ทักษิณ ชินวัตร

ทักษิณ ชินวัตร (เกิด 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2492) ชื่อเล่น น้อย นามแฝง โทนี่ วู้ดซัม เป็นนักธุรกิจและนักการเมืองชาวไทย นายกรัฐมนตรีไทยคนที่ 23 รองนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลบรรหาร ศิลปอาชา และรัฐบาลพลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศในรัฐบาลชวน หลีกภัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ผู้ก่อตั้งและหัวหน้าพรรคไทยรักไทย ที่ปรึกษาประธานสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อันวาร์ อิบราฮิม)

ทักษิณ ชินวัตร
ทักษิณ ใน พ.ศ. 2548
ที่ปรึกษาประธานสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
อยู่ในวาระ
เริ่มดำรงตำแหน่ง 16 ธันวาคม พ.ศ. 2567 (8 เดือน 29 วัน)
ประธาน	อันวาร์ อิบราฮิม
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 23
ดำรงตำแหน่ง 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 – 19 กันยายน พ.ศ. 2549 (5 ปี 7 เดือน 10 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รอง	ดูรายชื่อ ชวลิต ยงใจยุทธ สุวิทย์ คุณกิตติ เดช บุญ-หลง ปองพล อดิเรกสาร พิทักษ์ อินทรวิทยนันท์ สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ กร ทัพพะรังสี จาตุรนต์ ฉายแสง พรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช วิษณุ เครืองาม ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ โภคิน พลกุล สุชาติ เชาว์วิศิษฐ ธรรมรักษ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา วันมูหะมัดนอร์ มะทา สุวัจน์ ลิปตพัลลภ พินิจ จารุสมบัติ สมศักดิ์ เทพสุทิน ชิดชัย วรรณสถิตย์ สุรเกียรติ์ เสถียรไทย สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ สุชัย เจริญรัตนกุล
รักษาการแทน	ชิดชัย วรรณสถิตย์ (5 เมษายน – 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2549)
ก่อนหน้า	ชวน หลีกภัย
ถัดไป	สุรยุทธ์ จุลานนท์ (นายกรัฐมนตรี) สนธิ บุญยรัตกลิน (หัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข)
ตำแหน่งรัฐมนตรี รองนายกรัฐมนตรี ดำรงตำแหน่ง 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 – 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2539 (10 เดือน 11 วัน) นายกรัฐมนตรี บรรหาร ศิลปอาชา ดำรงตำแหน่ง 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2539 – 14 สิงหาคม พ.ศ. 2539 (2 เดือน 17 วัน) นายกรัฐมนตรี บรรหาร ศิลปอาชา ดำรงตำแหน่ง 15 สิงหาคม พ.ศ. 2540 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2540 (2 เดือน 24 วัน) นายกรัฐมนตรี ชวลิต ยงใจยุทธ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ดำรงตำแหน่ง 25 ตุลาคม พ.ศ. 2537 – 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 (3 เดือน 16 วัน) นายกรัฐมนตรี ชวน หลีกภัย ก่อนหน้า ประสงค์ สุ่นสิริ ถัดไป กระแส ชนะวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ดำรงตำแหน่ง 14 มิถุนายน พ.ศ. 2544 – 9 ตุลาคม พ.ศ. 2544 (3 เดือน 25 วัน) นายกรัฐมนตรี ตนเอง ก่อนหน้า เกษม วัฒนชัย ถัดไป สุวิทย์ คุณกิตติ
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แบบบัญชีรายชื่อ
ดำรงตำแหน่ง 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 – 8 เมษายน พ.ศ. 2548 (2 เดือน 2 วัน)
ดำรงตำแหน่ง 6 มกราคม พ.ศ. 2544 – 11 มีนาคม พ.ศ. 2544 (2 เดือน 5 วัน)
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกรุงเทพมหานคร
ดำรงตำแหน่ง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 – 27 กันยายน พ.ศ. 2539 (1 ปี 2 เดือน 25 วัน) ดำรงตำแหน่งร่วมกับ ศุภชัย พานิชภักดิ์ อรทัย กาญจนชูศักดิ์
ก่อนหน้า	จำลอง ศรีเมือง สุเทพ อัตถากร มารุต บุนนาค
ถัดไป	มารุต บุนนาค ศุภชัย พานิชภักดิ์ หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร
หัวหน้าพรรคไทยรักไทย
ดำรงตำแหน่ง 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2541 – 2 ตุลาคม พ.ศ. 2549 (8 ปี 2 เดือน 18 วัน)
ก่อนหน้า	ก่อตั้งพรรค
ถัดไป	จาตุรนต์ ฉายแสง (รักษาการ)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	26 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 (76 ปี) อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย
พรรคการเมือง	พลังธรรม (2537–2541) ไทยรักไทย (2541–2550)
คู่สมรส	พจมาน ดามาพงศ์ (สมรส 2523; หย่า 2551)
บุตร	พานทองแท้ พินทองทา แพทองธาร
บุพการี	เลิศ ชินวัตร (บิดา) ยินดี ชินวัตร (มารดา)
ความสัมพันธ์	ตระกูลชินวัตร
ลายมือชื่อ
สถานะทางคดี	รับโทษ(นช.ทักษิณ ชินวัตร)
บทลงโทษ	จำคุก 1 ปี
จำคุกที่	เรือนจำกลางคลองเปรม

ทักษิณก่อตั้งบริษัทผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส (เอไอเอส) และกลุ่มบริษัทไอทีและโทรคมนาคม ชิน คอร์ปอเรชั่น ใน พ.ศ. 2530 ทำให้เขากลายเป็นบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดคนหนึ่งในประเทศไทย ต่อมาใน พ.ศ. 2537 พลตรี จำลอง ศรีเมือง ได้ชักนำเขาเข้าสู่การเมือง โดยเริ่มแรกนั้นเขาสังกัดพรรคพลังธรรม ซึ่งจำลองเป็นหัวหน้าพรรคในขณะนั้น ต่อมาทักษิณได้ลาออกจากพรรคพลังธรรม และก่อตั้งพรรคไทยรักไทยใน พ.ศ. 2541 สามปีต่อมาในการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2544 พรรคไทยรักไทยได้รับเสียงข้างมากในสภา จึงดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นสมัยแรก นโยบายเด่นของเขา ได้แก่ การขยายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า การลดความยากจนและลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน การส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม และการปราบปรามยาเสพติด ซึ่งได้รับความนิยมอย่างล้นหลามโดยเฉพาะอย่างยิ่งในชนบท เขาดำรงตำแหน่งสมัยแรกจนครบวาระสี่ปี ผลการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2548 ทำให้ทักษิณดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่สอง ด้วยคะแนนเสียงสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ แต่ในสมัยที่สองนี้รัฐบาลทักษิณถูกกล่าวหาหลายอย่าง เช่น ละเมิดสิทธิมนุษยชน ฉ้อราษฎร์บังหลวง เป็นเผด็จการรัฐสภา มีผลประโยชน์ทับซ้อน และควบคุมสื่อ ส่วนข้อกล่าวหาของตัวทักษิณเอง อาทิ การเลี่ยงภาษี หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ตลอดจนขายทรัพย์สินของบริษัทไทยให้นักลงทุนต่างชาติ กรณีขายหุ้นกลุ่มบริษัทชินคอร์ปเป็นชนวนเหตุให้เกิดการประท้วงในทั่วประเทศโดยพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.) ใน พ.ศ. 2549

19 กันยายน พ.ศ. 2549 คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) ก่อรัฐประหารล้มรัฐบาลทักษิณ ทำให้ทักษิณพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เวลาต่อมา คณะกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ (คตส.) ที่ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) คณะรัฐประหารซึ่งแปรสภาพมาจาก คปค. เป็นผู้แต่งตั้ง ทำการอายัดทรัพย์ของทักษิณและครอบครัวในประเทศไทยรวม 76,000 ล้านบาท โดยอ้างว่าเขาร่ำรวยผิดปกติขณะอยู่ในตำแหน่ง ทักษิณเคยเดินทางกลับประเทศไทยครั้งหนึ่งเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 หลังพรรคพลังประชาชนซึ่งสืบทอดจากพรรคไทยรักไทยชนะการเลือกตั้ง แต่หลังจากนั้นอาศัยอยู่ต่างประเทศโดยตลอด เขาถูกตัดสินจำคุก 2 ปีในคดีที่ดินรัชดาฯ ทักษิณเป็นผู้สนับสนุนหลักของกลุ่มคนเสื้อแดงและแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ต่อมาใน พ.ศ. 2552 รัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะเพิกถอนหนังสือเดินทางของทักษิณ ถัดมาเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพิพากษาให้ทรัพย์สินประมาณ 46,000 ล้านบาทของทักษิณตกเป็นของแผ่นดิน และทักษิณถูกถอดยศ พันตำรวจโท เมื่อวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2558

ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2566 ทักษิณประกาศเดินทางกลับประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ในช่วงไม่กี่วันก่อนการเลือกตั้งทั่วไป และเมื่อพรรคเพื่อไทยซึ่งสืบทอดมาจากพรรคพลังประชาชนได้จัดตั้งรัฐบาล ทักษิณได้เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม รวมระยะเวลาลี้ภัยในต่างประเทศนาน 15 ปี และถูกนำตัวไปจำคุกที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานครในวันเดียวกัน แต่ได้ย้ายไปพักรักษาตัวที่ชั้น 14 โรงพยาบาลตำรวจทันทีในคืนดังกล่าว ต่อมาเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการพระราชทานอภัยลดโทษจำคุกให้ทักษิณ จากเดิม 8 ปี คงเหลือ 1 ปี ส่งผลให้ทักษิณได้รับการพักโทษเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 และได้กลับออกไปพักฟื้นที่บ้านจันทร์ส่องหล้าทันที ก่อนจะได้รับพระราชทานอภัยโทษอย่างสมบูรณ์ในวันที่ 18 สิงหาคม อย่างไรก็ตามในเดือนกันยายนปีถัดมาศาลฎีกาตัดสินให้ทักษิณรับโทษจำคุกหนึ่งปีตามคำพิพากษาที่พระมหากษัตริย์ทรงลดหย่อนโทษนั้น เนื่องจากเห็นว่าโทษจำคุกของเขาไม่ได้ถูกลงโทษอย่างเหมาะสม หลังการตัดสินดังกล่าวเขาถูกนำตัวไปยังเรือนจำกลางคลองเปรมเพื่อรับโทษทันที ทำให้สถานะของนายทักษิณในขณะนี้เป็น นช.ทักษิณ ชินวัตร จนกว่าจะพ้นโทษตามกฎหมาย อนึ่ง ทักษิณ ชินวัตร เป็นอดีตนายกรัฐมนตรีไทยคนแรกที่ถูกจำคุก ซึ่งเป็นการสร้างบรรทัดฐานใหม่ต่อสังคมไทย ที่อดีตนายกก็สามารถถูกจำคุกได้ หากกระทำความผิด ทำให้หลายฝ่ายคาดการณ์ว่าในอนาคตอาจมีนายกไทยทั้งที่เป็นอดีต ปัจจุบัน หรือในอนาคต ถ้ามีหลักฐานพิสูจน์ว่ากระทำผิดในข้อหาต่างๆ เช่น ทุจริต ทำรัฐประหาร ก็สามารถถูกจำคุกได้ เว้นเสียแต่ได้รับการนิรโทษกรรมความผิด ดังเช่นกรณีการทำรัฐประหาร ที่ผู้ก่อการนิรโทษกรรมตัวเอง

ประวัติและปฐมวัย

ทักษิณ ชินวัตร เกิดเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 ที่อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นบุตรคนที่สองในจำนวน 10 คนของเลิศ และยินดี ชินวัตร มีชื่อเล่นว่า "น้อย" ส่วนชื่อ "แม้ว" เป็นฉายาที่เพื่อนร่วมรุ่นในโรงเรียนเตรียมทหาร รุ่นที่ 10 (ตท.10) ตั้งให้

ทักษิณเติบโตขึ้นในหมู่บ้านในอำเภอสันกำแพงจนอายุ 15 ปี ระหว่างนั้นเขาช่วยเหลือกิจการร้านกาแฟและสวนส้มของครอบครัว รวมทั้งขายกล้วยไม้ เมื่ออายุได้ 16 ปี ช่วยบิดาดำเนินการโรงภาพยนตร์ของครอบครัว

ครอบครัว

เลิศ ชินวัตร บิดา เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน ยินดี ชินวัตร มารดา เป็นธิดาในเจ้าจันทร์ทิพย์ (ณ เชียงใหม่) ระมิงค์วงศ์ ผู้เป็นธิดาในเจ้าไชยสงคราม (สมพมิตร ณ เชียงใหม่)

เขาสมรสกับคุณหญิงพจมาน ดามาพงศ์ หลังลาออกจากราชการตำรวจ ในปี พ.ศ. 2523 และมีบุตรด้วยกันสามคน ได้แก่

1. พานทองแท้ ชินวัตร
2. พินทองทา ชินวัตร
3. แพทองธาร ชินวัตร

น้องสาวคนสุดท้อง คือ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เข้าสู่การเมืองในปี พ.ศ. 2554 เป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งของพรรคเพื่อไทย ต่อมาได้รับลงมติจากสภาผู้แทนราษฎรเป็นนายกรัฐมนตรี ส่วนแพทองธารบุตรคนเล็กเป็นหนึ่งในแคนดิเดทนายกรัฐมนตรีของพรรคเพื่อไทยในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2566 และดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคในเวลาต่อมา

การศึกษา

ทักษิณ ชินวัตรสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมจากโรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย ในปีการศึกษา 2508 และระดับอุดมศึกษาที่โรงเรียนเตรียมทหาร รุ่นที่ 10 (พ.ศ. 2512) และโรงเรียนนายร้อยตำรวจ รุ่นที่ 26 (พ.ศ. 2516) โดยสอบได้ที่หนึ่งของรุ่น ต่อมา ทักษิณศึกษาต่อในระดับปริญญาโท โดยได้รับทุนของสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) ในสาขากระบวนการยุติธรรม ที่มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเคนทักกี สำเร็จการศึกษาในปี พ.ศ. 2518 และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกในสาขาเดียวกัน ที่มหาวิทยาลัยแซมฮิวสตันสเตต เมื่อปี พ.ศ. 2521 เขาได้รับดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ในสาขาวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2537

การรับราชการและธุรกิจ

ทักษิณเริ่มทำงานในตำแหน่งหัวหน้าแผนกแผน 6 กองวิจัยและวางแผน กองบัญชาการตำรวจนครบาลและรองผู้อำนวยการศูนย์ประมวลข่าวสาร กองบัญชาการตำรวจนครบาล เขายังเคยเป็นอาจารย์สอน ณ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ในปี พ.ศ. 2518–2519

ในปี พ.ศ. 2523 ทักษิณเริ่มต้นทำธุรกิจส่วนตัวหลายอย่างระหว่างรับราชการตำรวจ เช่น ค้าขายผ้าไหม, กิจการโรงภาพยนตร์, ธุรกิจคอนโดมิเนียม แต่ล้มเหลว รวมถึงที่ดินโรงหนังเก่าบริเวณราชวัตรที่จะลงทุนสร้างเป็นคอนโด 15 ชั้น แต่ต่อมามีกฎกระทรวงห้ามสร้างตึกสูง ส่งผลให้สามารถสร้างได้เพียง 7 ชั้น ทำให้ดอกเบี้ยสูงขึ้น ส่งผลให้ภาระหนี้สินร่วมถึง 50 ล้านบาท ทักษิณเคยเป็นผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์หลายเรื่อง โดยส่วนมากเป็นการนำภาพยนตร์ที่เคยได้รับความนิยมกลับมาสร้างใหม่ แต่ส่วนมากไม่ประสบความสำเร็จในด้านรายได้ เช่น

• ไทรโศก (2524)
• รักครั้งแรก (2524)
• โนรี (2525)
• รจนายอดรัก (2526)

หลังจากการประกอบธุรกิจมาหลายประเภท ทักษิณก่อตั้งบริษัทชินวัตร คอมพิวเตอร์ จำกัด (เดิมชื่อ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไอซีเอสไอ) ในวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2526 เพื่อประกอบธุรกิจให้เช่าเครื่องคอมพิวเตอร์เมนเฟรมแก่หน่วยงานของรัฐโดยประสบความสำเร็จอย่างจำกัด แต่ธุรกิจระบบความมั่นคง (SOS) และบริการวิทยุรถโดยสารประจำทางสาธารณะล้มเหลวทั้งสิ้น จากนั้นเขาก่อตั้งบริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (เอไอเอส) ในวันที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2529

ในปี พ.ศ. 2530 ทักษิณลาออกจากราชการตำรวจ แล้วขายละครเรื่อง บ้านทรายทอง ซึ่งประสบความสำเร็จในโรงภาพยนตร์ ในปี พ.ศ. 2531 เขาเข้าร่วมกับแปซิฟิกเทเลซิสเพื่อดำเนินการและจัดจำหน่ายบริการเพจเจอร์ แพ็กลิงก์ ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างจำกัด แต่ต่อมาเขาขายหุ้นเพื่อไปตั้งบริษัทเพจเจอร์ของตนเอง ในปี พ.ศ. 2532 เขาเปิดบริษัทโทรทัศน์เคเบิลไอบีซี แต่สุดท้ายบริษัทขาดทุนจนต้องรวมบริษัทกับยูทีวีของเครือเจริญโภคภัณฑ์ จนกลายเป็นยูบีซีและทรูวิชั่นส์ในเวลาต่อมา ในปีเดียวกันเขาตั้งบริการเครือข่ายข้อมูล ชินวัตรดอตคอม ซึ่งปัจจุบันชื่อ แอดวานซ์ ดาต้าเน็ทเวิร์ค และมีเอไอเอสและทีโอทีเป็นเจ้าของ ธุรกิจของทักษิณหลายอย่างต่อมารวมกันเป็นชิน คอร์เปอเรชัน ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นอินทัช โฮลดิ้งส์

เข้าสู่การเมือง

ในปี 2537 ทักษิณลาออกจากตำแหน่งประธาน บมจ.ชิน คอร์ปอเรชั่น และเริ่มต้นลงสู่สนามการเมือง โดยพลตรี จำลอง ศรีเมือง หัวหน้าพรรคพลังธรรม เป็นผู้ชักชวน หลังการปลดรัฐมนตรีจากพรรคพลังธรรมที่เป็นสายบุญชู โรจนเสถียร อดีตหัวหน้าพรรค ทักษิณได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2537 ในรัฐบาลชวน หลีกภัย และในปีต่อมา เข้ารับตำแหน่งหัวหน้าพรรคพลังธรรมแทนจำลอง และดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลบรรหาร ศิลปอาชา ในปี พ.ศ. 2539 ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลพล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ

เมื่อวันที 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2541 ทักษิณก่อตั้งพรรคไทยรักไทย และดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรค จนในที่สุดก็ขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในวันที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544

ประวัติการลงสมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

1. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2538 จังหวัดกรุงเทพมหานคร เขต 2 สังกัดพรรคพลังธรรม
2. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2544 แบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคไทยรักไทย
3. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2548 แบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคไทยรักไทย

การดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

ทักษิณ ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของไทยคนที่ 23 โดยดำรงตำแหน่งสองสมัยติดต่อกัน ระหว่างวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 – 11 มีนาคม พ.ศ. 2548 หลังจากสภาผู้แทนราษฎรครบวาระ และดำรงตำแหน่งอีกครั้งหนึ่งเมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2548 - 19 กันยายน พ.ศ. 2549 โดยเป็นนายกรัฐมนตรีรวมช่วงที่รักษาการด้วย เป็นระยะเวลา 5 ปี 222 วัน รวมระยะเวลาเป็นนายกรัฐมนตรี นานเป็นอันดับที่ 5 จาก 29 อันดับของไทย

นายกรัฐมนตรีวาระแรก (พ.ศ. 2544 - 2548)

เมื่อ ดร.ทักษิณเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในวันที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 ขณะนั้นเศรษฐกิจของประเทศไทยอยู่ในภาวะหดตัว ทักษิณตระหนักว่ากลุ่มผู้เดือดร้อนจากวิกฤตการณ์ต้มยำกุ้งนั้นล้วนเป็นกลุ่มผู้มีอันจะกิน ในขณะที่ชนชั้นเกษตรกรซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศไม่ได้รับผลกระทบมากนัก เขาจึงเริ่มดำเนินนโยบายพื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศจากฐานล่างขึ้นบนว่า "จากรากหญ้าสู่รากแก้ว" นโยบายแรกที่ทักษิณได้ทำคือ "หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์" ต่อมามีการจัดตั้งกองทุนหมู่บ้าน หมู่บ้านละหนึ่งล้านบาทเพื่อปล่อยกู้ให้แก่คนในชุมชนในอัตราดอกเบี้ยต่ำเพื่อนำไปสร้างอาชีพ มีการพักชำระหนี้เกษตรกรสามปี

นายกรัฐมนตรีวาระที่สอง (พ.ศ. 2548 - 2549)

ดร.ทักษิณเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่สอง จากการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 ด้วยคะแนนเสียงอันเป็นประวัติศาสตร์กว่า 19 ล้านเสียง โดยได้ตำแหน่ง ส.ส.ในสภา จำนวน 376 ที่นั่ง ขณะที่พรรคประชาธิปัตย์ ซึ่งเป็นคู่แข่งสำคัญ กลับได้เพียง 96 ที่นั่ง โดยคะแนนเสียงหลักของพรรคไทยรักไทยมาจากภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และกรุงเทพมหานคร โดยในกรุงเทพมหานคร พรรคไทยรักไทยได้ถึง 32 ที่นั่ง จาก 37 เขตเลือกตั้ง จากนโยบายเมกะโปรเจกต์ สร้างรถไฟฟ้า 7 สาย และการช่วยเหลือผู้ประสบภัยสึนามิ

รัฐบาลไทยรักไทยในสมัยที่สองนี้เป็นรัฐบาลชุดแรกในประวัติศาสตร์ภายใต้ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ที่มาจากพรรคการเมืองเดียว ซึ่งได้รับการเลือกตั้งเกินกึ่งหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎร ผลการเลือกตั้งในครั้งนี้ ทำให้การเมืองไทย มีแนวโน้มที่จะพัฒนาเข้าสู่ระบบสองพรรค ในการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ 2 ทักษิณ ได้ประสบปัญหาทางด้านเศรษฐกิจ และการชุมนุมขับไล่นายกรัฐมนตรีของแกนนำพันธมิตรเพื่อประชาธิปไตย และมีการขยายการชุมนุมให้มากขึ้น และอีกทั่งการคอร์รัปชั่นและเอื้อประโยชน์ให้แก่พวกพ้อง ตามที่กลุ่มผู้ไม่พอใจได้กล่าวมา จนกระทั่งพ.ต.ท. ทักษิณ ตัดสินใจประกาศยุบสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 และกำหนดให้มีการเลือกตั้งใหม่

วันที่ 4 เมษายน เวลา 20.30 น. ทักษิณแถลงการณ์ทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทยว่า"ผมขออนุญาตพี่น้องประชาชนที่ดูละครอยู่นะครับ แม้พรรคไทยรักไทยจะชนะการเลือกตั้ง 2 เมษายน แต่ตนจะไม่ขอรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เพื่อเป็นการสร้างความสมานฉันท์ และปรองดองในชาติ แต่ยังจำเป็นจะต้องรักษาการในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จนกว่าการสรรหานายกรัฐมนตรีคนใหม่จะแล้วเสร็จ" แต่เมื่อยังคงมีกระแสต่อต้านจากพรรคฝ่ายค้าน และกลุ่มพันธมิตรฯ การที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ยังคงปฏิบัติหน้าที่ต่อไป ดังนั้น ในวันที่ 6 เมษายน ทักษิณได้ลาราชการ และแต่งตั้งให้ พล.ต.อ.ชิดชัย วรรณสถิตย์ รองนายกรัฐมนตรี ปฏิบัติราชการแทนในระหว่างลาราชการทักษิณได้เดินทางเยือน และพบปะหารือ เป็นการส่วนตัว กับผู้นำหลายประเทศ ได้แก่ อังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย ญี่ปุ่น จีน และฮ่องกง ตั้งแต่วันที่ 24 ถึง 30 เมษายนอย่างไรก็ตาม คณะตุลาการรัฐธรรมนูญ ที่คณะรัฐประหารแต่งตั้ง ได้มีคำพิพากษาให้ การเลือกตั้ง ในวันที่ 2 เมษายน เป็นโฆฆะ หลังจากนั้นศาลฎีกาได้ตัดสินจำคุกและตัดสิทธิทางการเมืองคณะกรรมการการเลือกตั้ง 3 คน คือ พล.ต.อ.วาสนา เพิ่มลาภ นายปริญญา นาคฉัตรีย์ และนายวีระชัย แนวบุญเนียร เป็นเวลา 10 ปี ทำให้ทั้งสามคนจึงพ้นจากตำแหน่งกรรมการการเลือกตั้ง ภายหลังศาลรัฐธรรมนูญตัดสินให้การเลือกตั้งเป็นโมฆะ ทักษิณก็เดินทางกลับมาทำหน้าที่รักษาการนายกรัฐมนตรีในวันที่ 23 พฤษภาคม และได้มีพระบรมราชโองการ ประกาศให้วันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2549 เป็นวันเลือกตั้งใหม่ แต่ก่อนจะมีการเลือกตั้งใหม่ ก็เกิดการก่อรัฐประหาร เมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2549 โดยคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

เหตุลอบสังหาร

เหตุลอบสังหาร ดร.ทักษิณเกิดจากเที่ยวบินการบินไทยที่ 114 เป็นอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นกับเครื่องบินโบอิง 737-4D7 ของการบินไทย เดินทางจากท่าอากาศยานดอนเมือง ไปท่าอากาศยานเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2544 เวลา 14:48 น. 35 นาทีก่อนกำหนดการบิน ขณะที่เครื่องจอดอยู่ที่ท่าอากาศยานดอนเมืองได้เกิดการระเบิดขึ้น ผลการสอบสอบสวนพบว่าเกิดการสันดาปที่ถังน้ำมันส่วนกลาง ซึ่งอยู่ใกล้กับระบบปรับอากาศซึ่งทำงานอย่างต่อเนื่อง และมีความร้อนสูง ขณะเกิดเหตุยังไม่มีผู้โดยสารอยู่บนเครื่อง มีเพียงเจ้าหน้าที่จำนวน 8 คน ในจำนวนนี้เสียชีวิต 1 คน

เที่ยวบินนี้มีบุคคลสำคัญหลายคนเดินทางไปด้วย รวมทั้ง ดร.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี และพานทองแท้ ชินวัตร บุตร ซึ่งจะเดินทางไปจังหวัดเชียงใหม่ หลังเกิดเหตุ ดร.ทักษิณ แถลงว่าการระเบิดนี้เป็นการก่อวินาศกรรมเพื่อหวังลอบสังหารตนเอง โดยฝีมือของผู้เสียผลประโยชน์ชาวต่างชาติ (ว้าแดง) เนื่องจากนโยบายปราบปรามยาเสพติดของรัฐบาล หลังจากที่เจ้าหน้าที่พิสูจน์หลักฐานของไทยตรวจพบหลักฐานที่เชื่อว่าอาจเป็นร่องรอยของระเบิดซีโฟร์หรือเซมเท็กซ์ (Semtex)

อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 11 เมษายน 2544 คณะกรรมการความปลอดภัยในการขนส่งแห่งชาติของสหรัฐ (National Transportation Safety Board (NTSB)) ที่ส่งผู้เชี่ยวชาญเดินทางเข้ามาร่วมสอบสวนด้วย แถลงว่า ได้นำชิ้นส่วนไปทดสอบที่ห้องทดลองของเอฟบีไอแล้วไม่พบร่องรอยของวัตถุระเบิด และว่ากรณีนี้คล้ายกับการระเบิดของเครื่องโบอิง 737 ของสายการบินฟิลิปปินส์ เที่ยวบินที่ 143 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2543 ซึ่งเกิดจากความบกพร่องของถังน้ำมันเชื้อเพลิง

ความเคลื่อนไหวหลังรัฐประหาร พ.ศ. 2549

คปค.กับรัฐบาลสุรยุทธ์

ในวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2549 เวลาประมาณ 21.00 น. คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ซึ่งมีพลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน ผู้บัญชาการทหารบกเป็นหัวหน้าคณะ กระทำรัฐประหาร ยึดอำนาจจากรัฐบาลภายใต้การรักษาการนายกรัฐมนตรีของ ทักษิณ ชินวัตร ซึ่งอยู่ระหว่างร่วมประชุมสหประชาชาติ ที่นครนิวยอร์ก สหรัฐ ซึ่งทักษิณออกประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในเวลา 22.00 น. สดทางสถานีโทรทัศน์โมเดิร์นไนน์ทีวี แต่ในขณะที่การประกาศยังไม่จบ พล.อ.สนธิ สั่งตัดภาพและเข้าสู่ประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข จึงถือเป็นการยึดอำนาจได้สำเร็จ ในเวลา 23:00 น. หลังรัฐประหารไม่นาน ทักษิณ ซึ่งขณะนั้นพำนักอยู่ที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ส่งจดหมายถึงพรรคไทยรักไทย เพื่อขอลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรค พรรคมีมติให้จาตุรนต์ ฉายแสง รักษาการในตำแหน่งหัวหน้าพรรคไปก่อน

วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2550 นพดล ปัทมะ ทนายความส่วนตัวซึ่งทักษิณแต่งตั้งให้ตั้งแต่ประมาณเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2549 นำจดหมายที่ทักษิณเขียนด้วยลายมือ เนื้อหาเป็นการตอบโต้พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ที่แถลงข่าวสรุปสถานการณ์เหตุระเบิดในกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 เมื่อวันที่ 1 มกราคม กล่าวหากลุ่มอำนาจเก่า ผู้สูญเสียประโยชน์ทางการเมือง โดยทักษิณเขียนปฏิเสธว่า ตนไม่เคยคิดจะทำเรื่องเลวร้ายเช่นนั้น ในเวลาใกล้เคียงกัน มีข้อกล่าวหาจากพรรคประชาธิปัตย์ และพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยว่า ทักษิณว่าจ้างบริษัทล็อบบียิสต์ เพื่อชี้ช่องทางและให้คำแนะนำ เกี่ยวกับผลประโยชน์ของทักษิณในวอชิงตัน ดี.ซี. และต่างประเทศ แต่ทักษิณปฏิเสธ ต่อมา 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 กอร์ปศักดิ์ สภาวสุ กรรมการบริหารพรรคประชาธิปัตย์ แถลงข่าวพร้อมนำเอกสารมาแสดงว่า ทักษิณว่าจ้างบริษัทล็อบบียิสต์แห่งที่สอง เพื่อให้ช่วยงานด้านการเมือง โดยบริษัทดังกล่าวเป็นของเจมส์ เอ. เบเกอร์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังและกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐ แต่นพดลในฐานะที่ปรึกษากฎหมายของทักษิณ แถลงข่าวตอบโต้ว่า"ทักษิณว่าจ้างบริษัทดังกล่าวให้ดูแลเกี่ยวกับกฎหมายระหว่างประเทศ และติดตามข่าวการเมืองระหว่างประเทศ ไม่ได้จ้างทำงานเป็นล็อบบี้ยิสต์"

การเดินทางกลับประเทศไทยครั้งแรก

ทักษิณ ชินวัตรที่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิในปี พ.ศ. 2551 เป็นการเดินทางกลับประเทศหลังรัฐประหารปี พ.ศ. 2549

วันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 เวลา 09.40 น. ทักษิณเดินทางมาถึงประเทศไทย ที่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ พร้อมกับก้มลงกราบพื้น ที่หน้าห้องรับรองพิเศษ และโบกมือทักทายประชาชนที่มารอให้การต้อนรับ ด้วยสีหน้ายิ้มแย้ม

จากนั้นทักษิณเดินทางไปยังศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เพื่อรายงานตัวในคดีทุจริตที่ดินย่านถนนรัชดาภิเษก ต่อด้วยการรายงานตัวต่ออัยการสูงสุด ในคดีปกปิดโครงสร้างผู้ถือหุ้น บมจ.เอสซี แอสเสท คอร์ปอเรชั่น ในเครือชินคอร์ป

ระหว่างที่กำลังมีการดำเนินคดีที่ดินย่านถนนรัชดาภิเษก ทักษิณและภริยา เดินทางไปต่างประเทศอีกครั้ง หลังจากนั้นศาลอ่านคำวินิจฉัยว่า ทักษิณมีความผิดในคดีดังกล่าว เขาไม่เดินทางกลับมายังประเทศไทยอีก และในวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551 ทักษิณตัดสินใจจดทะเบียนหย่ากับคุณหญิงพจมานที่สถานกงสุลใหญ่ เขตบริหารพิเศษฮ่องกง หลังจากสมรสมา 32 ปี นับแต่นั้นเป็นต้นมา ทักษิณมีการเคลื่อนไหวผ่านกลุ่มคนเสื้อแดง นำโดยแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ผ่านการปราศรัยด้วยวิธีโทรศัพท์ทางไกลเข้าสู่ที่ชุมนุม (โฟนอิน) และการส่งสัญญาณภาพและเสียงมายังที่ชุมนุม (วิดีโอลิงก์) พร้อมทั้งอดีตสมาชิกพรรคพลังประชาชน และสมาชิกพรรคเพื่อไทย ก็ให้การสนับสนุน

ความเคลื่อนไหวนอกประเทศหลังการกลับประเทศไทยครั้งแรก

ในปลายปี พ.ศ. 2552 ทักษิณได้รับการแต่งตั้ง ให้เป็นที่ปรึกษาทางเศรษฐกิจของราชอาณาจักรกัมพูชา ทางรัฐบาลไทยจึงยื่นหนังสือต่อรัฐบาลกัมพูชาให้ส่งตัวทักษิณกลับไทยในฐานะผู้ร้ายข้ามแดน แต่รัฐบาลกัมพูชาปฏิเสธด้วยเหตุผลว่า การส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไม่รวมถึงกรณีนักโทษทางการเมือง รัฐบาลไทยจึงต่อต้านด้วยการเรียกตัวเอกอัครราชทูตไทยประจำกัมพูชากลับประเทศ ซึ่งส่งผลให้กัมพูชาเรียกเอกอัครราชทูตของตนกลับประเทศเช่นกัน ทักษิณและครอบครัว เดินทางไปถึงกรุงพนมเปญของกัมพูชา เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 เพื่อรับตำแหน่งดังกล่าว และได้รับการต้อนรับอย่างดีจากสมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโช ฮุน เซน นายกรัฐมนตรีแห่งกัมพูชา

เขายังเดินทางเข้าออกฮ่องกง, สิงคโปร์, กรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร และกรุงปักกิ่ง ประเทศจีนบ่อยครั้ง โดยเชื่อว่าใช้เอกสารเดินทางที่ไม่ใช่ของประเทศไทย

หลังจากไปใช้ชีวิตที่กรุงลอนดอนของอังกฤษ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2550 ทักษิณเข้าซื้อกิจการสโมสรฟุตบอลแมนเชสเตอร์ซิตี โดยถือหุ้นทั้งหมด 75% ทั้งนี้ ทักษิณขอให้แฟนฟุตบอลของทีมเรียกตนอย่างง่าย ๆ ว่า แฟรงค์ ชินาตรา (Frank Shinatra) อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการเป็นประธานสโมสรฟุตบอลในพรีเมียร์ลีก มีเงื่อนไขว่าจะต้องเป็นผู้ที่ไม่ถูกตัดสินว่ากระทำความผิด ไม่ว่าจะประเทศใดในโลกก็ตาม ซึ่งขณะนั้นประเทศไทยมีการดำเนินคดีกับทักษิณอยู่ ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2551 ทักษิณจึงขายสโมสรแมนเชสเตอร์ซิตี ให้กับอาบูดาบียูไนเต็ดกรุป ในราคา 141 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และขึ้นเป็นประธานที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ ก่อนจะลาออกจากตำแหน่งในภายหลัง

การเคลื่อนไหวในช่วงรัฐบาลประยุทธ์

ในปี พ.ศ. 2563 เขามีบทบาทในการสนับสนุนและหาเสียงผู้สมัครรับเลือกตั้งระดับต่าง ๆ จากพรรคเพื่อไทย อย่างไรก็ตาม ในการเลือกตั้งท้องถิ่นปีนั้น พบว่าผู้สมัครจากพรรคเพื่อไทยได้รับเลือกตั้งเป็นนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด 9 จังหวัดจากที่ส่งเข้าสมัคร 25 จังหวัด ทำให้สื่อมองว่าความนิยมในตัวทักษิณเสื่อมลงไปมาก ในปีเดียวกัน มีข่าวว่าเขาเริ่มทำธุรกิจแอปพลิเคชันโภชนาการดีเอ็นเอในสหรัฐ

ในปี พ.ศ. 2564 ท่ามกลางการระบาดทั่วของโควิด-19 เขาใช้แอปพลิเคชันคลับเฮาส์ภายใต้ชื่อแฝง "Tony Woodsome" มาสนทนากับผู้ฟังในประเทศไทยเกี่ยวกับการเมืองไทยและการรับมือโควิด-19 ปีต่อมาจากการที่พรรคเพื่อไทยกับพรรคพลังประชารัฐร่วมกันไม่เข้าร่วมประชุมสภาผู้แทนราษฎร จนทำให้สูตร ส.ส. บัญชีรายชื่อกลับไปใช้ "สูตรหาร 100" ซึ่งพรรคเพื่อไทยได้ประโยชน์ ทำให้มีกระแสข่าวว่าทักษิณอาจตกลงลับ ๆ กับพลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ หัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ

การเดินทางกลับประเทศไทยครั้งที่สอง

ความพยายามเดินทางกลับประเทศไทยครั้งที่สอง

หลังจากเขาหลบหนีหมายจับในปี พ.ศ. 2551 เขาประกาศว่าจะกลับประเทศไทยหลายครั้ง กระทั่งเดือนมีนาคม พ.ศ. 2566 เขาให้สัมภาษณ์กับเกียวโดนิวส์ ระบุพร้อมกลับมารับโทษทางกฎหมายในประเทศไทย หากได้รับอนุญาตให้ใช้ชีวิตที่เหลืออยู่กับครอบครัว ทั้งนี้ พรรคเพื่อไทยซึ่งสืบทอดมาจากพรรคไทยรักไทยที่เขาเป็นผู้ก่อตั้ง ได้เสนอแพทองธาร ชินวัตร บุตรคนสุดท้องของเขา ในบัญชีรายชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในการเลือกตั้ง ส.ส. ที่มีกำหนดจัดขึ้นอีกสองเดือนหลังจากนั้น ต่อมาในวันที่ 9 พฤษภาคม ก่อนการเลือกตั้งใหญ่เพียงห้าวัน เขาทวีตข้อความพร้อมกลับไทยและเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมายในเดือนกรกฎาคม "ด้วยความผูกพันกับครอบครัว แผ่นดินเกิด และเจ้านายของเรา" ประเสริฐ จันทรรวงทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทย กล่าวว่าพรรคไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจกลับประเทศไทยของทักษิณบีบีซีไทยวิเคราะห์ว่าการตัดสินใจดังกล่าวอาจเป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้พรรคเพื่อไทยได้ ส.ส. ในการเลือกตั้งเป็นอันดับ 2 รองจากพรรคก้าวไกล

ในวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2566 แพทองธารให้สัมภาษณ์ว่าบิดาของเธอจะกลับประเทศไทยเมื่อสถานการณ์ทางการเมืองนิ่ง ซึ่งอาจจะเป็นภายในเดือนกรกฎาคมหรือหลังจากนั้นไม่นานนัก สิบสี่วันต่อมาเธอได้ประกาศว่าทักษิณจะเดินทางกลับประเทศไทยในวันที่ 10 สิงหาคม โดยเครื่องบินที่ทักษิณโดยสารจะลงจอดที่ท่าอากาศยานดอนเมือง ด้านพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ระบุว่าหากทักษิณกลับไทย ก็ต้องดำเนินการตามกฎหมาย อีกสองวันต่อมา ชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ ระบุว่าทักษิณยกเลิกการเดินทางกลับประเทศไทยอย่างกะทันหัน เนื่องจากสถานการณ์เปลี่ยนแปลง อย่างไรก็ตามแพทองธารก็ได้แสดงความคิดเห็นปฏิเสธสิ่งที่ชูวิทย์ระบุไว้

ศ.ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ วิเคราะห์ว่าหากทักษิณได้กลับประเทศไทยในช่วงเวลาดังกล่าว อาจทำให้กลุ่มพรรคก้าวไกลและเพื่อไทยซึ่งเคยร่วมต่อต้านรัฐบาลประยุทธ์มาด้วยกัน เกิดความแตกแยก และส่งผลต่อชนชั้นนำในทางบวก เขายังระบุว่าหากพรรคเพื่อไทยจัดตั้งรัฐบาลได้ การเมืองภาคประชาชนโดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ จะดำเนินไปด้วยความยากลำบากมากขึ้น

ในวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2566 หลังจากพรรคเพื่อไทยประกาศยกเลิกบันทึกความเข้าใจกับพรรคก้าวไกลและเสนอชื่อเศรษฐา ทวีสิน ในการประชุมร่วมกันของรัฐสภาเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลซึ่งสมควรได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีครั้งถัดไป มีรายงานข่าวว่าทักษิณได้เลื่อนการเดินทางกลับไทยจากกำหนดเดิมออกไปอย่างไม่มีกำหนด แต่ภูมิธรรม เวชยชัย รองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย ให้สัมภาษณ์ปฏิเสธกระแสข่าวดังกล่าว อย่างไรก็ตามอีกสองวันต่อมา ทักษิณก็ได้ระบุผ่านทวิตเตอร์ของตนเองว่าขอเลื่อนการเดินทางกลับประเทศไทยจากกำหนดเดิมออกไปอีกอย่างน้อยสองสัปดาห์ เพื่อตรวจร่างกายให้เสร็จสิ้น โดยจะแจ้งวันและเวลาในการเดินทางกลับให้ทราบอีกครั้งในภายหลัง วันเดียวกันสำนักข่าวพนมเปญโพสต์ได้เผยแพร่ภาพทักษิณและยิ่งลักษณ์ร่วมฉลองวันเกิดฮุน เซน ที่เมืองตาเขมาของกัมพูชา ทั้งนี้ ทักษิณและฮุน เซน มีความสัมพันธ์อันดีต่อกันมาตั้งแต่ พ.ศ. 2535

การเดินทางกลับประเทศไทยครั้งที่สอง

ต่อมาเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2566 แพทองธารได้ประกาศว่าจะเดินทางไปรับทักษิณที่ท่าอากาศยานดอนเมืองในช่วงเช้าของอีกสามวันถัดจากนั้น ซึ่งตรงกับวันที่มีการประชุมร่วมของรัฐสภาเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลซึ่งสมควรได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีครั้งที่สาม ที่พรรคเพื่อไทยจะเสนอชื่อเศรษฐาให้รัฐสภาพิจารณาเห็นชอบ วันเดียวกันทักษิณให้สัมภาษณ์กับบีบีซีไทย ระบุว่าที่ตัดสินใจเดินทางกลับไทยในช่วงเวลาดังกล่าวเพราะเป็นฤกษ์ดี ไม่เกี่ยวข้องกับวันลงมติให้ความเห็นชอบบุคคลเพื่อแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี และจะไม่เลื่อนกำหนดการอีก ไม่นานหลังจากนั้นเขายืนยันกำหนดการกลับประเทศไทยอีกครั้งผ่านทวิตเตอร์ส่วนตัว ทั้งนี้ มีกลุ่มคนเสื้อแดงบางส่วนเดินทางไปรอต้อนรับเขาที่ท่าอากาศยานดอนเมือง

ทักษิณกราบเบื้องหน้าพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี หลังเดินทางกลับถึงประเทศไทย

วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2566 เวลาประมาณ 09.00 น. ทักษิณเดินทางถึงประเทศไทยด้วยเครื่องบิน Gulfstream G650 เที่ยวบินที่ GLF6 จากท่าอากาศยานเซเลตาร์ในประเทศสิงคโปร์ มายังท่าอากาศยานดอนเมือง เมื่อเดินทางถึงอาคารผู้โดยสารส่วนบุคคล เขาได้ไปถวายความเคารพพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี พร้อมพบปะกับครอบครัว, สมาชิกพรรคเพื่อไทย และมวลชน ก่อนเดินกลับเข้าอาคาร ทั้งนี้ ระหว่างทักษิณเดินทางมายังประเทศไทย มีผู้ติดตามเที่ยวบินดังกล่าวผ่านแอปพลิเคชัน Flightradar24 ประมาณ 1.4 หมื่นราย สูงที่สุดในช่วงเวลาดังกล่าว อีกทั้งแฮชแท็ก #ทักษิณกลับไทย ยังขึ้นเทรนด์ความนิยมอันดับหนึ่งในไทยของทวิตเตอร์ในวันดังกล่าวด้วย

การพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลตำรวจ

หลังจากทักษิณเดินทางกลับถึงประเทศไทยแล้ว ตำรวจได้นำตัวเขาไปยังศาลฎีกา ก่อนส่งตัวไปยังเรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานคร ตามลำดับ แต่คืนวันเดียวกันในขณะถูกคุมขัง ทักษิณมีอาการนอนไม่หลับ แน่นหน้าอก ความดันโลหิตสูง แพทย์โรงพยาบาลราชทัณฑ์วินิจฉัยแล้วจึงส่งเขาไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลตำรวจ ที่มีความพร้อมด้านเครื่องมือแพทย์มากกว่า โดยทักษิณขึ้นไปพักรักษาตัวที่ห้องรอยัลสูท ชั้น 14 อาคารมหาภูมิพลราชานุสรณ์ 88 พรรษา เวลาต่อมาแพทองธารเผยว่าทักษิณมีอาการอ่อนเพลียและเครียด อีกทั้งยังมีอาการต่อเนื่องจากการป่วยเป็นโควิด-19 เธอยังกล่าวว่าการขอพระราชทานอภัยโทษนั้นเป็นดุลยพินิจของบิดา และไม่ได้มีการร้องขอเพื่อย้ายเขาไปรักษายังโรงพยาบาลเอกชนแต่อย่างใด

ต่อมาเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม ศ.ดร.วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีและรักษาราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ได้เปิดเผยว่า กระทรวงยุติธรรมได้รับหนังสือขอพระราชทานอภัยโทษให้ทักษิณจากครอบครัวเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อจากนั้นจะส่งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อดำเนินการต่อไป และในวันดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการออกมาเป็นพระราชหัตถเลขาพระราชทานอภัยลดโทษให้ทักษิณ โดยคงเหลือจำคุกต่อไปอีก 1 ปี ทั้งนี้ ผู้ดำเนินการทูลเกล้าฯ ถวายหนังสือและรับสนองพระบรมราชโองการขอพระราชทานอภัยโทษแก่ทักษิณ คือพลเอกประยุทธ์ในฐานะนายกรัฐมนตรีรักษาการ มิใช่เศรษฐาซึ่งเป็นนายกรัฐมนตรีที่ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งแล้วในขณะนั้น

การพักโทษและพ้นโทษ

ต่อมาเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 ทักษิณพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลตำรวจในฐานะนักโทษเด็ดขาดครบ 6 เดือน จึงได้รับการปล่อยตัวโดยมีการคุมประพฤติ (พักโทษ) ด้วยเงื่อนไขจำนวน 8 ข้อ เขาเดินทางออกจากโรงพยาบาลตำรวจพร้อมบุตรสาวทั้ง 2 คนเมื่อเวลา 06.06 น. และกลับถึงบ้านจันทร์ส่องหล้าในอีกครึ่งชั่วโมงต่อมา โดยมีมวลชนเสื้อแดงบางส่วนรอให้กำลังใจหน้าบ้านพัก พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต วิเคราะห์ว่าการได้รับพักโทษนี้ทำให้ทักษิณสามารถสั่งงานในทางการเมืองได้สะดวกขึ้น และอีกไม่กี่วันถัดมาหลังจากเขาได้รับการพักโทษ เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังในขณะนั้น ได้เข้าพบเขาที่บ้านจันทร์ส่องหล้า

ส่วนการพ้นโทษนั้น เดิม พงษ์สวาท นีละโยธิน ปลัดกระทรวงยุติธรรม ระบุว่าทักษิณจะพ้นโทษในวันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2567 แต่ต่อมา สหการณ์ เพ็ชรนรินทร์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ ได้ออกมาแก้ไขว่าวันกำหนดพ้นโทษของทักษิณคือวันที่ 31 สิงหาคม เนื่องจากระยะเวลา 1 ปี ต้องนับจากวันที่มีพระราชหัตถเลขาพระราชทานอภัยลดโทษ อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษประจำปี พ.ศ. 2567 ขึ้น เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ซึ่งมาตรา 6 (3) กำหนดให้พระราชทานอภัยโทษปล่อยตัวผู้ได้รับการปล่อยตัวคุมประพฤติ (พักโทษ) ทั้งหมด โดยประกาศใช้ในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม และมีผลบังคับใช้ในวันถัดมาคือวันที่ 18 สิงหาคม ดังนั้น ทักษิณซึ่งเป็นผู้ที่ได้รับการพักโทษตามพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว จึงได้รับพระราชทานอภัยโทษอย่างสมบูรณ์และพ้นโทษในวันดังกล่าวในทันที วันเดียวกันนี้ทักษิณได้เข้าร่วมในพิธีรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งแพทองธารเป็นนายกรัฐมนตรี เขากล่าวว่าหลังจากนี้จะไม่รับตำแหน่งทางการเมืองอีก และมั่นใจว่าเส้นทางการเมืองของเธอจะไม่ซ้ำรอยเขาอย่างแน่นอน

ภายหลังการพ้นโทษ

ในวันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2567 ซึ่งครบรอบ 1 ปีในการเดินทางกลับประเทศไทย ทักษิณได้แสดงวิสัยทัศน์ในงาน "Dinner Talk : Vision for Thailand 2024" ของเครือเนชั่น ณ พารากอน ฮอลล์ สยามพารากอน โดยมีนักธุรกิจและนักการเมืองที่มีชื่อเสียงเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก ในงานดังกล่าวเขาได้แสดงวิสัยทัศน์ด้านต่าง ๆ เช่น เศรษฐกิจ การปราบปรามยาเสพติด และนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ เป็นต้น เขายังแสดงความเห็นเกี่ยวกับการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ, การจัดตั้งรัฐบาล, การต่อสู้คดีความอันเกี่ยวกับประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112, ทรรศนะเกี่ยวกับการรัฐประหาร รวมถึงความสัมพันธ์ของเขากับประยุทธ์และประวิตรอีกด้วย

ทั้งนี้ ทักษิณไม่สามารถสมัครเป็นสมาชิกพรรคการเมืองได้ เนื่องจากขาดคุณสมบัติตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 และข้อบังคับพรรคเพื่อไทย หมวด 3 ข้อที่ 12 อย่างไรก็ตามเขาได้เดินทางไปช่วยหาเสียงให้กับศราวุธ เพชรพนมพร ในการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี โดยขึ้นเวทีปราศรัยครั้งแรกตั้งแต่เดินทางกลับมาประเทศไทย ที่ลานอเนกประสงค์วัดศรีนคราราม อำเภอกุมภวาปี เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 และศราวุธชนะการเลือกตั้งดังกล่าว ในเวลาต่อมา ภูมิธรรม เวชยชัย กล่าวว่า นอกจากนโยบายของพรรคแล้ว ทักษิณก็มีส่วนทำให้ศราวุธชนะการเลือกตั้งนี้

หลังจากนั้นทักษิณก็ได้ร่วมกิจกรรมทางธุรกิจอยู่เป็นระยะ เช่น การร่วมเสวนาในงาน ฟอบส์ โกลบอล ซีอีโอ คอนเฟอเรนซ์ 2024 ณ โรงแรมเดอะ ริทซ์-คาร์ลตัน กรุงเทพฯ และการร่วมงานเอไอ วิชัน ฟอร์ ไทยแลนด์ ณ โรงแรมพาร์ค ไฮแอท กรุงเทพฯ เป็นต้น ซึ่งงานหลังนั้นจัดโดยบริษัท สยาม เอไอ คอร์ปอเรชั่น จำกัด ของรัตนพล วงศ์นภาจันทร์ หลานของทักษิณ และเจนซุน หวง ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของอินวิเดีย ได้เดินทางมาแสดงวิสัยทัศน์ด้วยตนเองในงานดังกล่าวด้วย

ปัญหาทางกฎหมาย

ในเดืนพฤษภาคม 2567 ทักษิณถูกอัยการสูงสุดตั้งข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพจากคำพูดที่เขาพูดในระหว่างการให้สัมภาษณ์กับสื่อเกาหลีใต้ขณะลี้ภัยใน พ.ศ. 2558 ต่อมาในวันที่ 14 มิถุนายน ทักษิณถูกตั้งข้อหาหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ ท้ายที่สุดในวันที่ 17 สิงหาคม ทักษิณได้รับพระราชทานอภัยโทษ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาของรัชกาลที่ 10

เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2568 ทักษิณ ชินวัตรได้ออกแถลงการณ์ขอโทษต่อสาธารณชนเกี่ยวกับกรณีตากใบ เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม ศาลอาญาได้มีคำพิพากษาให้ทักษิณพ้นผิดจากความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพที่ถูกฟ้องในปี 2567

ทักษิณเดินทางออกจากประเทศอีกครั้งในวันที่ 4 กันยายน 2568 หลังคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญทำให้เขาถูกออกหมายจับ ตำรวจกล่าวว่าเครื่องบินของเขาได้รับอนุญาตให้ขึ้นบินได้เนื่องจากไม่มีคำสั่งใด ๆ ขณะที่เขากำลังออกเดินทาง มีรายงานว่าเขาบินไปดูไบ โดยอ้างว่าไปพบแพทย์ที่นั่น และทักษิณตั้งใจจะเดินทางกลับประเทศไทย เขาเดินทางกลับประเทศไทยเมื่อวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2568

จำคุก

ต่อมาในวันที่ 9 กันยายน ศาลฎีกาตัดสินให้ทักษิณรับโทษจำคุกหนึ่งปีตามคำพิพากษาที่พระมหากษัตริย์ทรงลดหย่อนโทษ เนื่องจากเห็นว่าโทษจำคุกของเขาไม่ได้ถูกลงโทษอย่างเหมาะสม ศาลวินิจฉัยว่าทักษิณกล่าวเกี่ยวกับความรุนแรงของโรคเกินจริง เพื่อหลีกเลี่ยงการอยู่ในเรือนจำเมื่อเดินทางกลับถึงประเทศไทยในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2566 และจงใจยืดเวลาการอยู่ในโรงพยาบาลตำรวจออกไป เพื่อไม่ต้องติดคุก หลังการตัดสิน เขาถูกนำตัวไปยังเรือนจำกลางคลองเปรมเพื่อรับโทษทันที

