ดาบชัย อัคราช

ดาบชัย อัคราช (10 ธันวาคม พ.ศ. 2468 – 23 มกราคม พ.ศ. 2546) อดีตรัฐมนตรีหลายกระทรวง อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดสกลนคร 4 สมัย และอดีตนายกเทศมนตรีเมืองสกลนคร 4 สมัย^[1]

นายดาบชัย อัคราช เป็นบุตรของนายโส และนางพรหมมา อัคราช เกิดที่บ้านงิ้ว ตำบลปลาโหล อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2468 สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาจากโรงเรียนสกลราชวิทยานุกูล จังหวัดสกลนคร ด้านครอบครัวสมรสกับนางทิพวัลย์ อัคราช มีบุตร 6 คน คือ

• นายดิเรก อัคราช อดีต ส.ส.สกลนคร
• นายดิลก อัคราช อดีตนายกเทศมนตรีเมืองสกลนคร
• นางชายา มุ่งดี
• นายศักดา อัคราช
• นายสุรเดช อัคราช ผู้อำนวยการสํานักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัดมุกดาหาร
• นายเดชา อัคราช

นายดาบชัย อัคราช เริ่มทำงานเป็นครูที่โรงเรียนราษฎร์อนุกูลวิทยา ต่อมาเริ่มทำงานการเมืองโดยสมัครรับเลือกตั้งได้เป็นสมาชิกสภาเทศบาลเมืองสกลนคร ในปี พ.ศ. 2497 และเป็นสมาชิกสภาจังหวัด (ส.จ.) ในปี พ.ศ. 2498 กระทั่งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดสกลนคร สังกัดพรรคเสรีประชาธิปไตย จนถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2500 จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เข้ายึดอำนาจการปกครองประเทศ จึงเป็นอันสั้นสุดการปฏิบัติหน้าที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในครั้งนั้น

ต่อมานายดาบชัย อัคราช ได้รับเลือกตั้งอีกครั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2518 และการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2519 สังกัดพรรคชาติไทย และสมัยที่ 4 ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2522 สังกัดพรรคชาติประชาชน

นายดาบชัย เคยได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในรัฐบาลหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ในปี พ.ศ. 2518 เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ^[2] และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาลหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช เมื่อปี พ.ศ. 2519^[3] แต่คณะรัฐมนตรีคณะนี้สิ้นสุดลง เพราะคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน อันมี พลเรือเอกสงัด ชลออยู่ เป็นหัวหน้า ได้กระทำการยึดอำนาจ การปกครองแผ่นดินเป็นผลสำเร็จ เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519^[4] จึงเป็นคณะรัฐมนตรีที่มีอายุสั้นที่สุดด้วยคือ 12 วัน และได้เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณเพียงวันเดียวก็ต้องพ้นจากตำแหน่ง ทำให้ได้รับฉายาว่า "รัฐบาลวันเดียว"

นายดาบชัย อัคราช เป็นผู้ร่วมก่อตั้งพรรคสยามประชาธิปไตย และดำรงตำแหน่งรองหัวหน้าพรรค ในคณะกรรมการบริหารพรรคชุดแรก^[5]

นายดาบชัย วางมือทางการเมือง หลังจากที่ไม่ได้รับเลือกตั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526

• พ.ศ. 2522 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[7]
• พ.ศ. 2518 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[8]
• พ.ศ. 2514 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 (ส.ช.)^[9]