จีระ บุญมาก

จีระ บุญมาก เป็นนักศึกษาปริญญาโทสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ที่ถูกยิงเสียชีวิตบริเวณหน้ากรมประชาสัมพันธ์ ในเหตุการณ์ 14 ตุลา เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 เวลาประมาณ 12.00 น. เป็นศพแรก

จีระ บุญมาก
เกิด	30 กันยายน พ.ศ. 2487 จังหวัดสิงห์บุรี ประเทศไทย
เสียชีวิต	14 ตุลาคม พ.ศ. 2519 (32 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
สาเหตุเสียชีวิต	ถูกยิงในเหตุการณ์สังหารหมู่ 14 ตุลาฯ
อาชีพ	อาจารย์, นักวิชาการ
คู่สมรส	ละเมียด บุญมาก
บุตร	1 คน

ประวัติ

จีระ บุญมาก เกิดเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2487 ที่ตำบลต้นโพธิ์ อำเภอเมืองสิงห์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี เป็นบุตรของ นายธนู และ นางจำลอง บุญมาก เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนประชาบาลวัดสว่างอารมณ์ ต่อมาเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนสิงหวัฒนพาหะ (โรงเรียนสิงห์บุรี ในปัจจุบัน) และวิทยาลัยครูเทพสตรี ตามลำดับ ก่อนที่จะจบการศึกษาระดับปรีญญาตรี การศึกษาบัณฑิต จากวิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร เมื่อ พ.ศ. 2511 และกำลังศึกษาปริญญาโท ด้านบริหารธุรกิจ ที่สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ซึ่งในระหว่างเรียนปริญญาโท จีระได้ทำงานเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่โรงเรียนสตรีสิงห์บุรี (โรงเรียนสิงห์บุรี ในปัจจุบัน) และ พนักงานแปล ที่การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค บางเขน ตามลำดับ

จีระ สมรสกับ นางละเมียด บุญมาก มีบุตรชาย 1 คน คือ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ จีระชน บุญมาก อาจารย์ประจำคณะศิลปวิจิตร สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม

วีรชน 14 ตุลา

ในวันเกิดเหตุ จีระพาลูกชายออกไปเดินเล่นซื้อของ เมื่อกลับมาบ้านได้ฟังวิทยุรายงานข่าวว่านักเรียนนักศึกษากำลังจะก่อการจลาจล และบุกเข้ายึดวังสวนจิตรลดา จีระไม่เชื่อว่าข่าววิทยุจะเป็นความจริง จึงออกจากบ้านเพื่อมาดูสถานการณ์ จีระซื้อส้มมาด้วย เมื่อมาถึงก็แจกส้มให้นักเรียนช่างกล บอกว่าทหารเขามาทำตามหน้าที่ ให้ใจเย็น อย่าทำอะไรรุนแรง เดี๋ยวจีระจะเข้าไปพูดคุยกับทหารเอง จีระ บุญมากถือธงชาติเดินเข้าหาทหาร ขอร้องว่าทหารอย่าทำร้ายเด็กนักเรียนที่ไม่มีอาวุธ แล้วหยิบส้มที่เตรียมมา โยนให้ทหารกิน ทหารที่ระวังอยู่เข้าใจว่าจีระจะทำร้าย จึงยิงปืนใส่ เสียชีวิตทันที

นักศึกษาที่อยู่บริเวณนั้น นำธงชาติเข้ามาเช็ดเลือดจีระ ห่มร่างด้วยธงชาติ และนำศพขึ้นไปวางบนพานรัฐธรรมนูญที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย และแห่ศพข้ามสะพานพระปิ่นเกล้าไปที่สี่แยกบ้านแขก วงเวียนใหญ่ ฝั่งธนบุรี

สิ่งสืบเนื่อง

ชื่อของจีระ บุญมาก ถูกตั้งเป็นชื่อห้องประชุมของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

อ้างอิง

1. จีระ บุญมาก วีรชนเพื่อประชาธิปไตย เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2516 พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายจีระ บุญมาก ณ เมรุวัดโพธิ์แก้วนพคุณ วันเสาร์ที่ 19 มกราคม พุทธศักราช 2517

• ชาญวิทย์ เกษตรศิริ บรรณาธิการ, จาก 14 ถึง 6 ตุลา และ ทองปาน, มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2549, ISBN 974-94851-7-3
• ชีวประวัติ จีระ บุญมากเก็บถาวร 2008-09-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน