ภาษาซุนดา
ภาษาซุนดา (ซุนดา: basa Sunda, ออกเสียง: [basa sʊnda]; อักษรซุนดา: ᮘᮞ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ; อักษรเปโกน: بَاسَا سُوْندَا) เป็นภาษากลุ่มมลายู-พอลินีเชียที่พูดโดยชาวซุนดา มีผู้พูดภาษานี้เป็นภาษาแม่ประมาณ 40 ล้านคนในบริเวณทางตะวันตกของเกาะชวา ซึ่งเทียบเท่ากับประมาณร้อยละ 15 ของประชากรทั้งหมดในประเทศอินโดนีเซีย
| ภาษาซุนดา | |
|---|---|
| basa Sunda ᮘᮞ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ بَاسَا سُوْندَا | |
| ออกเสียง | [basa sʊnda] |
| ประเทศที่มีการพูด | ประเทศอินโดนีเซีย |
| ภูมิภาค | จังหวัดชวาตะวันตก, จังหวัดบันเติน, จาการ์ตา, จังหวัดชวากลางฝั่งตะวันตกบางส่วน, จังหวัดลัมปุงตอนใต้ และชาวซุนดาพลัดถิ่นทั่วอินโดนีเซียและทั้งโลก |
| ชาติพันธุ์ |
|
| จำนวนผู้พูด | 42 ล้านคน (2016) |
| ตระกูลภาษา | ออสโตรนีเซียน
|
| รูปแบบก่อนหน้า | ซุนดาเก่า
|
| รูปแบบมาตรฐาน | ซุนดาปรียางัน |
| ภาษาถิ่น |
|
| ระบบการเขียน | อักษรละติน (ปัจจุบัน) อักษรซุนดา (ปัจจุบัน; ทางเลือก) อักษรเปโกนซุนดา (คริสต์ศตวรรษที่ 17–20, ปัจจุบัน; ใช้ในโรงเรียนสอนศาสนาเท่านั้น) อักษรซุนดาเก่า (คริสต์ศตวรรษที่ 14–18, ปัจจุบัน; ทางเลือก) อักษรจาจารากันซุนดา (คริสต์ศตวรรษที่ 17–19 ปัจจุบันพบในบางพื้นที่) อักษรบูดา (คริสต์ศตวรรษที่ 13–15, ปัจจุบัน; ทางเลือก) อักษรกวิ (อดีต) อักษรปัลลวะ (อดีต) ปรานาการี (อดีต) วัตเตลุตตุ (อดีต) |
| สถานภาพทางการ | |
| ผู้วางระเบียบ | สถาบันภาษาและวรรณกรรมซุนดา |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | su |
| ISO 639-2 | sun |
| ISO 639-3 | มีหลากหลาย:sun – Sundanesebac – Baduy Sundaneseosn – ซุนดาเก่า |
| Linguasphere | 31-MFN-a |
 บริเวณที่ภาษาซุนดาเป็นภาษาแม่ บริเวณที่ภาษาซุนดาเป็นภาษาชนกลุ่มน้อยที่มีผู้พูด >100,000 คน บริเวณที่ภาษาซุนดาเป็นภาษาชนกลุ่มน้อยที่มีผู้พูด <100,000 คน | |
การจำแนก
รอเบิร์ต บลัสต์ นักภาษาศาสตร์ชาวอเมริกัน รายงานว่า ภาษาซุนดามีความใกล้ชิดกับกลุ่มภาษามาเลย์อิก เช่นเดียวกันกับกลุ่มของภาษาที่มีผู้พูดบนเกาะบอร์เนียว เช่น กลุ่มภาษาดายักบกหรือกลุ่มภาษากายัน–มูริก โดยอิงตามความคล้ายคลึงกันของคำศัพท์ระหว่างภาษาเหล่านี้ในระดับสูง
สัทวิทยา
ตัวอักษรซุนดามีความสอดคล้องกับหน่วยเสียงในระดับสูง
สระ
ภาษาซุนดามีเสียงสระ 7 เสียง ได้แก่ a /a/, é /ɛ/, i /i/, o /ɔ/, u /u/, e /ə/ และ eu /ɨ/
| หน้า | กลาง | หลัง | ||
|---|---|---|---|---|
| ปิด | i | ɨ | u | |
| กลาง | ɛ | ə | ɔ | |
| เปิด | a | |||
พยัญชนะ
Müller-Gotama (2001) รายงานว่ามีเสียงพยัญชนะ 18 เสียงในระบบเสียงภาษาซุนดา ได้แก่ /b/, /t͡ʃ/, /d/, /ɡ/, /h/, /d͡ʒ/, /k/, /l/, /m/, /n/, /p/, /r/, /s/, /ŋ/, /t/, /ɲ/, /w/, /j/ อย่างไรก็ตาม อิทธิพลจากภาษาต่างชาติทำให้มีหน่วยเสียงใหม่เพิ่มเข้ามา เช่น /f/, /v/, /z/ (เช่นในคำ fonem, qur'an, xerox, zakat) หน่วยเสียงพยัญชนะเขียนแทนด้วยตัวอักษรดังต่อไปนี้ p, b, t, d, k, g, c /t͡ʃ/, j /d͡ʒ/, h, ng (/ŋ/), ny /ɲ/, m, n, s /s/, w, l, r /r~ɾ/ และ y /j/ พยัญชนะอื่น ๆ ที่ปรากฏในคำยืมจากภาษาอินโดนีเซียส่วนใหญ่ถูกรวมเข้ากับพยัญชนะที่มีอยู่เดิมในภาษาซุนดา ได้แก่ f/v /f/ → p; sy /ʃ/ → s; z /z/ → j; และ kh /x/ → h
