ราชาธิปไตย
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
ราชาธิปไตย (อังกฤษ: monarchy) เป็นรูปแบบการปกครองที่ตำแหน่งประมุขแห่งรัฐโดยปกติถืออยู่กระทั่งสวรรคตหรือสละราชสมบัติ โดยมากมักได้อำนาจมาโดยการสืบราชสมบัติในราชวงศ์เดียวกัน แต่ก็มีพระมหากษัตริย์ที่มาจากการเลือกตั้งหรือตั้งตนเป็นเจ้าด้วยเช่นกัน ขณะที่ในระบอบสาธารณรัฐ ประมุขของรัฐ (ซึ่งมักเรียกว่าประธานาธิบดี) โดยปกติมาจากการเลือกตั้ง และทำหน้าที่อยู่ในช่วงในเวลาที่แน่นอน เช่น 4 ปี 6 ปี เป็นต้น
ราชาธิปไตยเป็นหนึ่งในระบอบการปกครองที่เก่าแก่ที่สุด อาจถือกำเนิดขึ้นจากระบบการปกครองแบบหัวหน้าเผ่า (tribal kingship) หรือสมณเพศหลวง (royal priesthood) ในอดีต บางประเทศเชื่อว่าพระมหากษัตริย์ทรงได้เทวสิทธิ์ให้มาปกครองประเทศตามพระประสงค์ของพระเป็นเจ้า หรือบางประเทศอาจเชื่อว่าพระมหากษัตริย์เป็นเทพเจ้ามาจุติหรืออวตาร พระมหากษัตริย์ยังอาจมาจากพฤติการณ์รุนแรงของกลุ่มรุกรานต่อชุมชนท้องถิ่น ซึ่งแย่งชิงสิทธิของชุมชนเหนือประเพณี ผู้นำของกลุ่มที่แย่งชิงสิทธินั้นมักสถาปนาตนเป็นพระมหากษัตริย์ สถานะพระมหากษัตริย์กล่าวกันว่าเป็นผลซึ่งเผยถึงความสัมพันธ์ระหว่างทรัพยากร ชุมชน พระมหากษัตริย์และตำแหน่งของพระองค์
ราชาธิปไตยเคยเป็นระบอบการปกครองที่แพร่หลายที่สุดจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 แต่ปัจจุบันมิได้แพร่หลายอีกต่อไป อย่างน้อยก็ในระดับชาติ ประเทศซึ่งยังปกครองแบบราชาธิปไตยอยู่ ปัจจุบันมักพบในรูปของราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ โดยพระมหากษัตริย์ทรงถือบทบาททางกฎหมายและพิธีกรรมเป็นเอกลักษณ์ แต่ไม่ทรงใช้หรือใช้อำนาจทางการเมืองอย่างจำกัดตามรัฐธรรมนูญหรือประเพณีซึ่งจัดสรรรฝ่ายปกครองที่อื่น พระมหากษัตริย์ทรงเป็นศูนย์รวมจิตใจ แต่อำนาจอธิปไตยอยู่ที่ประชาชน (ปรมิตตาญาสิทธิราชย์) พระมหากษัตริย์หลายพระองค์ถูกสถาปนาขึ้นตามจารีตประเพณีหรือตามประมวลกฎหมายเพื่อไม่ให้มีอำนาจทางการเมืองอย่างแท้จริง ส่วนบางประเทศยังใช้ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ซึ่งพระมหากษัตริย์มีพระราชอำนาจเบ็ดเสร็จไม่ถูกจำกัดภายใต้กฎหมาย
ปัจจุบันมี 44 รัฐเอกราชในโลกที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขแห่งรัฐ โดย 16 รัฐเป็นเครือจักรภพแห่งชาติ ซึ่งยอมรับว่าสมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักรเป็นประมุขแห่งรัฐของตน ประเทศราชาธิปไตยทุกประเทศในยุโรปเป็นแบบภายใต้รัฐธรรมนูญ ยกเว้นนครรัฐวาติกัน
 สมบูรณาญาสิทธิราชย์ ราชาธิปไตยกึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ เครือจักรภพแห่งชาติ ราชาธิปไตยต่ำกว่ารัฐ (ประเพณี) |
ประเภทของราชาธิปไตย
ราชาธิปไตย คือ การที่มีประมุขของรัฐเป็นกษัตริย์ แบ่งออกตามขอบเขต พระราชอำนาจเป็น
- สมบูรณาญาสิทธิราชย์ (absolute monarchy) กษัตริย์เป็นประมุขสูงสุดของรัฐและการบริหาร
- ปรมิตตาญาสิทธิราชย์ (limited monarchy) กษัตริย์เป็นประมุขที่มีอำนาจจำกัด เช่น ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (Constitutional monarchy) ซึ่งพระราชอำนาจจะจำกัดอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ
การล่มสลายของราชาธิปไตย
ราชาธิปไตยอาจถึงจุดจบได้หลายวิธีด้วยกัน เช่น อาจจะมีการปฏิวัติโค่นล้มราชวงศ์เกิดขึ้น หรืออย่างในอิตาลีหรือกรีซ ประชาชนลงประชามติตั้งสาธารณรัฐทำให้ราชาธิปไตยถึงจุดสิ้นสุด ในบางกรณี เช่นในอังกฤษและสเปน ราชาธิปไตยถูกโค่นล้มลงหรือได้รับการฟื้นฟูขึ้นใหม่ในภายหลัง หลังจากที่จักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ประกาศสละราชสมบัติ ชาวฝรั่งเศสได้ฟื้นฟูราชวงศ์บูร์บงขึ้นมาใหม่หลังจากถูกจักรวรรดิของนโปเลียนยกเลิกไป
รายชื่อรัฐราชาธิปไตยในปัจจุบัน
รัฐเอกราช
รายการต่อไปนี้เป็นรัฐราชาธิปไตยที่ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติ
| ธง | รัฐ | ประเภท | การสืบราชสมบัติ | ราชวงศ์ | อิสริยยศ | เจ้าชีวิต | เริ่มครองราชย์ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ราชรัฐอันดอร์รา | ภายใต้รัฐธรรมนูญแบบผู้ครองราชสมบัติร่วม | โดยตำแหน่ง | ไม่มี | เจ้าผู้ร่วมครอง (Copríncep) |  | ฌูอัน อันริก บิบัส ซิซิลิอา | 12 พฤษภาคม ค.ศ. 2003 |
 | แอมานุแอล มาครง | 14 พฤษภาคม ค.ศ. 2017 | ||||||
