จิบูตี

จิบูตี (ฝรั่งเศส: Djibouti; อาหรับ: جيبوتي; โซมาลี: Jabuuti; อาฟาร์: Yibuuti) มีชื่อทางการว่า สาธารณรัฐจิบูตี (ฝรั่งเศส: République de Djibouti; อาหรับ: جمهورية جيبوتي; โซมาลี: Jamhuuriyadda Jabuuti; อาฟาร์: Gabuutih Ummuuno) เป็นประเทศในจะงอยแอฟริกาที่มีชายแดนทางใต้ติดกับประเทศโซมาเลีย ทางตะวันตกเฉียงใต้ติดกับประเทศเอธิโอเปีย ทางเหนือติดกับประเทศเอริเทรีย และทางตะวันออกติดกับทะเลแดงและอ่าวเอเดน ประเทศนี้มีพื้นที่ 23,200 ตารางกิโลเมตร (8,958 ตารางไมล์)

สาธารณรัฐจิบูตี République de Djibouti (ฝรั่งเศส) جمهورية جيبوتي (อาหรับ) Jamhuuriyadda Jabuuti (โซมาลี) Gabuutih Ummuuno (อาฟาร์)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: "เอกภาพ เสมอภาค สันติภาพ" (ฝรั่งเศส: Unité, Égalité, Paix; อาหรับ: اتحاد، مساواة، سلام; โซมาลี: Midnimo, Sinnaan, Nabad; อาฟาร์: Inkittiino, Qeedala, Wagari)
เพลงชาติ: "จิบูตี"
แสดงลูกโลก แสดงทวีปแอฟริกา
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	จิบูตี 11°36′N 43°10′E / 11.600°N 43.167°E / 11.600; 43.167
ภาษาราชการ	อาหรับ ฝรั่งเศส
ภาษาประจำชาติ	โซมาลี อาฟาร์
กลุ่มชาติพันธุ์	โซมาลี 60% อาฟาร์ 35% อาหรับ 5%
ศาสนา	94% อิสลาม (ทางการ) 6% คริสต์
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดีพรรคเด่น ภายใต้ระบอบเผด็จการสืบตระกูล
• ประธานาธิบดี	อิสมาอีล อูมาร์ เกลเล
• นายกรัฐมนตรี	อับดุลกอดิร กามิล มุฮัมมัด
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
สถาปนา
• เฟรนช์โซมาลีแลนด์	20 พฤษภาคม ค.ศ. 1883
• ดินแดนอาฟาร์และอีเซของฝรั่งเศส	5 กรกฎาคม 1967
• เอกราชจากฝรั่งเศส	27 มิถุนายน 1977
• เป็นสมาชิกสหประชาชาติ	20 กันยายน ค.ศ. 1977
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	4 กันยายน 1992
พื้นที่
• รวม	23,200 ตารางกิโลเมตร (8,958 ตารางไมล์) (อันดับที่ 146)
• แหล่งน้ำ (%)	0.09 (20 ตร.กม./ 7.7 ตร. ไมล์)
ประชากร
• ค.ศ. 2023 ประมาณ	976,143 (อันดับที่ 162)
• ความหนาแน่น	37.2 ต่อตารางกิโลเมตร (96.3 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 168)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2022 (ประมาณ)
• รวม	6.61 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 167)
• ต่อหัว	6,514 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 137)
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2022 (ประมาณ)
• รวม	3.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 172)
• ต่อหัว	3,666 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 126)
จีนี (ค.ศ. 2017)	41.6 ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2021)	0.509 ต่ำ · อันดับที่ 171
สกุลเงิน	ฟรังก์จิบูตี (DJF)
เขตเวลา	UTC+3 (EAT)
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์	+253
โดเมนบนสุด	.dj