| ริมฝีปาก | ปุ่มเหงือก | เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| นาสิก | m | n | ɲ | ŋ | ||
| หยุด/ กักเสียดแทรก | ไม่ก้อง | p | t | t͡ʃ | k | |
| ก้อง | b | d | d͡ʒ | ɡ | ||
| เสียดแทรก | s | h | ||||
| ข้างลิ้น | l | |||||
| รัว | r | |||||
| เปิด | w | j | ||||
สระเรียงที่ประกอบด้วยสระสูงตามด้วยสระอื่น เมื่อออกเสียงจะแทรกเสียงกึ่งสระ /w/ หรือ /j/ เข้าไประหว่างสระเรียงนั้น เช่นในคำต่อไปนี้
- kuéh - /kuwɛh/
- muih - /muwih/
- béar - /bejar/
- miang - /mijaŋ/
ตัวเลข
| เลข | อักษรซุนดา | ภาษาซุนดา |
|---|---|---|
| 1 | |᮱| | hiji |
| 2 | |᮲| | dua |
| 3 | |᮳| | tilu |
| 4 | |᮴| | opat |
| 5 | |᮵| | lima |
| 6 | |᮶| | genep |
| 7 | |᮷| | tujuh |
| 8 | |᮸| | dalapan |
| 9 | |᮹| | salapan |
| 10 | |᮱᮰| | sapuluh |
| 11 | |᮱᮱| | sabelas |
| 12 | |᮱᮲| | dua belas |
| 20 | |᮲᮰| | dua puluh |
| 21 | |᮲᮱| | dua puluh hiji |
| 30 | |᮳᮰| | tilu puluh |
| 31 | |᮳᮱| | tilu puluh hiji |
| 40 | |᮴᮰| | opat puluh |
| 50 | |᮵᮰| | lima puluh |
| 60 | |᮶᮰| | genep puluh |
| 70 | |᮷᮰| | tujuh puluh |
| 80 | |᮸᮰| | dalapan puluh |
| 90 | |᮹᮰| | salapan puluh |
| 100 | |᮱᮰᮰| | saratus |
| ร้อย | ratusan | |
| 1000 | |᮱᮰᮰᮰| | sarébu |
| พัน | rébu | |
ไวยากรณ์
คำบุพบท
สถานที่
ภาษาซุนดามีคำบุพบททั่วไปสำหรับนิพจน์เชิงพื้นที่ 3 แบบ:
- di: 'ใน', 'ที่' ฯลฯ, ระบุตำแหน่ง
- dina/na: 'บน', 'ที่' ฯลฯ., ระบุตำแหน่งจำเพาะ
- ka: 'ถึง', ระบุทิศทาง
- kana: 'ถึง', ระบุทิศทางจำเพาะ
- ti: 'จาก', ระบุความเป็นมา
- tina: 'จาก', ระบุความเป็นมาจำเพาะ
ในการระบุนิพจน์เชิงพื้นที่จำเพาะกว่า (เช่น 'ข้างใน', 'ข้างใต้' ฯลฯ) จะมีการนำคำบุพบทเหล่านี้ไปประสมกับคำนามเฉพาะที่:
| ทางการ | สุภาพ | ไทย |
|---|---|---|
| di jero | di lebet | ข้างใน |
| di luar | di luar | ข้างนอก |
| di gigir | di gédéng | ด้านข้าง |
| di luhur | di luhur | ข้างบน |
| di handap | di handap | ข้างล่าง |
| di tukang | di pengker | ข้างหลัง |
| di hareup | di payun | ข้างหน้า |
เวลา
| ไทย | ซุนดา (ทางการ) | ซุนดา (สุภาพ) |
|---|---|---|
| ก่อน | saacan/saméméh | sateuacan |
| หลัง | sanggeus | saparantos |
| ระหว่าง | basa | nalika |
| อดีต | baheula | kapungkur |
อื่นๆ
| ไทย | ซุนดา (ทางการ) | ซุนดา (สุภาพ) |
|---|---|---|
| จาก | tina/ti | tina/ti |
| สำหรับ | jang, paragi | kanggo/kanggé |
ตัวอย่าง
ข้อความข้างล่างนำมาจากคำแปลหัวข้อที่ 1 ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนในภาษาซุนดา และของต้นฉบับในภาษาอังกฤษ (กับคำแปลในภาษาไทย)
- ตัวอย่างข้อความภาษาซุนดา:
- อักษรละติน
- "Sakumna jalma gubrag ka alam dunya téh sipatna merdika jeung boga martabat katut hak-hak anu sarua. Maranéhna dibéré akal jeung haté nurani, campur-gaul jeung sasamana aya dina sumanget duduluran."