คดีความ

คดีซุกหุ้น พ.ศ. 2544

หลังจากที่ทักษิณ ชินวัตร ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในปี พ.ศ. 2544 คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้ร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญว่า ทักษิณ ชินวัตร จงใจยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินด้วยข้อความอันเป็นเท็จ ซึ่งมีความผิดตามรัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2540 มาตรา 295 ซึ่งเป็นความผิดที่จะต้องถูกตัดสิทธิ์ทางการเมือง 5 ปี คดีนี้ถูกเรียกว่า คดีซุกหุ้น เนื่องจากรัฐธรรมนูญบัญญัติไว้ว่าห้ามไม่ให้ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองและภรรยาถือหุ้นในบริษัทเอกชนตามที่กฎหมายกำหนด แต่ พ.ต.ท.ทักษิณ กลับปกปิดความเป็นเจ้าของหุ้นโดยการโอนหุ้นที่มีอยู่ไปให้คนรับใช้ คนรถ คนสวนถือแทน ในขณะที่ พ.ต.ท.ทักษิณได้ชี้แจงข้อกล่าวหาดังกล่าวว่า (1) รัฐธรรมนูญไม่มีนิยามคำว่า "ทรัพย์สินของตน", (2) คำอธิบายแบบบัญชีฯ ไม่ชัดเจน, (3) การไม่แสดงทรัพย์สินที่ใช้ชื่อบุคคลอื่นถือแทน ซึ่งเดิมไม่กำหนดให้แสดง ไม่ถือเป็นความผิด, (4) ไม่จงใจไม่แสดงรายการทรัพย์สินที่ใช้ชื่อบุคคลอื่น, (5) ไม่ใช่หน้าที่ที่จะต้องยื่นบัญชีฯ ก่อนการประกาศใช้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 ซึ่งเพิ่งประกาศใช้เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 และ (6) ในหนังสือลับ ลงวันที่ 14, 24 และ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543 ถึงประธานอนุกรรมการตรวจสอบฯ ผู้ถูกร้อง (ทักษิณ ชินวัตร) ชี้แจงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน และเหตุผลที่มิได้แสดงไว้ในบัญชีฯ โดยให้ถือการแจ้งรายการทรัพย์สินเพิ่มเติมเป็นส่วนหนึ่งของบัญชีฯ ที่ยื่นทั้งสามครั้งด้วย ในขณะที่นายกล้าณรงค์ จันทิก เลขานุการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ-ปปช. ชี้แจงว่า (1) แม้รัฐธรรมนูญจะไม่นิยามคำว่า "ทรัพย์สินของตน" ไว้ แต่เป็นที่เข้าใจได้, (2) คำอธิบายแบบบัญชีฯ แม้จะมีการเปลี่ยนแปลงคงมีสาระสำคัญเหมือนเดิม แต่มีการแก้ไขเพิ่มเติมเพียงเล็กน้อย เพื่อทำให้มีความหมายชัดเจนยิ่งขึ้น, (3) ไม่ปรากฏว่ามีรัฐมนตรีหรือผู้ยื่นบัญชีฯรายใด ยกเหตุไม่แสดงรายการทรัพย์สิน เพราะใช้ชื่อบุคคลอื่นถือแทน โดยอ้างว่าไม่เข้าใจคำอธิบายบัญชีฯ และ (4) แม้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 ประกาศใช้เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 แต่ผู้ถูกร้องมีหน้าที่ต้องยื่นบัญชีฯตามรัฐธรรมนูญนี้ ตั้งแต่วันที่รัฐธรรมนูญประกาศใช้บังคับ คือ วันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2540 แล้ว ภายหลังศาลรัฐธรรมนูญได้วินิจฉัยด้วยเสียง 8 ต่อ 7 ว่า พ.ต.ท.ทักษิณไม่ได้มีเจตนาในเรื่องดังกล่าว ท่ามกระแสกดดันจากสังคมมายังศาลรัฐธรรมนูญ เพราะ พ.ต.ท.ทักษิณกำลังได้รับความนิยมมากในขณะนั้น ควรได้รับโอกาสในการบริหารประเทศ อย่างไรก็ตามก็มีอีกบางส่วนของสังคมที่เคลือบแคลงสงสัยในคำตัดสินของศาล และทำให้ พ.ต.ท.ทักษิณถูกมองว่าแทรกแทรงกระบวนการยุติธรรม จนมีการไปร้องเรียนเพื่อถอดถอนตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ 4 คน ในเวลาต่อมา

ในปี พ.ศ. 2555 คณะกรรมการอิสระตรวจสอบและค้นหาความจริงเพื่อการปรองดองแห่งชาติ (คอป.) ได้แถลงสรุปผลรายงานคอป.ฉบับสมบูรณ์หลังครบวาระการทำงาน 2 ปี ว่า สาเหตุของวิกฤตการณ์ทางการเมืองทั้งหมด เกิดจาก "คดีซุกหุ้น" ที่ตุลาการรัฐธรรมนูญปฏิบัติผิดหลักกฎหมาย เนื่องจากใน 8 เสียงที่ตัดสินให้ทักษิณพ้นผิดนั้น มี 2 เสียงที่ลงมติว่าคดีไม่อยู่ในอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญ แต่ไม่ได้วินิจฉัยชี้ขาดในเนื้อหาของคดี เข้าไปบวกรวมกับคะแนนเสียง 6 เสียง ทำให้ผลการตัดสินออกมากลายเป็น 8 ต่อ 7 ไม่ใช้ 6 ต่อ 7 ทำให้ทักษิณพ้นผิด ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นทำให้สังคมเคลือบแคลงสงสัยในกระบวนการยุติธรรมของไทยในเวลาต่อมา

คดีขายหุ้นกลุ่มบริษัท ชิน คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน)

วันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2549 ระหว่างการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่สอง ของทักษิณ ครอบครัวชินวัตรและดามาพงศ์ ขายหุ้นของ บมจ.ชินคอร์ปอเรชั่น ที่ครอบครองอยู่ทั้งหมด ให้แก่บริษัท เทมาเส็ก โฮลดิ้งส์ จำกัด (พีทีอี) ซึ่งทักษิณชี้แจงว่า เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน แต่กลับมีบุคคลบางกลุ่มวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรง เนื่องจากเห็นว่าการแก้ไขกฎหมายที่ว่าด้วยการขายหุ้นในช่วงไม่กี่วันก่อนหน้านั้น เป็นการเอื้อประโยชน์ให้กับกรณีดังกล่าว รวมทั้งการไม่ต้องเสียภาษีรายได้จากผลกำไรในการขายหุ้น ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่ใช้กับทุกคนอย่างเสมอภาคกัน เหตุการณ์ครั้งนี้ เป็นจุดสำคัญที่ทำให้กระแสการขับทักษิณออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งนำโดยพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ขยายตัวออกไปในวงกว้าง

ในปี 2563 ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองอ่านคำพิพากษาลับหลังจำเลยให้จำคุก 5 ปีฐานแปลงสัญญาสัมปทานกิจการโทรคมนาคม เป็นภาษีสรรพสามิตเอื้อประโยชน์แก่ธุรกิจของตน

คดีที่ดินย่านถนนรัชดาภิเษก

วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:

ประกาศกองทะเบียนประวัติอาชญากร เรื่อง สืบจับผู้กระทำความผิด ฉบับที่ 353/2551

เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2551 ทักษิณ และคุณหญิงพจมาน ชินวัตร ภริยา ตัดสินใจไม่ไปรายงานตัวต่อศาลคดีการเมืองในคดีที่ดินย่านถนนรัชดาภิเษก โดยทั้งสองเดินทางไปยังกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ที่มีบุตรธิดาทั้งสามรออยู่แล้ว โดยก่อนหน้านั้น ทั้งสองขออนุญาตออกนอกประเทศต่อศาลคดีการเมือง เพื่อไปร่วมพิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อน 2008 ที่กรุงปักกิ่ง ตามคำเชิญของรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่ทั้งสองกลับเดินทางต่อไปยังประเทศอังกฤษ เพื่อขอลี้ภัยทางการเมือง โดยไม่เดินทางกลับมารายงานตัวต่อศาลคดีการเมือง

ด้วยเหตุนี้ ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองจึงออกหมายจับทักษิณและคุณหญิงพจมานในความผิดฐานประพฤติมิชอบ ในการซื้อขายที่ดินย่านรัชดาภิเษก มูลค่า 772 ล้านบาท และตั้งสินบนนำจับทันที โดยคดีของ ทักษิณ มีอายุความ 15 ปี ถึงวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2566 ส่วนคดีของคุณหญิงพจมาน มีอายุความ 10 ปี ถึงวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2561

คดียึดทรัพย์ให้ตกเป็นของแผ่นดิน

วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:

คดีหมายเลขแดงที่ อม. 1/2553

ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 องค์คณะผู้พิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองอ่านคำพิพากษาในคดีที่อัยการสูงสุดยื่นคำร้องขอให้ทรัพย์สินที่ร่ำรวยผิดปกติและได้มาเนื่องจากการกระทำที่เป็นการขัดกันระหว่างประโยชน์ส่วนบุคคลและประโยชน์ส่วนรวมของทักษิณ ขณะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ตกเป็นของแผ่นดิน โดยศาลมีคำวินิจฉัยว่า ทักษิณเป็นเจ้าของหุ้น บมจ.ชินคอร์ปอเรชั่น ที่แท้จริง และใช้อำนาจหน้าที่ระหว่างดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เอื้อประโยชน์ให้แก่ บมจ.ชินคอร์ปอเรชั่น, บริษัท แอดวานซ์อินโฟเซอร์วิส จำกัด (มหาชน) (เอไอเอส) และบริษัท ชินแซทเทลไลท์ จำกัด (มหาชน) โดยตรง อันมีผลทำให้มูลค่าหุ้นของ บมจ.ชินคอร์ปอเรชั่น สูงขึ้น รวมทั้งได้เงินปันผลจำนวนดังกล่าว จึงมีคำพิพากษาให้ยึดเฉพาะเงินค่าขายหุ้น ส่วนที่เพิ่มขึ้นหลังจากดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และเงินปันผล จำนวนทั้งสิ้น 46,373,687,454.64 บาท ให้ตกเป็นของแผ่นดิน ซึ่งทักษิณ ไม่ยอมรับผลการตัดสินดังกล่าว และอาจยื่นเรื่องเพื่ออุทธรณ์ต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศต่อไป แต่ในวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 ทักษิณ ให้สัมภาษณ์สดทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 ว่าไม่ต้องการเงินคืน เพียงแต่ขอให้มีการพิจารณาคดีต่าง ๆ ที่มีก่อนรัฐประหารใหม่ให้ถูกต้องเท่านั้น

คดีธนาคารกรุงไทยปล่อยกู้บริษัทกฤษดามหานคร

ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้ยกฟ้องในปี 2562 ศาลวินิจฉัยว่า คำให้การของนายชัยณรงค์ อินทรมีทรัพย์ กรรมการ ธนาคาร กรุงไทย พยานฝ่ายโจทก์ ระบุว่านายทักษิณ คือ “ซุปเปอร์บอส”เป็นผู้สั่งการให้ปล่อยสินเชื่อ ขัดแย้งที่เคยให้การกับ คตส.ว่า หมายถึง พจมาน ณ ป้อมเพชร และเป็นเพียงการคาดเดาไปตามความเข้าใจที่รับฟังมาจาก ร้อยโทสุชาย เชาว์วิศิษฐ์ (จำเลยที่ 2) อดีตประธานกรรมการบริหาร ธ.กรุงไทย ที่โทรมาหา ซึ่งมีเพียงจำเลยที่ 2 เท่านั้นที่ยืนยันข้อเท็จจริงได้หรืออาจจะกล่าวอ้างขึ้นเองก็ได้ หลักฐานฝ่ายโจทก์จึงไม่มีน้ำหนักรับฟัง ว่าทักษิณสั่งการให้อนุมัติสินเชื่อ จึงยกฟ้อง

ความผิดต่อองค์พระมหากษัตริย์ไทย

วัฒนธรรมและภาพลักษณ์ทางการเมือง

เมื่อวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2544 ศูนย์วิจัยกรุงเทพโพล มหาวิทยาลัยกรุงเทพ เปิดเผยผลสำรวจความคิดเห็น ประชาชนที่มีสิทธิ์เลือกตั้ง จำนวน 1,353 ตัวอย่าง ในหัวข้อ "ภาพลักษณ์นายกรัฐมนตรี ทักษิณ ชินวัตร ในสายตาประชาชน" ผลปรากฏว่าประชาชนมั่นใจทักษิณ ในเรื่องต่าง ๆ ดังนี้

	มั่นใจ	ไม่มั่นใจ	ไม่มีความเห็น
ความสามารถในการเป็นผู้นำประเทศ	90.2	7.2	2.6
ความสามารถในการฟื้นฟูเศรษฐกิจ	67.6	28.2	4.3
ไม่ปกป้องผลประโยชน์ของตนเองและพวกพ้อง	33.3	48.3	18.4
ไม่แสวงหาผลประโยชน์จากโครงการต่าง ๆ	35.1	38.1	26.8
ความสามารถในการแก้ปัญหาความขัดแย้ง	38.0	48.0	14.0
ความสามารถในการบริหารประเทศ	85.1	9.2	5.6
ความจริงจังในการทำงานเพื่อประชาชน	79.7	12.6	7.7
การรับฟังความคิดเห็นของประชาชน	77.6	10.3	12.0