ในสมัยโบราณ ดินแดนนี้กับเอธิโอเปีย เอริเทรีย และโซมาลีแลนด์เคยเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนพุนต์ ส่วนบริเวณใกล้กับซัยลาอ์ (ปัจจุบันอยู่ในโซมาลีแลนด์) เคยเป็นศูนย์กลางของรัฐสุลต่านอาดัลและรัฐสุลต่านอีฟัต ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีการจัดตั้งอาณานิคมเฟรนช์โซมาลีแลนด์หลังสุลต่านเผ่าพงศ์ดีร์แห่งชาวโซมาลีลงนามสนธิสัญญากับฝรั่งเศส และรางรถไฟไปยังดีเรดาวา (และอาดดิสอาบาบาในเวลาต่อมา) ทำให้บริเวณนี้กลายเป็นเมืองท่าสำหรับเอธิโอเปียตอนใต้และโอกาเดนแทนที่ซัยลาอ์อย่างรวดเร็ว จากนั้นจึงเปลี่ยนชื่อเป็นดินแดนอาฟาร์และอีเซของฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1967 ทศวรรษต่อมา ชาวจิบูตีลงคะแนนเสียงให้เป็นเอกราช นั่นเป็นจุดเริ่มต้นอย่างเป็นทางการของ สาธารณรัฐจิบูตี ซึ่งตั้งชื่อตามชื่อเมืองหลวง รัฐใหม่นี้เข้าเป็นสมาชิกสหประชาชาติในปีแรกที่ได้รับเอกราช ในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1990 ความตึงเครียดในการเป็นตัวแทนของรัฐบาลนำไปสู่สงครามกลางเมืองที่สิ้นสุดด้วยข้อตกลงแบ่งอำนาจใน ค.ศ. 2000 ระหว่างพรรครัฐบาลกับฝ่ายค้าน

ชื่อและศัพทมูลวิทยา

ชื่อประเทศตั้งชื่อตามนครจิบูตี เมืองหลวงของประเทศ ศัพทมูลวิทยาของชื่อ จิบูตี ยังเป็นที่ขัดแย้ง โดยมีทฤษฎีและตำนานเกี่ยวกับที่มาของชื่อแตกต่างไปตามกลุ่มชาติพันธุ์ ทฤษฎีหนึ่งระบุว่ามาจากคำในภาษาอาฟาร์ว่า gabouti หมายถึง "แผ่น" น่าจะสื่อถึงลักษณะทางภูมิศาสตร์ของพื้นที่ ส่วนอีกทฤษฎีเชื่อมโยงกับคำว่า gabood แปลว่า "ที่สูง/ที่ราบสูง"จิบูตี ยังอาจหมายถึง "ดินแดนของเจฮูตี" หรือ "ดินแดนของโทต" (อียิปต์: Djehuti/ Djehuty) เทพแห่งดวงจันทร์ของศาสนาอียิปต์โบราณ

ประวัติศาสตร์

เดิมเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส ในช่วง พ.ศ. 2405-2443 ทั้งโซมาเลียและเอธิโอเปียต่างอ้างกรรมสิทธิ์เหนือจิบูตี การสู้รบของกลุ่มชนเชื้อสายเอธิโอเปียกับโซมาเลียมีมาอย่างต่อเนื่องจนจิบูตีได้รับเอกราชเมื่อ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2520 ปัจจุบันยังมีกองทหารฝรั่งเศสอยู่ในจิบูตี

ประชากร

ชายชาวอาฟาร์ในชุดเดินทาง

ประชากรในอดีต

ปี	ประชากร	±% ต่อปี
1950	62,001	—
1955	69,589	+2.34%
1960	83,636	+3.75%
1965	114,963	+6.57%
1970	159,659	+6.79%
1977	277,750	+8.23%
1980	358,960	+8.93%
1985	425,613	+3.47%
1990	590,398	+6.76%
1995	630,388	+1.32%
2000	717,584	+2.62%
2005	784,256	+1.79%
2010	850,146	+1.63%
2015	869,099	+0.44%
2018	884,017	+0.57%
ข้อมูล: World Bank

จิบูตีมีประชากรประมาณ 921,804 คน. โดยเป็นประเทศที่มีหลายชาติพันธุ์ ประชากรพื้นเมืองเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 20 จากประมาณ 69,589 คนใน ค.ศ. 1955 ไปเป็นประมาณ 869,099 คนใน ค.ศ. 2015 กลุ่มชาติพันธุ์ที่มีประชากรมากที่สุด 2 กลุ่มในจิบูตีคือชาวโซมาลี (60%) และชาวอาฟาร์ (35%) ส่วนอีก 5% โดยหลักประกอบด้วยชาวอาหรับเยเมน ชาวเอธิโอเปีย และชาวยุโรป (ชาวฝรั่งเศสและอิตาลี) พลเมืองประมาณ 76% อาศัยอยู่ในเมือง ส่วนที่เหลือเป็นชนร่อนเร่

หมายเหตุ

1. ชายแดนจิบูตี–โซมาเลียในทางนิตินัยควบคุมโดยสหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลียที่นานาชาติให้การรับรอง แต่ในทางพฤตินัยอยู่ภายใต้การควบคุมของสาธารณรัฐโซมาลีแลนด์ที่ไม่ได้รับการรับรอง

อ้างอิง

1. "Djibouti". The World Factbook. CIA. 5 กุมภาพันธ์ 2013. สืบค้นเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ 2013.
2. "Democracy Index 2020". Economist Intelligence Unit (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). สืบค้นเมื่อ 2021-12-17.
3. "The world's enduring dictators". CBS News. May 16, 2011.
4. "Djibouti". The World Factbook (2025 ed.). Central Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 22 June 2023. (Archived 2023 edition)
5. "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. สืบค้นเมื่อ October 11, 2022.
6. "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. สืบค้นเมื่อ 12 August 2021.
7. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (ภาษาอังกฤษ). United Nations Development Programme. September 8, 2022. สืบค้นเมื่อ September 8, 2022.
8. Mylonas, Harris. "De Facto States Unbound – PONARS Eurasia". PONARS Eurasia (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-04-08.
9. Ker-Lindsay, James (2012). The foreign policy of counter secession: preventing the recognition of contested states (1st ed.). Oxford University Press. pp. 58–59. ISBN 978-0-19-161197-1. OCLC 811620848.
10. Raph Uwechue, Africa year book and who's who, (Africa Journal Ltd.: 1977), p. 209 ISBN 0903274051.
11.  Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Somalia: History of French Somaliland" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 25 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 383.
12. A Political Chronology of Africa, (Taylor & Francis: 2001), p. 132 ISBN 1857431162.
13.  Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Zaila" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 28 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 950.
14. "Today in Djibouti History". Historyorb.com. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 พฤษภาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2011.
15. "United Nations member states". United Nations. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 ธันวาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2011.
16. Everett-Heath, John (22 พฤษภาคม 2014). "Djibouti". The Concise Dictionary of World Place-Names (3 ed.). Oxford Reference. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-175139-4. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 มีนาคม 2019. สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2019.
17. Boujrada, Zineb (2 มีนาคม 2018). "How Djibouti Got Its Unique Name". The Culture Trip. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 มีนาคม 2019. สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม 2019.
18. "Countries Of The World That Are Named After Legendary Figures". Worldatlas. 7 August 2018.
19. N.Y.), Metropolitan Museum of Art (New York (2008). Beyond Babylon: Art, Trade, and Diplomacy in the Second Millennium B.C. (ภาษาอังกฤษ). Metropolitan Museum of Art. p. 361. ISBN 978-1-58839-295-4.
20. "Djibouti Population". World Bank. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 ตุลาคม 2015. สืบค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2015.
21. "การประเมินประชากรโลก พ.ศ. 2560". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. สืบค้นเมื่อ 10 September 2017.

ข้อมูล

•  บทความนี้รวมเอางานสาธารณสมบัติจาก 2016 edition. ''เดอะเวิลด์แฟกต์บุ๊ก''.

• Ebsworth, W. A. (1953). "Jibouti and Madagascar in the 1939–45 War". Journal of the Royal United Service Institution. 98 (592): 564–68. doi:10.1080/03071845309422199.
• Imbert-Vier, Simon (2008). Frontières et limites à Djibouti durant la période coloniale (1884–1977) (PhD thesis). Université de Provence–Aix-Marseille I.

แหล่งข้อมูลอื่น

รัฐบาล

• "Site Officiel de la République de Djibouti" [เว็บไซต์ทางการของสาธารณรัฐจิบูตี] (ภาษาฝรั่งเศส). Government of Djibouti.
• "Office National de Tourisme de Djibouti". National Official of Tourism of Djibouti. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 2018. สืบค้นเมื่อ 28 February 2013.

ข้อมูล

• Djibouti. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Djibouti profile จาก BBC News.
• ประเทศจิบูตี แหล่งข้อมูลบนเครือข่ายเว็บจัดทำโดย GovPubs ที่หอสมุดมหาวิทยาลัยโคโลราโด โบลเดอร์
• ประเทศจิบูตี ที่เว็บไซต์ Curlie

อื่น ๆ

• The State of the World's Midwifery – Djibouti Country Profile จาก UNFPA
• Key Development Forecasts for Djibouti จาก International Futures.
• Wikimedia Atlas of Djibouti
• ประเทศจิบูตี ที่สารานุกรมบริตานิกา

11°30′N 43°00′E / 11.500°N 43.000°E / 11.500; 43.000