- อักษรเปโกน (อาหรับ)
- «ساكومنا جالما ڮوبراڮ كا عالم دنيا تَيه سيپاتنا مَيرديكا جۤڠ بَوڮا مارتابات كاتوت حق۲ أنو سارووا. مارانَيهنا ديبَيرَي أكال جۤڠ هاتَي نورانی، چامڤور-ڮأول جۤڠ ساسامانا أيا دينا سوماڠَيت دودولوران.»
- อักษรซุนดา (ดั้งเดิม)
- ᮞᮊᮥᮙ᮪ᮔ ᮏᮜ᮪ᮙ ᮌᮥᮘᮢᮌ᮪ ᮊ ᮃᮜᮙ᮪ ᮓᮥᮑ ᮒᮦᮂ ᮞᮤᮕᮒ᮪ᮔ ᮙᮨᮁᮓᮤᮊ ᮏᮩᮀ ᮘᮧᮌ ᮙᮁᮒᮘᮒ᮪ ᮊᮒᮥᮒ᮪ ᮠᮊ᮪-ᮠᮊ᮪ ᮃᮔᮥ ᮞᮛᮥᮃ. ᮙᮛᮔᮦᮂᮔ ᮓᮤᮘᮦᮛᮦ ᮃᮊᮜ᮪ ᮏᮩᮀ ᮠᮒᮦ ᮔᮥᮛᮔᮤ, ᮎᮙ᮪ᮕᮥᮁ-ᮌᮅᮜ᮪ ᮏᮩᮀ ᮞᮞᮙᮔ ᮃᮚ ᮓᮤᮔ ᮞᮥᮙᮍᮨᮒ᮪ ᮓᮥᮓᮥᮜᮥᮛᮔ᮪.
- ฉบับแปลภาษาอังกฤษ:
- "All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood."
- ฉบับแปลภาษาไทย จากองค์กรแอมเนสตี้:
- "มนุษย์ทั้งปวงเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในศักดิ์ศรี และสิทธิ ต่างในตนมีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยจิตวิญญาณแห่งภราดรภาพ"
อ้างอิง
- Muamar, Aam (2016-08-08). "Mempertahankan Eksistensi Bahasa Sunda" [Maintaining the existence of Sundanese Language]. Pikiran Rakyat (ภาษาอินโดนีเซีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 June 2019. สืบค้นเมื่อ 2018-09-27.
- Blust 2010.
- Blust 2013.
- Müller-Gotama, Franz (2001). Sundanese. Languages of the World. Materials. Vol. 369. Munich: LINCOM Europa.
- Hardjadibrata (1985), p. 30.
- Hardjadibrata (1985), p. 72–74.
- "Pernyataan Umum Ngeunaan Hak-hak Asasi Manusa" [Universal Declaration of Human Rights]. OHCHR (ภาษาซุนดา).
- "Universal Declaration of Human Rights: English". OHCHR.
- "ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน". แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย.
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิพีเดีย, วิกิ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, มือถือ, โทรศัพท์, แอนดรอยด์, ไอโอเอส, แอปเปิ้ล, สมาร์ทโฟน, พีซี, เว็บ, คอมพิวเตอร์, ข้อมูลเกี่ยวกับ ภาษาซุนดา, ภาษาซุนดา คืออะไร? ภาษาซุนดา หมายความว่าอะไร?
ฝากคำตอบ
ต้องการเข้าร่วมการสนทนาหรือไม่?คุณสามารถร่วมเขียนได้!