แต่หลังจากที่มีรัฐประหารแล้ว เอแบคโพลเปิดเผยผลสำรวจความคิดเห็นประชาชนทั่วประเทศ จำนวน 1,864 ตัวอย่าง ในหัวข้อ "อารมณ์และความรู้สึกเบื้องต้นของสาธารณชน ต่อพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ เปรียบเทียบกับทักษิณ และภาพลักษณ์ของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ" ผลปรากฏว่าประชาชนส่วนใหญ่ ระบุภาพลักษณ์พลเอก สุรยุทธ์ ดีเหมือนเดิมถึงดีขึ้นในทุกตัวชี้วัด เช่นร้อยละ 65.1 ระบุความเป็นที่ไว้วางใจได้ ร้อยละ 63.2 ระบุด้านคุณธรรม เป็นคนดี ซื่อสัตย์สุจริต ร้อยละ 60.2 ให้ความเชื่อมั่นต่อ พลเอก สุรยุทธ์

ต่อมาวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2552 เอแบคโพลเปิดเผยผลวิจัยเชิงสำรวจ และผลวิจัยเชิงคุณภาพ เรื่อง "ฐานสนับสนุนนักการเมือง กับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เปรียบเทียบระหว่าง อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ และ ทักษิณ ชินวัตร" กรณีศึกษาประชาชนที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป ใน 27 จังหวัดของประเทศ จำนวนทั้งสิ้น 4,286 ครัวเรือน ดำเนินโครงการสำรวจระหว่างวันที่ 22-24 ตุลาคม พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ ร้อยละ 53.4 ขออยู่ตรงกลาง ยังไม่สนับสนุนฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด ในขณะที่ ร้อยละ 25.0 สนับสนุน ทักษิณ ขณะที่ร้อยละ 21.6 สนับสนุนนายอภิสิทธิ์

กลุ่มผู้สนับสนุน

กลุ่มผู้ไม่เห็นด้วยในระหว่างดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

รถบรรทุกตำรวจติดป้ายประกาศจับทักษิณ

นับตั้งแต่มีการจัดตั้งรัฐบาลสมัยที่สองเป็นต้นมา ทักษิณก็ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์จากฝ่ายผู้ไม่เห็นด้วย ผู้นิยมพรรคการเมืองหรือกลุ่มการเมืองฝ่ายตรงข้าม และนักวิชาการที่มีแนวคิดแตกต่างกับรัฐบาล โดยทักษิณก็ตอบโต้ ด้วยการตั้งฉายาให้กลุ่มนักวิชาการ และผู้ที่วิจารณ์อยู่เป็นประจำสม่ำเสมอ เช่น กลุ่มรู้ทันทักษิณ หรือธีรยุทธ บุญมี ว่าเป็น “ขาประจำ”

ต่อมา ปลายปี พ.ศ. 2548 ทักษิณมอบหมายให้ธนา เบญจาธิกุล ทนายความส่วนตัว ยื่นฟ้องสนธิ ลิ้มทองกุล ผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์ผู้จัดการต่อศาลแพ่ง โดยเรียกค่าเสียหาย 1,000 ล้านบาท รวมถึงในขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่ตำรวจในทุกสถานีตำรวจทั่วประเทศ ก็ยื่นฟ้องสนธิในข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพด้วย แต่หลังจากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2548 ทักษิณจึงมอบหมายให้ธนาดำเนินการถอนฟ้อง เพื่อรับสนองกระแสพระราชดำรัส พร้อมกันนี้ ศาลก็ได้ยกคำร้องของตำรวจไปทั้งหมด

ค่ำวันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2549 พลตำรวจเอก ประทิน สันติประภพ, คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์, กล้านรงค์ จันทิก อดีตเลขาธิการ ป.ป.ช., สนธิ ลิ้มทองกุล และพวก นำประชาชนที่มาร่วมชมรายการเมืองไทยรายสัปดาห์สัญจรที่สวนลุมพินี กว่า 3,000 คน เดินเท้ามายังหน้าทำเนียบรัฐบาล เพื่อกดดันให้ทักษิณลาออกจากตำแหน่ง อีกทั้งมีบางส่วนที่บุกรุกเข้าไปทำลายทรัพย์สินของทางราชการเสียหาย และเนื่องจากรุ่งขึ้นเป็นวันเด็กแห่งชาติ ซึ่งจะมีเด็กและเยาวชนมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก จึงมีการสลายการชุมนุมในคืนวันนั้น

จากกรณีการขายหุ้น บมจ.ชินคอร์ปอเรชั่น ทำให้บุคคลบางกลุ่มที่ต่อต้านทักษิณ และที่เห็นว่าทักษิณหลีกเลี่ยงภาษี ร่วมกันแสดงท่าทีขับไล่ทักษิณออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี รวมถึงการเข้าร่วมชุมนุมประท้วง ที่กลุ่มต่อต้านรัฐบาลทักษิณจัดขึ้นนานมาแล้ว จนเมื่อเกิดการขายหุ้นดังกล่าว ตามที่สนธิ ลิ้มทองกุลคาดการณ์ไว้แล้ว ส่งผลให้มีผู้ร่วมชุมนุมมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

เย็นวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 ทักษิณประกาศยุบสภาผู้แทนราษฎร และจัดให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรขึ้นใหม่ ในวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2549 โดยกล่าวถึงเหตุผลในตอนหนึ่งของแถลงการณ์ทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทยเมื่อเวลา 20.30 น. ของคืนวันเดียวกันว่า มีกลุ่มผู้ประท้วงที่ต่อต้านระบอบประชาธิปไตย กดดันให้ตนลาออกจากตำแหน่ง

วันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2549 พรรคไทยรักไทยจัดการปราศรัยใหญ่ที่ท้องสนามหลวง โดยทักษิณในฐานะหัวหน้าพรรค ขึ้นปราศรัยในเวลา 20.00 น. มีผู้เดินทางมาฟังปราศรัยประมาณสองแสนคน จนเต็มท้องสนามหลวง

วันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2549 พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย โดยแกนนำทั้ง 5 คน นำประชาชนจำนวนหนึ่งปิดล้อมทำเนียบรัฐบาล เพื่อกดดันทุกวิถีทางให้ทักษิณลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีและเว้นวรรคทางการเมือง อีกทั้งต้องตรวจสอบทรัพย์สินทั้งหมด แต่ทักษิณก็ยืนยันว่า ตนจะลาออกจากตำแหน่งรักษาการไม่ได้ โดยให้เหตุผลว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 มาตรา 215 วรรคสอง บัญญัติให้คณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตำแหน่ง ต้องอยู่ในตำแหน่งเพื่อปฏิบัติหน้าที่ต่อไป จนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่จะเข้ารับหน้าที่ จึงไม่สามารถลาออกจากตำแหน่งได้

วันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2549 มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งพรรคฝ่ายค้านสามพรรค คือพรรคประชาธิปัตย์ พรรคชาติไทย และพรรคมหาชน ประกาศว่าจะไม่ส่งผู้สมัครลงรับการเลือกตั้ง และมีการกล่าวหาว่าพรรคไทยรักไทยจ้างให้พรรคการเมืองขนาดเล็กลงสมัครรับเลือกตั้ง เพื่อมิให้ขัดต่อพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภา พุทธศักราช 2542 โดยผลการเลือกตั้งครั้งนี้ พรรคไทยรักไทยยังได้รับคะแนนเสียงข้างมาก ซึ่งในการเลือกตั้งมีปัญหาอยู่หลายอย่างคือ มีแค่ผู้สมัครพรรคไทยรักไทยเพียงพรรคเดียวลงรับสมัครเลือกตั้ง และได้คะแนนไม่ถึงร้อยละ 20 และปัญหาหลาย ๆ อย่างเกี่ยวกับการฉีกบัตรเลือกตั้งซึ่งมีจำนวนมากที่สุดในประวัติศาสตร์ และ ส.ส. มีจำนวนไม่ครบในสภา แถมยังมีการจ้างพรรคเล็ก ๆ ลงเลือกตั้ง เพื่อหลีกเลี่ยง การได้คะแนนมากกว่าร้อยละ 20 จนกระทั่งไม่สามารถเปิดประชุมสภาได้

วันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2549 เวลา 20.30 น. ทักษิณ ออกแถลงการณ์ทางโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทยว่า แม้พรรคไทยรักไทยจะได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งก็ตาม แต่ตนจะไม่ขอรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอีก แต่จำเป็นจะต้องรักษาการในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เพื่อรอการสรรหาคณะรัฐมนตรีและนายกรัฐมนตรีที่เหมาะสม

วันที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2549 ศาลรัฐธรรมนูญอ่านคำวินิจฉัยให้การเลือกตั้งเมื่อวันที่ 2 เมษายนเป็นโมฆะ และหารือกับคณะรัฐมนตรีแล้วเห็นด้วยที่จะต้องจัดให้มีการเลือกตั้งใหม่ ในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2549 และเพิกถอนสิทธิการเลือกตั้ง คณะกรรมการการเลือกตั้ง 3 คน

วันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2549 ทักษิณ เดินทางด้วยเครื่องบินประจำตำแหน่ง ไปยังนครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เพื่อเข้าร่วมประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ

วันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2549 เวลากลางคืน คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข นำโดยพลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน ทำการยึดอำนาจการปกครอง จากรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร โดยอ้างเหตุว่า การบริหารราชการแผ่นดินโดยมิชอบธรรม และสร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชน ในขณะที่ทักษิณยังปฏิบัติภารกิจในต่างประเทศ และได้มีคำสั่งให้ยกเลิกการเลือกตั้งในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2549 และได้ประกาศให้อำนาจหน้าที่ของนายกรัฐมนตรีเป็นของหัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2549 คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุข ได้ประกาศแต่งตั้ง พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ให้เป็นนายกรัฐมนตรี และจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราว

การขับไล่ทักษิณให้ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

การขับไล่ทักษิณ ให้ลาออกจากตำแหน่ง เริ่มต้นขึ้นในปลายปี พ.ศ. 2548 จากการนำของสนธิ ลิ้มทองกุล ผู้จัดรายการเมืองไทยรายสัปดาห์ ต่อมาเปลี่ยนสภาพเป็นพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ซึ่งขยายตัวออกไปยังบุคคลหลากหลายสาขาอาชีพในเวลาต่อมา การขับไล่ทักษิณสิ้นสุดลงในวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2549 หลังจากการก่อรัฐประหาร

กรณีศาลท้าวมหาพรหม

ในช่วงเช้าของวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2549 ธนกร ภักดีผล ผู้เคยมีประวัติอาการทางจิตและภาวะซึมเศร้า เข้าทำลายรูปปั้นท้าวมหาพรหม ใจกลางกรุงเทพมหานคร ซึ่งภายหลังถูกชาวบ้านทุบตีจนเสียชีวิต จากเหตุการณ์ดังกล่าว สนธิ ลิ้มทองกุล หยิบยกมากล่าวอ้างในการชุมนุมในวันรุ่งขึ้นว่า ทักษิณบงการให้เกิดการทำลายเทวรูปดังกล่าว และแทนที่เทวรูปพระพรหมด้วย "อำนาจมืด" ซึ่งเอื้อประโยชน์ให้กับเขา สนธิยังกล่าวอ้างต่อไปว่า ทักษิณว่าจ้างให้ธนกรกระทำการดังกล่าว ผ่านทางชาแมนมนต์ดำเขมร โดยสนธิอ้างว่า เนื่องจากทักษิณ "เป็นผู้หลงใหลอยู่ในความเชื่อที่ผิด" และกระทำการดังกล่าวเพื่อ "เป็นการปัดเป่าลางร้าย" สายันต์ ภักดีผล บิดาผู้เสียชีวิต กล่าวว่าสนธิเป็น "คนโกหกคำโตที่สุดที่เคยเจอมา" ส่วนทักษิณมองว่า การกล่าวอ้างของนายสนธิ "บ้า" และจนถึงปัจจุบัน นายสนธิก็ยังปฏิเสธจะให้ "ข้อมูลเชิงลึก" แก่สาธารณชนในเรื่องดังกล่าว

การวิจารณ์จากสื่อต่างประเทศ

วันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2545 นิตยสาร "ฟาร์อิสเทิร์นอีโคโนมิกรีวิว" (Far Eastern Economic Review) ลงบทความว่า พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ครั้งยังเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ทรงมีความสัมพันธ์อย่างแนบแน่นกับ ทักษิณ โดยรัฐบาลไทยออกคำสั่งห้ามจำหน่าย นิตยสารดังกล่าว และระงับหนังสือเดินทาง ของชอวน์ คริสปิน (Shawn Crispin) กับรอดนีย์ แทสเกอร์ (Rodney Tasker) ผู้สื่อข่าวของนิตยสาร โดยให้เหตุผลว่า เป็นภัยต่อความมั่นคง อย่างไรก็ดี ในปี พ.ศ. 2553 หลังจากที่ ทักษิณ พ้นจากตำแหน่งไป โดยรัฐประหารแล้ว พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ อ้างว่า "...เจ้าฟ้าชายยังทรงรักษาสัมพันธภาพบางอย่าง กับอดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณเอาไว้ พระองค์ทรงพบกับทักษิณเป็นระยะ ๆ ..."

