กิลกกุ๋น

กิลกกุ๋น^[1] มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า จฺวี้ลู่จฺวิ้น (จีนตัวย่อ: 巨鹿郡; จีนตัวเต็ม: 鉅鹿郡; พินอิน: Jùlù Jùn) เป็นกุ๋น (郡 จฺวิ้น) หรือเมืองในประวัติศาสตร์ของจีน ตั้งอยู่ทางใต้ของมณฑลเหอเป่ย์ (河北) ในปัจจุบัน

เมืองกิลกกุ๋นก่อตั้งโดยรัฐจิ๋น (秦 ฉิน) ภายหลังจากผนวกรัฐเตียว (趙 เจ้า) ได้เมื่อ 222 ปีก่อนคริสตกาล ในช่วงต้นยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันตก เมืองกิลกกุ๋นเป็นส่วนหนึ่งของราชรัฐเตียว หลังความล้มเหลวของกบฏเจ็ดรัฐที่ราชรัฐเตียวเข้าร่วมมด้วย เมืองกิลกกุ๋นจึงถูกปกครองโดยราชสำนักของราชวงศ์ฮั่นโดยตรง เมื่อ ค.ศ. 2 เมืองกิลกกุ๋นถูกแบ่งเขตปกครองเป็น 20 อำเภอ ได้แก่ กิลก (鉅鹿 จฺวี้ลู่), หนานตู๋ (南讀), กว่างเออ (廣阿), เซี่ยงชื่อ (象氏), อิ่งเถา (廮陶), ซ่งจื่อ (宋子), หยางชื่อ (楊氏), หลินผิง (臨平), เซี่ยชฺวีหยาง (下曲陽), ชื่อ (貰), เชียว (郻), ซินชื่อ (新巿), ถางหยาง (堂陽), อานติ้ง (安定), จิ้งอู่ (敬武), ลี่เซียง (歷鄉), เล่อซิ่น (樂信), อู่เถา (武陶), ไป่เซียง (柏鄉) และอานเซียง (安鄉) มีประชากรทั้งหมด 827,177 คนใน 155,951 ครัวเรือน^[2] ในรัชสมัยพระเจ้าฮั่นบู๊เต้ (漢武帝 ฮั่นอู่ตี้) มีการก่อตั้งเมืองกว่างผิง (廣平郡 กว่างผิงจฺวิ้น) แยกจากเมืองกิลกกุ๋น และภายหลังได้เลื่อนสถานะเป็นราชรัฐมอบเป็นเขตศักดินาของหลิว เหยี่ยน (劉偃) ผู้เป็นพระนัดดา^[3]ฮั่นชู (漢書) ระบุอำเภอ 16 อำเภอที่ขึ้นกับเมืองกว่างผิง ได้แก่ กว่างผิง (廣平), จาง (張), เฉาผิง (朝平), หนานเหอ (南和), เลี่ยเหริน (列人), ชื่อจาง (斥章), เริ่น (任), ชฺวีโจว (曲周), หนานชฺวี (南曲), ชฺวีเหลียง (曲梁), กว่างเซียง (廣鄉), ผิงลี่ (平利), ผิงเซียง (平鄉), หยางไถ (陽臺), กว่างเหยียน (廣年) และเฉิงเซียง (城鄉)^[2] มีอีกราชรัฐหนึ่งชื่อกว่างจง (廣宗) ดำรงอยู่เป็นระยะเวลาสั้น ๆ ตั้งแต่ ค.ศ. 2 จนถึงสิ้นสุดราชวงศ์ฮั่นตะวันตก ครอบคลุมเพียงอำเภออิ่งเถา

หลังการก่อตั้งราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เมืองกว่างผิงถูกรวมกลับไปเข้าด้วยเมืองกิลกกุ๋น เมื่อ ค.ศ. 140 จำนวนอำเภอทั้งหมดเป็น 15 อำเภอ มีประชากร 602,096 คนหรือ 109,517 ครัวเรือน^[4] ราชรัฐกว่างผิงและกว่างผิงถูกก่อตั้งขึ้นอีกครั้งในช่วงต้นยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก แต่ก็ถูกยุบไปเมื่อ ค.ศ. 82^[5]