ระบบเวด-ไจลส์

เวด-ไจลส์ (อังกฤษ: Wade-Giles) หรือ เวยถัวหม่าพินอิน (จีนตัวย่อ: 威妥玛拼音; จีนตัวเต็ม: 威妥瑪拼音; พินอิน: Wēituǒmǎ Pīnyīn) บางครั้งก็เรียกโดยย่อว่า เวด เป็นระบบถอดอักษรแบบถ่ายเสียงภาษาจีนกลางด้วยตัวอักษรโรมันใช้กันในปักกิ่ง พัฒนาจากระบบที่สร้างขึ้นโดย ทอมัส เวด (Thomas Wade) ในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 และปรากฏอยู่ในพจนานุกรมจีน-อังกฤษของ เฮอร์เบิร์ต ไจลส์ (Herbert Giles) ซึ่งตีพิมพ์ขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1892 (พ.ศ. 2435)

เวด-ไจลส์
ภาษาจีน	威翟式拼音
เวด-ไจลส์	Wei^1 Chai^2 Shih^4 Pʻin^1-yin^1
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	Wēi-Zhái Shì Pīnyīn
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Wēi-Zhái Shì Pīnyīn จู้อิน ㄨㄟ   ㄓㄞˊ   ㄕˋ ㄆㄧㄣ   ㄧㄣ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Uei Jair Shyh Pin'in เวด-ไจลส์ Wei^1 Chai^2 Shih^4 Pʻin^1-yin^1 ทงย่งพินอิน Wei Jhái Shìh Pinyin อักษรโรมันแบบเยล Wēi Jái Shr̀ Pīnyīn MPS2 Wēi Jái Shr̀ Pīnyīn IPA [wéi ʈʂǎi ʂɻ̩̂ pʰín.ín]
ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ
อักษรจีนตัวเต็ม	威妥瑪拼音
อักษรจีนตัวย่อ	威妥玛拼音
เวด-ไจลส์	Wei^1 Tʻo^3-ma^3 Pʻin^1-yin^1
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	Wēi Tuǒmǎ Pīnyīn
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Wēi Tuǒmǎ Pīnyīn จู้อิน ㄨㄟ   ㄊㄨㄛˇ   ㄇㄚˇ ㄆㄧㄣ   ㄧㄣ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Uei Tuoomaa Pin'in เวด-ไจลส์ Wei^1 Tʻo^3-ma^3 Pʻin^1-yin^1 ทงย่งพินอิน Wei Tuǒmǎ Pinyin อักษรโรมันแบบเยล Wēi Twǒmǎ Pīnyīn MPS2 Wēi Tuǒ-mǎ Pīnyīn IPA [wéi tʰwǒ.mà pʰín.ín]
ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ (2)
อักษรจีนตัวเต็ม	韋氏拼音
อักษรจีนตัวย่อ	韦氏拼音
เวด-ไจลส์	Wei^2 Shih^4 Pʻin^1-yin^1
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	Wéi Shì Pīnyīn
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Wéi Shì Pīnyīn จู้อิน ㄨㄟˊ   ㄕˋ ㄆㄧㄣ   ㄧㄣ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Wei Shyh Pin'in เวด-ไจลส์ Wei^2 Shih^4 Pʻin^1-yin^1 ทงย่งพินอิน Wéi Shìh Pinyin อักษรโรมันแบบเยล Wéi Shr̀ Pīnyīn MPS2 Wéi Shr̀ Pīnyīn IPA [wěi ʂɻ̩̂ pʰín.ín]

เวด-ไจลส์ เป็นระบบหลักของการถอดอักษรสำหรับผู้พูดภาษาอังกฤษในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20 ใช้ในหนังสืออ้างอิงมาตรฐานหลายเล่ม และในหนังสือทุกเล่มที่เกี่ยวกับประเทศจีนที่ตีพิมพ์ก่อนปี ค.ศ. 1979 (พ.ศ. 2522) แทนที่ระบบถอดอักษรของหนานจิงที่ใช้กันเป็นปกติจนกระทั่งปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ปัจจุบันนี้เปลี่ยนไปใช้ระบบพินอินกันเป็นส่วนใหญ่ แต่มีเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นที่ยังใช้ระบบเวด-ไจลส์ โดยเฉพาะชื่อบุคคลและเมืองบางแห่งในสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน)

อ้างอิง

1. Krieger, Larry S.; Kenneth Neill, Dr. Edward Reynolds (1997). "ch. 4". World History; Perspectives on the Past. Illinois: D.C. Heath and Company. pp. 82. ISBN 0-669-40533-7. "This book uses the traditional system for writing Chinese names, sometimes called the Wade-Giles system. This system is used in many standard reference books and in all books on China published before 1979."

ดูเพิ่ม

• พินอิน