เบนนะกะ

เบนนะกะ (พม่า: ဘိန္နက, ออกเสียง: [bèɪɰ̃nəka̰]) เป็นแหล่งโบราณคดีที่ตั้งอยู่ในอำเภอปยอ-บแว ภาคมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า เป็นหนึ่งในนครรัฐปยูที่สำคัญ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมปยู และอาจเป็นเมืองตั้งแต่ศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสต์ศักราช เมืองนี้ยังมีผู้อยู่อาศัยในช่วงหลัง ๆ จนถึงช่วงปี ค.ศ. 1800

เบนนะกะตั้งอยู่ในอำเภอปยอ-บแว ประเทศพม่า ใกล้กับทางรถไฟสายย่างกุ้งและมัณฑะเลย์ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของพุกาม และอยู่ในเขตแห้งแล้งของประเทศ^[1]: 16 อยู่ใกล้ ที่ราบเจาะแซซึ่งในอดีตเคยเป็นพื้นที่หลักในการปลูกข้าวของพม่า^[2]: 18

ทีมที่นำโดยมองมองทินได้ขุดค้นเบื้องต้นที่เบนนะกะใน ค.ศ. 1980 และต้น ค.ศ. 1981^[1]: 16 ยังไม่ได้ทำการขุดค้นสถานที่ทั้งหมด^[2]: 25 สิ่งที่ทีมของมองมองทินพบ ได้แก่ "แผ่นอิฐขนาดใหญ่" ซึ่งเดิมทีอาจเป็นฐานของวัดหรือฐานรากของกำแพงเมือง แผ่นดินเผาหลายแผ่นและเศษอิฐที่ดูเหมือนมีอักษรปยูเขียนอยู่ทั้งหมด โกศบรรจุอัฐิและเครื่องปั้นดินเผา เหรียญ และสิ่งของอื่น ๆ อีกมากมาย^{[1]: 16–7} อาคาร เครื่องปั้นดินเผา เหรียญ และตัวอักษร ล้วนคล้ายคลึงกันมากกับตัวอย่างที่พบในแหล่งโบราณคดีปยูอื่น ๆ เช่น เบะตะโน่และมองกะโม้ ดูเหมือนว่าทั้งสามสถานที่นี้จะมีประเพณีการฝังศพแบบเฉพาะเจาะจงซึ่งอาจเป็นแบบก่อนพุทธศาสนา โดยจะฝังเถ้ากระดูกและกระดูกไว้ในโกศ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าประเพณีนี้เกิดขึ้นในยุคเดียวกัน คือประมาณ 200 ปีก่อนคริสตศักราช^{[2]: 18–9}

ทั้ง มองกะโม้และเบะตะโน่ อาจมีคนร่วมสมัยเดียวกับเบนนะกะ มีพงศาวดารที่กล่าวถึงเบนนะกะและมองกะโม้ และระบุว่าผู้ปกครองเบนนะกะเป็นผู้รับผิดชอบการล่มสลายของอาณาจักรตะก้อง ซึ่งเป็นเมืองที่พงศาวดารระบุว่าเป็นถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของผู้พูดภาษาพม่า^[2]: 328

ดูเหมือนว่าเมืองเบนนะกะจะยังคงมีผู้อยู่อาศัยจนถึงปี ค.ศ. 1800 เนื่องจากได้พบโบราณวัตถุจากช่วงเวลาดังกล่าวด้วย^[2]: 19 นอกจากนี้ยังพบโบราณวัตถุจากช่วงเวลาดังกล่าวด้วย รวมถึงสิ่งของทองแดงบางชิ้นที่มีอายุย้อนไปถึงช่วงต้นของยุคพุกาม ตลอดจนสิ่งของบางชิ้นที่ระบุว่าเป็นของยุคอังวะ^[1]: 17 เมืองเบนนะกะปรากฏอยู่ในจารึกใบลาน Sittan ซึ่งมีอายุย้อนไปถึงปี ค.ศ. 1833 และเรียกว่า "Sittant แห่งเบนนะกะ" ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเมืองนี้เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรตะก้อง^{[2]: 19, 328}