 | แอนทีกาและบาร์บิวดา | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) |  | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | เครือรัฐออสเตรเลีย | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | เครือรัฐบาฮามาส | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ราชอาณาจักรบาห์เรน | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | เคาะลีฟะฮ์ | สมเด็จพระราชาธิบดี (ملك) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีฮะมัด บิน อีซา อัลเคาะลีฟะฮ์ | 6 มีนาคม ค.ศ. 1999 |
 | ราชอาณาจักรเบลเยียม | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | เบลเยียม | สมเด็จพระราชาธิบดี (Roi) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีฟีลิป | 21 กรกฎาคม ค.ศ. 2013 |
 | เบลีซ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ราชอาณาจักรภูฏาน | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วังชุก | สมเด็จพระราชาธิบดี (འབྲུག་རྒྱལ་པོ) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีชิกเม เคซาร์ นัมกเยล วังชุก | 16 ธันวาคม ค.ศ. 2006 |
 | เนอการาบรูไนดารุสซาลาม | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | สืบสันตติวงศ์ | โบลเกียห์ | สมเด็จพระราชาธิบดี (Sultan) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีสุลต่านฮัสซานัล โบลเกียห์ | 10 ตุลาคม ค.ศ. 1967 |
 | ราชอาณาจักรกัมพูชา | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | เลือกตั้งในสายพระโลหิต | วรมัน | พระบาทสมเด็จ (ព្រះបាទសម្តេច) |  | พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี | 14 ตุลาคม ค.ศ. 2004 |
 | แคนาดา | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ราชอาณาจักรเดนมาร์ก | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | กลึคส์บวร์ค | สมเด็จพระราชาธิบดี (Konge) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดอริกที่ 10 | 14 มกราคม ค.ศ. 2024 |
 | ราชอาณาจักรเอสวาตินี | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | เลือกตั้งในสายพระโลหิต | ดลามีนี | สมเด็จพระราชาธิบดี (Ngwenyama) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีอึมสวาตีที่ 3 | 25 เมษายน ค.ศ. 1986 |
 | กรีเนดา | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | จาเมกา | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ญี่ปุ่น | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | ญี่ปุ่น | สมเด็จพระจักรพรรดิ (天皇) |  | สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ | 1 พฤษภาคม ค.ศ. 2019 |
 | ราชอาณาจักรฮัชไมต์จอร์แดน | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | ฮัชไมต์ | สมเด็จพระราชาธิบดี (ملك) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีอับดุลลอฮ์ที่ 2 | 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1999 |
 | รัฐคูเวต | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | เลือกตั้งในสายพระโลหิต | เศาะบาห์ | เจ้าผู้ครอง (أمير) |  | มิชอัล อัลอะห์มัด อัลญาบิร อัศเศาะบาห์ | 16 ธันวาคม ค.ศ. 2023 |
 | ราชอาณาจักรเลโซโท | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | เซเอโซ | สมเด็จพระราชาธิบดี (Marena) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 | 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1996 |
 | ราชรัฐลีชเทินชไตน์ | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | ลีชเทินชไตน์ | เจ้าผู้ครอง (Fürst) |  | เจ้าชายฮันส์-อาดัมที่ 2 | 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1989 |
 | ราชรัฐลักเซมเบิร์ก | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | ลักเซมเบิร์ก | เจ้าผู้ครอง (Groussherzog) |  | แกรนด์ดยุกอ็องรี | 7 ตุลาคม ค.ศ. 2000 |
 | มาเลเซีย | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | เลือกตั้งในเหล่าเจ้าผู้ครองนคร | ไม่มี | สมเด็จพระราชาธิบดี (Yang di-Pertuan Agong) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีอิบราฮิม อิซมาอิล | 31 มกราคม ค.ศ. 2024 |
 | ราชรัฐโมนาโก | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | กรีมัลดี | เจ้าผู้ครอง (Prince) |  | เจ้าชายอาลแบร์ที่ 2 | 6 เมษายน ค.ศ. 2005 |