นิตยสาร Foreign Policy ในเครือวอชิงตันโพสต์ ยกตัวอย่างทักษิณเป็นอดีตผู้นำของโลกคนหนึ่งที่ไม่ปฏิบัติเป็นตัวอย่างที่ดีหลังจากพ้นตำแหน่ง โดยอ้างถึงการเคลื่อนไหวทางการเมือง หลังถูกรัฐประหารด้วยข้อกล่าวหาทุจริต และละเมิดสิทธิมนุษย์ชน ส่วนนิตยสารฟอบส์ จัดอันดับให้ทักษิณเป็นหนึ่งในบุคคลร่ำรวยที่สุดในโลกที่ใช้ชีวิตในคุกหรืออยู่ระหว่างหลบหนีคดี โดยที่ทักษิณถูกตั้งข้อหาก่อการร้ายระหว่างการชุมนุมของกลุ่มคนเสื้อแดง แต่ทักษิณปฏิเสธข้อกล่าวหานี้

ชีวิตส่วนตัว

ในปี 2563 มีข่าวว่าเขาติดเชื้อโควิด-19 ขณะที่พักอยู่ในนครดูไบ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์พร้อมกับคนใกล้ชิด

ในปี พ.ศ. 2566 ฟอบส์รายงานว่าทักษิณมีทรัพย์สินรวมทั้งหมด 2,100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

เกียรติยศและรางวัลที่ได้รับ

• ได้รับการยกย่องให้เป็นนักการเมืองที่ประชาชนชื่นชอบมากที่สุด จาก สวนดุสิตโพล มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ประจำปี พ.ศ. 2544, พ.ศ. 2550, พ.ศ. 2554 และ พ.ศ. 2555 เขาได้รับการจัดอันดับเป็นนักการเมืองที่ประชาชนชื่นชอบมากที่สุดอันดับที่ 1
• รางวัล 1992 Asean Business Man of the Year โดย Asean Institute ประเทศ อินโดนีเซีย (พ.ศ. 2535)
• ได้รับการยกย่องให้เป็น บุคคลดีเด่นผู้พัฒนาโทรคมนาคม เพื่อสังคมของประเทศไทย ประจำปี พ.ศ. 2536 จากสมาคมโทรคมนาคม แห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2537)
• ได้รับการยกย่องให้เป็น Asian CEO of the Year จาก นิตยสาร Financial World (พ.ศ. 2537)
• รับพระราชทาน วารสารศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (พ.ศ. 2537)
• รางวัล Outstanding Criminal Justice Alumnus Awards จาก Criminal Justice Center, มหาวิทยาลัยแซมฮิวสตันสเตท สหรัฐอเมริกา (พ.ศ. 2539)
• รางวัล Distinguished Alumni Award จากมหาวิทยาลัยแซมฮิวสตันสเตท (5 ตุลาคม พ.ศ. 2539)
• รางวัลเกียรติยศจากสมาคมช่างภาพสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย สาขานักการเมือง พ.ศ. 2540
• รางวัล โลซินเซีย แอปพลิเคชัน อวอร์ด จากองค์การภาพยนตร์ โมชั่น พิคเจอร์แอปพลิเคชัน (พ.ศ. 2546)
• ได้รับการยกย่องให้เป็น นักการเมืองชายดีเด่นแห่งปี จาก กรุงเทพโพลล์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ประจำปี พ.ศ. 2546
• รางวัล International Forgiveness Award 2004 ซึ่งมอบให้แก่บุคคลที่มีความพยายามมุ่งไปสู่สันติภาพ และสร้างความเป็นเอกภาพ (พ.ศ. 2547)
• ได้รับการยกย่องให้เป็น บุคคลในสังคมไทยที่มีพฤติกรรมน่าชื่นชมยกย่องมากที่สุดในรอบปีในสายตาคนกรุงเทพ จาก กรุงเทพโพลล์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ประจำปี พ.ศ. 2548
• ได้รับปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากสถาบันเศรษฐศาสตร์แห่งรัสเซีย (Plekhanov Russian Academy of Economics) (พ.ศ. 2550)
• ได้รับการแต่งตั้งเป็น ศาสตราจารย์อาคันตุกะทางด้านธุรกิจของเอเชียและโมเดลทางเศรษฐศาสตร์ แห่งมหาวิทยาลัยทากุโชกุ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ในปี พ.ศ. 2550
• รางวัลรัฐบุรุษเอบีแอลเอฟ พ.ศ. 2555
• ได้รับการยกย่องให้เป็น บุคคลที่คนไทยชื่นชอบที่สุด จากยูกอฟ บริษัทวิจัยและสำรวจข้อมูลและความคิดเห็นด้านการตลาดทางอินเทอร์เน็ตแห่งสหราชอาณาจักร ประจำปี พ.ศ. 2561

หน้าที่การงานและบทบาททางสังคม

ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีคนที่ 23 ของประเทศไทย

• อาจารย์โรงเรียนนายร้อยตำรวจ พ.ศ. 2518 - พ.ศ. 2519
• รองสารวัตรป้องกันปราบปรามสถานีตำรวจนครบาลพระราชวัง (พ.ศ. 2519)
• หัวหน้าแผนก 6 กองวิจัย และวางแผนกรมตำรวจ (พ.ศ. 2522)
• อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล (พ.ศ. 2522)
• รองผู้อำนวยการศูนย์ประมวลข่าวสารกรมตำรวจ (พ.ศ. 2523)
• รองผู้กำกับการศูนย์ประมวลข่าวสารกรมตำรวจ (พ.ศ. 2524)
• ผู้ริเริ่มแนวความคิดพัฒนาการสื่อสารไทยในยุคแรก โดยการส่งดาวเทียมสื่อสารของขึ้นสู่อวกาศเป็นคนแรก และ ให้กำเนิดดาวเทียม “ไทยคม”
• ประธานกรรมการ บริษัท ชินวัตร คอมพิวเตอร์ แอนด์ คอมมิวนิเคชั่นส์ จำกัด (มหาชน) (พ.ศ. 2530)
• ประธานกรรมการ บริษัท ชิน คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) (พ.ศ. 2533)
• ผู้ก่อตั้งมูลนิธิไทยคม เพื่อสนับสนุนการศึกษาผ่านดาวเทียม ปัจจุบันเปลี่ยนรูปแบบมาเป็น สนับสนุนการศึกษาของเยาวชนในหลายรูปแบบ เพื่อเปิดโอกาสให้เด็กชนบทผู้ยากไร้ มีโอกาสเรียนต่อในท้องถิ่น
• ประธานที่ปรึกษานักเรียนเตรียมทหารรุ่นที่ 10 และ นักเรียนนายร้อยตำรวจ รุ่นที่ 26 พ.ศ. 2537
• กรรมการอำนวยการ สถาบันเอเชียศึกษา ปี พ.ศ. 2538
• กรรมการสภาที่ปรึกษา สถาบันบัณฑิตบริหารธุรกิจศศินทร์ แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• กรรมการอำนวยการ สถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร (SIIT) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภาการศึกษาโรงเรียนนายร้อยตำรวจ (23 ตุลาคม พ.ศ. 2541)
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยรามคำแหง
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• นายกสมาคมชาวเหนือ พ.ศ. 2541
• ประธานคณะกรรมการพิเศษ เพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
• ประธานกรรมการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (พ.ศ. 2545)
• อาจารย์พิเศษรับเชิญมาบรรยายเรื่องสอนอย่างไรให้ไปถึงฝัน ณ โรงเรียนสามเสนวิทยาลัย พ.ศ. 2546
• ประธานมูลนิธิไทยคม (พ.ศ. 2536) - ปัจจุบัน
• นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย (9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 - 19 กันยายน พ.ศ. 2549)
• นายกสมาคมกอล์ฟอาชีพแห่งประเทศไทย
• อาจารย์พิเศษรับเชิญมาบรรยายเรื่องธุรกิจของเอเชียและโมเดลทางเศรษฐศาสตร์ ตำแหน่งศาสตราจารย์อาคันตุกะ แห่งมหาวิทยาลัยทากุโชกุ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น พ.ศ. 2550
• ประธานสโมสรฟุตบอลแมนเชสเตอร์ซิตี พ.ศ. 2551
• ที่ปรึกษาทางเศรษฐกิจของรัฐบาลกัมพูชา พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2553
• วิทยากรในงานเสวนาแชร์ประสบการณ์ ทักษิณ ชินวัตร ณ สภาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ สหราชอาณาจักร พ.ศ. 2555
• วิทยากรในงานสนทนาเป็นการส่วนตัวกับ ทักษิณ ชินวัตร ณ สถาบันนโยบายโลก นครนิวยอร์ก รัฐนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา พ.ศ. 2559
• วิทยากรรับเชิญในงานการบรรยายการแก้ปัญหาความยากจนและการลดช่องว่างระหว่างคนจนและคนรวย ณ มหาวิทยาลัยโลโยลา แมรีเมาท์ รัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา พ.ศ. 2559
• วิทยากรรับเชิญในงานสัมมนาทางไกลเรื่อง โควิด-19 และ เศรษฐกิจ (THE POST COVID-19 WORLD is the coronavirus pandemic reshaping the global order?) ผ่านแอปพลิเคชันซูม 11 มิถุนายน พ.ศ. 2563

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2539 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2538 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2544 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 1 ปฐมดิเรกคุณาภรณ์ (ป.ภ.)
• พ.ศ. 2545 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2546 – เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1

การเพิกถอนเครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ของนายทักษิณ ชินวัตร ถูกเพิกถอนในปี พ.ศ. 2562 ภายหลังจากที่ถูกตัดสินว่ามีความผิดเกี่ยวกับคอร์รัปชันในปี พ.ศ. 2551 และหลบหนีออกนอกประเทศเพื่อหลีกเลี่ยงการจำคุก รัฐบาลไทย โดยได้รับพระราชทานอนุมัติอย่างเป็นทางการ ได้ดำเนินการเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตามกระบวนการทางกฎหมายสำหรับกรณีความผิดร้ายแรง

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

•  กัมพูชา :
  • พ.ศ. 2544 – เครื่องอิสริยยศลำดับสหไมตรี ชั้นมหาสิริวัฒน์

•  บาห์เรน :
  • พ.ศ. 2545 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อะห์หมัด อัล ฟาติห์ ชั้นที่ 2

•  บรูไน :
  • พ.ศ. 2545 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซเทีย เนการา บรูไน ชั้นสูงสุด

•  สวีเดน :
  • พ.ศ. 2546 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาวขั้วโลก ชั้นประถมาภรณ์

•  เนเธอร์แลนด์ :
  • พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ออเรนจ์-นัสเซา ชั้นอัศวินมหากางเขน

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของทักษิณ ชินวัตร

16. จี่คึ้ง แซ่คู (丘志勤)               8. ชุนเส็ง แซ่คู (丘春盛)                       17. สี แซ่เล่า (刘氏)               4. ชุนเชียง แซ่คู (丘阿昌)                             9. ทองดี                       2. เลิศ ชินวัตร                                   10. มูล สมณะ                       5. แสง สมณะ                             22. พรหม               11. หล้า สมณะ                       23. สุ               1. ทักษิณ ชินวัตร                                         6. เจริญ ทุ่งซิ้ว                             3. ยินดี ระมิงวงศ์                                   28. เจ้าน้อยรศ ณ เชียงใหม่               14. เจ้าไชยสงคราม (สมพมิตร ณ เชียงใหม่)                       29. เจ้าเอื้องผึ้ง ณ เชียงใหม่               7. เจ้าจันทร์ทิพย์ ณ เชียงใหม่                             15. หม่อมอุษา ณ เชียงใหม่

ดูเพิ่ม

• พรรคไทยรักไทย
• ทักษิโณมิกส์
• ไข้หวัดนก
• วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2548–2553
• ระบอบทักษิณ
• พรรคพลังประชาชน
• พรรคเพื่อไทย
• เสื้อแดง
• แนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ

เชิงอรรถ

อ้างอิง

1. ‘โทนี่ วู้ดซัม’ ปล่อยซิงเกิ้ลแรกในรอบ 10 ปี ‘เกิดมาเป็นนักสู้’
2. BBC News, A fit and proper Premiership?
3. The Nation, Thaksin's assets frozen เก็บถาวร 2007-08-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 12 June 2007
4. The Nation, Slighted Sawat resigns from AEC เก็บถาวร 2007-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 2 October 2006
5. "คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ถอดยศตำรวจ" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-05. สืบค้นเมื่อ 2019-04-09.
6. "Thaksin Shinawatra: Divisive ex-PM returns to Thailand after 15 years". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 2023-08-22. สืบค้นเมื่อ 2023-08-22.
7. "ด่วน! ราชทัณฑ์ยืนยันแล้ว ส่งตัว "ทักษิณ" ไป รพ.ตำรวจ กลางดึก แน่นหน้าอก-ความดันสูง". www.sanook.com/news. 2023-08-23.
8. "ทักษิณ นอนห้องรอยัลสูท ชั้น 14 รพ.ตำรวจ หมอให้ยาละลายลิ่มเลือด". ไทยรัฐ. 23 สิงหาคม 2023. สืบค้นเมื่อ 24 ธันวาคม 2023.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
9. "พระราชหัตถเลขาพระราชทานอภัยลดโทษ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 140 (40 ข): 1. 2023-09-01. สืบค้นเมื่อ 2023-09-01.
10. ""ทักษิณ" จาก รพ.ตร.ถึง "จันทร์ส่องหล้า" ชินวัตร ยินดี 17 ปี ที่รอคอย". ไทยรัฐ. 18 กุมภาพันธ์ 2024. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2024.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
11. "ด่วน "ทักษิณ ชินวัตร" ได้รับพระราชทานอภัยโทษ มีผล 18 ส.ค.2567". ฐานเศรษฐกิจ. 17 สิงหาคม 2024. สืบค้นเมื่อ 17 สิงหาคม 2024.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
12. "ส่วนตัว-ส่วนรวม โดย ไพรสันติ์ พรหมน้อย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-02. สืบค้นเมื่อ 2011-01-19.
13. "พันตำรวจโท ดร.ทักษิณ ชินวัตร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-18. สืบค้นเมื่อ 2012-04-18.
14. "ตาดูดาวเท้าติดดิน ตอนที่ 4 มรดกจากพ่อ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-01-19. สืบค้นเมื่อ 2009-09-15.
15. BBC News, Billionaire hopes to score Liverpool deal, 18 May 2004
16. "คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-05-14. สืบค้นเมื่อ 2015-04-30.
17. "Pasuk Phongpaichit & Chris Baker, "The Only Good Populist is a Rich Populist: Thaksin Shinawatra and Thailand's Democracy, October 2002" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-03-25. สืบค้นเมื่อ 2009-09-14.
18. "ตาดูดาว เท้าติดดิน ตอนที่ 11 เสาร์ที่ 28 มค. 49 ชีวิตนักเรียนนายร้อยตำรวจ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-01-19. สืบค้นเมื่อ 2009-09-14.
19. "PH.D Doctor". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-04-28. สืบค้นเมื่อ 2010-04-29.
20. "ปริญญาเอกดุษฎีฯ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2005-04-14. สืบค้นเมื่อ 2005-06-05.
21. "Pasuk Phongpaichit & Chris Baker, "The Only Good Populist is a Rich Populist: Thaksin Shinawatra and Thailand's Democracy, October 2002" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-03-25. สืบค้นเมื่อ 2009-09-14.
22. "ก้าวที่ล้มและก้าวที่ลุกของ ดร.ทักษิณ (FailTure)". Thaksin Official (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2021-07-09.
23. "Thaksin Shinawatra-a biography". Bangkok Post. unknown. {{cite news}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
24. "Thai govt pins border hopes on soaps". The Nation. May 25, 2002. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2005-11-11. สืบค้นเมื่อ 2009-09-14.
25. ภราดร ศักดา. เปิดม่านคนดังหลังวัง ตำนานเก่าเล่าเรื่องดารายุคภาพยนตร์ไทยเฟื่อง. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์สยามบันทึก, พ.ศ. 2551. 264 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 978-974-13-8887-5
26. "Transcript of an interview between Thaksin Shinawatra and Cheeptham Khamwisit (Thai: ชีพธรรม คำวิเศษณ์) on the Thaiventure.com program on FM 102 radio station". Tri333.exteen.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 May 2010. สืบค้นเมื่อ 19 February 2010.
27. "Thaksin Shinawatra-a biography". Bangkok Post. August 2001.แม่แบบ:DL
28. "Thai govt pins border hopes on soaps". The Nation. 25 May 2002. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 November 2005. สืบค้นเมื่อ 5 October 2006.
29. "TranscriptInterview" "BBC-20040518"
30. UBC 2004 Annual Report, page 8
31. Asia Times, Grumbles, revelations of a Thai coup maker เก็บถาวร 2007-01-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 22 December 2006
32. "Unprecedented 72% turnout for latest poll"^{[ลิงก์เสีย]} The Nation. February 10, 2005.
33. Aurel Croissant and Daniel J. Pojar, Jr., Quo Vadis Thailand? Thai Politics after the 2005 Parliamentary Election เก็บถาวร 2011-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Strategic Insights, Volume IV, Issue 6 (June 2005)
34. "รัฐบาลพรรคเดียวครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-01. สืบค้นเมื่อ 2011-03-01.
35. "รัฐบาลพรรคเดียวครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-01. สืบค้นเมื่อ 2011-03-01.
36. Thaksin blasts slow investigation into Thai jet bombing. สำนักข่าวเกียวโด
37. Bomb responsible for Thai Airways fire. - BBC News
38. NTSB press release of 11 April 2001
39. ย้อนนาทีเปิดวอร์รูมสู้ รปห. 19 ก.ย. 49 'สนธิ' ประจันหน้า 'พรหมินทร์' เลขานายกฯ 'ทักษิณ' voice online สืบค้นเมื่อ Sep 18, 2021
40. "เปิดจดหมายทักษิณ ชินวัตร ปฏิเสธไม่เกี่ยวข้องระเบิดกรุงทพ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-10-17. สืบค้นเมื่อ 2009-09-15.
41. Lobbying Registration^{[ลิงก์เสีย]}
42. "Lobbying Registration". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-29. สืบค้นเมื่อ 2007-01-30.
43. "Lobbying Registration". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-29. สืบค้นเมื่อ 2007-01-30.
44. "korbsak.com". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-22. สืบค้นเมื่อ 2007-01-30.
45. "กฎหมายระหว่างประเทศ เอกสารต้นฉบับ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-02-10. สืบค้นเมื่อ 2007-02-08.
46. ข่าว แฉเป้า"แม้ว"จ้างล็อบบี้ยิสต์ ปลุกรบ.ต่างชาติ กดดันให้เปิดทางกลับ"ไทย" หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน
47. "ทักษิณเดินทางมาถึงประเทศไทย 2551". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-12-26. สืบค้นเมื่อ 2008-02-29.
48. ผู้จัดการ, “เศรษฐีแม้ว” ถึงไทยแล้ว-ลิ่วล้อแห่รับถึงบันไดเครื่องบิน เก็บถาวร 2012-10-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551
49. "ทักษิณหย่าพจมาน จบชีวิตรัก 32 ปี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-15. สืบค้นเมื่อ 2009-09-14.
50. 14 พ.ย.2551 "เราเลิกกันเถอะ" ลับ ลวง จริง ภาคพิเศษ!! ข่าวสดออนไลน์ สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2561
51. "ทักษิณ"จวกรบ."เด็ก-โอเวอร์"เรียกทูตพนมเปญกลับ บอกลาคนไทยขอไปรับใช้เขมร โฆษกกัมพูชาอ้าแขนรับ, มติชนออนไลน์, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552
52. เขมรตอบหนังสือ ยืนยันปฏิเสธ ส่งทักษิณมาไทย, ไทยรัฐออนไลน์, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552
53. ฮุนเซนโอ๋ทักษิณ กษัตริย์ตั้ง ส่งตัวกลับไม่ได้, ไทยรัฐออนไลน์, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552
54. กมฺพุชาบฎิเสธชาผฺลูวการมินเธฺวิบตฺยาบันกฺนุงกรณีถาก̍ซีน, วิทยุเอเชียเสรี, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 (เขมร)
55. ไทยตอบโต้เขมร เรียกทูตกลับ สัมพันธ์ตึงเครียด, ไทยรัฐออนไลน์, 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552
56. ทักษิณถึงเขมร สื่อเทศยัน รับตำแหน่ง, ไทยรัฐออนไลน์, 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552
57. Thailand to ask Hong Kong to extradite Thaksin Shinawatra
58. "งานเปิดตัวประธานสโมสร ManCity - Frank Shinawatra 1". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-11-06. สืบค้นเมื่อ 2008-02-12.
59. "League ready to subject Thaksin to second fit and proper test". The Guardian. 2008-12-08.
60. ทักษิณจึงขายสโมสรแมนเชสเตอร์ซิตี ให้กับ Abu Dhabi United Group
61. Sriroengla, Pafun (15 April 2020). ""ทักษิณ ชินวัตร" ให้เงิน ส.ส.เพื่อไทย จัดหาแอลกอฮอล์ล้างมือแจกประชาชน". ประชาชาติธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
62. ""ทักษิณ" อ้อนคนเชียงใหม่ "อย่าทิ้งผม" ชงเลือก นายกฯ อบจ.ค่ายเพื่อไทย". ประชาชาติธุรกิจ. 3 December 2020. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
63. "กกต. ชี้ ทักษิณ โพสต์ชวนเลือกผู้สมัคร อบจ. รอตรวจสอบแง่กฎหมาย". ประชาชาติธุรกิจ. 16 December 2020. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
64. "แบรนด์'ชินวัตร'ส่อสิ้นมนต์ขลัง สนามนายก อบจ. ส่ง25ขุนพลเข้าวิน9จว". กรุงเทพธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
65. "Shinawatras tout new DNA venture at Vegas expo". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
66. "'ทักษิณ'ร่วมวง'คลับเฮ้าส์'เชียร์คนรุ่นใหม่อยากได้การเมืองดีต้องแก้รัฐธรรมนูญ". กรุงเทพธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
67. "ทักษิณ เสนอไทยทดลองใช้เครื่องตรวจเชื้อโควิดที่เขาลงทุนในอังกฤษ". BBC ไทย. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
68. "ไขปริศนา"เกมฮั้ว"ตั้งรัฐบาล ดีล(ไม่)ลับ "พี่ใหญ่-นายเก่า"". กรุงเทพธุรกิจ. 10 August 2022. สืบค้นเมื่อ 28 August 2022.
69. "ย้อน 19 ครั้ง "ทักษิณ" ประกาศจะกลับไทย แต่สุดท้าย ยังไม่ได้กลับ". pptvhd36.com. 2023-08-05.
70. NEWS, KYODO. "Ex-PM Thaksin vows to return to Thailand post-election, face jail time". Kyodo News+.
71. "เลือกตั้ง 2566 : ทักษิณ "ขออนุญาต" กลับไทย ทำไมต้องเดือน ก.ค." BBC News ไทย. 2023-05-09.
72. "เพื่อไทยหยุดสถิติ "พรรคที่ไม่เคยแพ้" ตกที่นั่งพรรคอันดับ 2 ในรอบ 22 ปี". BBC News ไทย. 2023-05-15.
73. ทักษิณ เลื่อนกลับไทย, สืบค้นเมื่อ 2023-08-03
74. "ด่วน อิ๊ง โพสต์ ทักษิณ ประกาศกลับไทย 10 ส.ค. ลงสนามบินดอนเมือง". ข่าวสด. 2023-07-26. สืบค้นเมื่อ 2023-07-26.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
75. ""Yes, Sir" ประยุทธ์ยืนยัน ทักษิณกลับไทย ทำตามกระบวนการ ไม่ต้องให้ตนสั่งทุกเรื่อง ระบุให้รอดูกลับหรือเปล่า". THE STANDARD. 2023-07-26.
76. "ชูวิทย์โพสต์ เกมพลิก ทักษิณถอย ยกเลิกกลับไทย สถานการณ์เปลี่ยน". ข่าวสด. 2023-07-28. สืบค้นเมื่อ 2023-07-28.
77. "'อิ๊งค์' ตอก 'ชูวิทย์' เพ้อเจ้อ หลังปูดเกมพลิก 'ทักษิณ' พับแผนกลับไทย!". ไทยโพสต์. 2023-07-29. สืบค้นเมื่อ 2023-07-29.
78. "'อรรถจักร์' มองการกลับมาของ 'ทักษิณ' กับการแยกสลายพลัง 'มวลชนประชาธิปไตย'". prachatai.com.
79. "ย้อนรอย 72 วัน อวสาน MOU 8 พรรคร่วมรัฐบาลก้าวไกล". thansettakij. 2023-08-03.
80. รอหลังตั้งรัฐบาลเรียบร้อยก่อน, โดย รฐฦ/รัชดา คงขุนเทียน "ทักษิณ" เลื่อนกลับไทย. ""ทักษิณ" เลื่อนกลับไทย รอหลังตั้งรัฐบาลเรียบร้อยก่อน". ryt9.com.
81. ""ภูมิธรรม" ยัน "ทักษิณ" กลับไทยตามกำหนดการเดิม". pptvhd36.com. 2023-08-03.
82. "ด่วน! 'ทักษิณ' ประกาศเลื่อนกลับไทย ออกไปไม่เกิน 2 สัปดาห์". เดลินิวส์. 2023-08-05. สืบค้นเมื่อ 2023-08-05.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
83. ""ทักษิณ-ยิ่งลักษณ์" โผล่ร่วมงานวันเกิดสมเด็จ ฮุน เซน ที่กัมพูชา". pptvhd36.com. 2023-08-06.
84. "อุ๊งอิ๊ง ประกาศวันกลับไทย 'ทักษิณ' วันเดียวกับรัฐสภาโหวตนายกฯ เพื่อไทย". มติชน. 2023-08-19. สืบค้นเมื่อ 2023-08-19.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
85. "ทักษิณคุยกับบีบีซีไทยก่อนออกจากดูไบ ยืนยันกลับไทย 22 ส.ค. เหตุ "เป็นวันดี"". BBC News ไทย. 2023-08-19.
86. ""แม้ว" ทวีตพรุ่งนี้ 9 โมง ขอกลับไปอาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินไทย-ร่วมอากาศหายใจกับพี่น้องคนไทย". mgronline.com. 2023-08-21.
87. ""คนรักทักษิณ-เสื้อแดงเชียงใหม่" รวมพลเข้ากรุงรอรับ "โทนี่" บินกลับไทย". www.thairath.co.th. 2023-08-21.
88. "เครื่องบิน "ทักษิณ" ถึงไทยแล้ว เวลา 9 โมงตรง คอลคุยแฟนคลับ". www.thairath.co.th. 2023-08-22.
89. "เปิดเส้นทางบิน"ทักษิณกลับไทย" 22 ส.ค.นี้ บินไพเวทเจ็ทหรู 2,200 ล้าน". thansettakij. 2023-08-21.
90. "Thaksin Shinawatra returns to Thailand after 15-year exile". Nikkei Asia (ภาษาอังกฤษแบบบริติช).
91. ""ทักษิณ" ถึงไทย กราบพระบรมฉายาลักษณ์ โบกมือให้แฟนคลับ ก่อนถูกคุมตัวไปศาล (ชมคลิป)". mgronline.com. 2023-08-22.
92. ""Flightradar24" เผยเที่ยวบินพา "ทักษิณ" กลับบ้านมีคนติดตามดูมากที่สุดในโลก : อินโฟเควสท์". สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2023-08-22.
93. "ทวิตเตอร์ร้อนเป็นไฟ! #ทักษิณกลับไทย พุ่งทะยานติดเทรนด์อันดับหนึ่ง". ข่าว อีจัน. 2023-08-22.
94. "ขบวนรถตำรวจ นำตัว "ทักษิณ" ถึงศาลฎีกา เสื้อแดงรอให้กำลังใจ". www.thairath.co.th. 2023-08-22.
95. "ขบวนรถนำตัว "ทักษิณ" ถึงเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ศาลพิพากษาจำคุก 10 ปี". www.thairath.co.th. 2023-08-22.
96. "อิ๊งค์ ระบุเป็นดุลพินิจ ทักษิณ เลือกช่วงเวลาร่างจดหมาย ขอพระราชทานอภัยโทษ". posttoday. 2023-08-29.