoffroyi) Kodkod (L. guigna) Oncilla (L. tigrina) Andean mountain cat (L. jacobita) Pampas cat (L. colocola) Ocelot (L. pardalis) Margay (L. wiedii) Lynx lineage Lynx ลิงซ์ยูเรเชีย (L. lynx) ลิงซ์สเปน (L. pardinus) ลิงซ์แคนาดา (L. canadensis) บอบแคต (L. rufus) Puma lineage Puma เสือพูม่า (P. concolor) Herpailurus จากัวรันดี (H. yagouaroundi) Acinonyx เสือชีตาห์ (A. jubatus) Leopard cat lineage Prionailurus แมวดาว (P. bengalensis) เสือปลา (P. viverrinus) แมวป่าหัวแบน (P. planiceps) แมวจุดสีสนิม (P. rubiginosus) Otocolobus แมวพัลลัส (O. manul) Felis แมวป่า (F. chaus) แมวตีนดำ (F. nigripes) แมวทราย (F. margarita) แมวภูเขาจีน (F. bieti) แมวป่าแอฟริกัน (F. lybica) แมวป่ายุโรป (F. silvestris) แมวบ้าน (F. catus) Domestic cat lineage

†Machairodontinae

†Metailurini   †Dinofelis  †Dinofelis paleoonca †Dinofelis petteri †Dinofelis aronoki †Dinofelis barlowi †Dinofelis cristata †Dinofelis darti †Dinofelis diastemata †Dinofelis piveteaui  †Metailurus  †Metailurus boodon †Metailurus major †Metailurus mongoliensis †Metailurus ultimus  †Adelphailurus  †Adelphailurus kansensis  †Stenailurus  †Stenailurus teilhardi  †Yoshi  †Yoshi garevskii †Yoshi minor  †Tchadailurus  †Tchadailurus adei  †Smilodontini   †Megantereon  †Megantereon cultridens †Megantereon ekidoit †Megantereon whitei †Megantereon hesperus †Megantereon inexpectatus †Megantereon microta †Megantereon nihowanensis †Megantereon vakhshensis  †Smilodon  †Smilodon fatalis †Smilodon gracilis †Smilodon populator  †Rhizosmilodon  †Rhizosmilodon fiteae  †Paramachairodus  †Paramachairodus maximiliani †Paramachairodus orientalis †Paramachairodus transasiaticus  †Promegantereon  †Promegantereon ogygia  †Machairodontini   †Machairodus  †Machairodus alberdiae †Machairodus aphanistus †Machairodus horribilis †Machairodus laskerevi †Machairodus pseudaeluroides †Machairodus robinsoni  †Miomachairodus  †Miomachairodus pseudaeluroides  †Hemimachairodus  †Hemimachairodus zwierzyckii  †Homotherini   †Amphimachairodus  †Amphimachairodus kurteni †Amphimachairodus alvarezi †Amphimachairodus coloradensis †Amphimachairodus giganteus †Amphimachairodus kabir  †Nimravides  †Nimravides catacopsis †Nimravides galiani †Nimravides hibbardi †Nimravides pedionomus †Nimravides thinobates  †Lokotunjailurus  †Lokotunjailurus emageritus †Lokotunjailurus fanonei  †Xenosmilus  †Xenosmilus hodsonae  †Homotherium  †Homotherium ischyrus †Homotherium latidens †Homotherium serum †Homotherium venezuelensis

อ้างอิง

1. McKenna, Malcolm C.; Susan K. Bell (2000-02-15). Classification of Mammals. Columbia University Press. pp. 631. ISBN 978-0-231-11013-6.
2. Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference, 3rd edition, 2005 ISBN 0801882214
3. "บัญชีแนบท้าย ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่อง กำหนดชนิดสัตว์ป่าและซากของสัตว์ป่าที่ห้ามนำเข้าหรือส่งออก" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-03-17. สืบค้นเมื่อ 2007-12-18.
4. "แมวลายหินอ่อน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2012-10-16.
5. ชื่อไทยบางส่วนจาก รายชื่อเสือและแมว
6. Spassov, Nikolai; Geraads, Denis (2015). "A New Felid from the Late Miocene of the Balkans and the Contents of the Genus Metailurus Zdansky, 1924 (Carnivora, Felidae)". Journal of Mammalian Evolution. 22: 45–56. doi:10.1007/s10914-014-9266-5.
7. "Archived copy". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-04. สืบค้นเมื่อ 2016-10-04.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (ลิงก์)
8. Anton, Mauricio (2013). Sabertooth. Bloomington, Indiana: University of Indiana Press. ISBN 9780253010421.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิสปีชีส์มีข้อมูลภาษาอังกฤษเกี่ยวกับ Felidae