 | ราชอาณาจักรโมร็อกโก | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | อเลาอัว | สมเด็จพระราชาธิบดี (ملك) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีมุฮัมมัดที่ 6 | 23 กรกฎาคม ค.ศ. 1999 |
 | ราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | นัสเซา | สมเด็จพระราชาธิบดี (Koning) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีวิลเลิม-อเล็กซานเดอร์ | 30 เมษายน ค.ศ. 2013 |
 | นิวซีแลนด์ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | นอร์เวย์ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | กลึคส์บวร์ค | สมเด็จพระราชาธิบดี (Konge) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีฮารัลด์ที่ 5 | 17 มกราคม ค.ศ. 1991 |
 | รัฐสุลต่านโอมาน | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | สืบสันตติวงศ์ | ซะอีด | สมเด็จพระราชาธิบดี (سلطان) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีสุลต่านฮัยษัม บิน ฏอริก อาล ซะอีด | 11 มกราคม ค.ศ. 2020 |
 | รัฐเอกราชปาปัวนิวกินี | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | รัฐกาตาร์ | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | เลือกตั้งในสายพระโลหิต | ษานี | เจ้าผู้ครอง (أمیر) |  | ตะมีม บิน ฮะมัด อาล ษานี | 25 มิถุนายน ค.ศ. 2013 |
 | สหพันธรัฐเซนต์คริสโตเฟอร์และเนวิส | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | เซนต์ลูเชีย | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบีย | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | สืบสันตติวงศ์ | ซะอูด | สมเด็จพระราชาธิบดี (ملك) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีซัลมาน บิน อับดุลอะซีซ อาล ซะอูด | 23 มกราคม ค.ศ. 2015 |
 | หมู่เกาะโซโลมอน | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | ราชอาณาจักรสเปน | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | บูร์บง | สมเด็จพระราชาธิบดี (Rey) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 | 19 มิถุนายน ค.ศ. 2014 |
 | ราชอาณาจักรสวีเดน | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | แบร์นาด็อต | สมเด็จพระราชาธิบดี (Konung) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ 16 กุสตาฟ | 15 กันยายน ค.ศ. 1973 |
 | ราชอาณาจักรไทย | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | จักรี | พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว |  | พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว | 13 ตุลาคม ค.ศ. 2016 |
 | ราชอาณาจักรตองงา | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | ตูโปอู | สมเด็จพระราชาธิบดี (Tuʻi ʻo e Puleʻanga) |  | สมเด็จพระราชาธิบดีตูโปอูที่ 6 | 18 มีนาคม ค.ศ. 2012 |
 | ตูวาลู | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ | กึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | นะฮ์ยาน | ประธานาธิบดี (رئيس) |  | โมฮัมเหม็ด บิน ซายิด อัลนะฮ์ยาน | 14 พฤษภาคม ค.ศ. 2022 |
 | สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | นครรัฐวาติกัน | สมบูรณาญาสิทธิราช | เลือกตั้งในเหล่ามุขนายก | ไม่มี | สมเด็จพระสันตะปาปา (Papa) |  | สมเด็จพระสันตะปาปาเลโอที่ 14 | 8 พฤษภาคม ค.ศ. 2025 |
รัฐเอกราชไม่สมบูรณ์
รายการต่อไปนี้เป็นรัฐราชาธิปไตยที่ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติบางส่วน
| ธง | รัฐ | ประเภท | การสืบราชสมบัติ | ราชวงศ์ | อิสริยยศ | เจ้าชีวิต | เริ่มครองราชย์ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | หมู่เกาะคุก | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
 | นีวเว | ภายใต้รัฐธรรมนูญ | สืบสันตติวงศ์ | วินด์เซอร์ | สมเด็จพระเจ้า (King) | | สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | 8 กันยายน ค.ศ. 2022 |
ดูเพิ่ม
- ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
- ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
- เทวสิทธิ์ของพระมหากษัตริย์
- ราชาธิปไตยที่ถูกล้มล้าง
- รัฐร่วมประมุข
วิกิพีเดีย, วิกิ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, มือถือ, โทรศัพท์, แอนดรอยด์, ไอโอเอส, แอปเปิ้ล, สมาร์ทโฟน, พีซี, เว็บ, คอมพิวเตอร์, ข้อมูลเกี่ยวกับ ราชาธิปไตย, ราชาธิปไตย คืออะไร? ราชาธิปไตย หมายความว่าอะไร?
ฝากคำตอบ
ต้องการเข้าร่วมการสนทนาหรือไม่?คุณสามารถร่วมเขียนได้!