มหาชนบท

มหาชนบท
c. 600 BCE–c. 345 BCE
แผนที่ทั้ง 16 อาณาจักร
เมืองหลวง	หลายที่
ภาษาทั่วไป	ภาษาปรากฤตและภาษาสันสกฤต
ศาสนา	ศาสนาพราหมณ์ ศาสนาฮินดู สมณะ (ศาสนาพุทธและศาสนาเชน)
การปกครอง	สาธารณรัฐ (คณราชย์) ราชาธิปไตย
ยุคประวัติศาสตร์	ยุคเหล็ก
• ก่อตั้ง	c. 600 BCE
• สิ้นสุด	c. 345 BCE
ก่อนหน้า ถัดไป ยุคพระเวท ชนบท Kingdomอาณาจักรกุรุ Nanda Empire

มหาชนบท (สันสกฤต: महाजनपद) ประกอบด้วย 16 อาณาจักรหรือแคว้นในอินเดียโบราณ ในสมัยพุทธกาล หรือระหว่าง 600 ถึง 400 ปีก่อนคริสตกาล โดยมีสองแห่งที่มีความเป็นไปได้ว่าเป็นสาธารณรัฐ (ganatantras) และที่อื่นปกครองโดยระบบกษัตริย์ ในอังคุตตรนิกายได้กล่าวถึง 16 อาณาจักรและแคว้นนี้อยู่บ่อยครั้ง ที่มีความเจริญรุ่งเรืองขยายไปถึงแคว้นคันธาระทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ไปถึงแคว้นอังคะทางทิศตะวันออกของอนุทวีปอินเดีย และรวมถึงบางส่วนแถบเทือกเขาวินธยะ^[1] ก่อนยุครุ่งเรืองของศาสนาพุทธในประเทศอินเดีย^[2]

ในช่วง 600 ถึง 500 ปีก่อนคริสตกาล ถือเป็นจุดเปลี่ยนของประว้ติศาสตร์อินเดียช่วงแรก กล่าวคือ มีการเกิดนครใหญ่ ๆ แห่งแรก ๆ ของอินเดีย หลังจากการล่มสลายของอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ รวมถึงความเจริญรุ่งเรืองของขบวนการสมณะ (รวมถึงศาสนาพุทธและศาสนาเชน) ที่เข้ามาแข่งขันกับความเชื่อดั้งเดิมของยุคพระเวท

แคว้นหรืออาณาจักรใหญ่ ๆ รวม 16 แคว้น ปรากฏชื่อตามบาลีอุโบสถสูตร แห่งติกนิบาต อังคุตตรนิกาย พระสุตตันตปิฎก ดังนี้^[3]