เดี่ยวไมโครโฟน

อุดม แต้พานิช
อุดม ใน พ.ศ. 2566
เกิด	1 กันยายน พ.ศ. 2511 (57 ปี) จังหวัดชลบุรี ประเทศไทย
ชื่ออื่น	อู๊ด โน้ส
อาชีพ	นักแสดงตลก ศิลปิน นักเขียน นักแสดง
ปีปฏิบัติงาน	พ.ศ. 2532 – ปัจจุบัน
มีชื่อเสียงจาก	เดี่ยวไมโครโฟน

อุดม แต้พานิช (เกิด 1 กันยายน พ.ศ. 2511) ชื่อเล่น อู๊ด^[1] แต่รู้จักกันในชื่อ โน้ส เป็นนักแสดงตลก นักร้อง นักเขียน และนักแสดงชาวไทย ผู้บุกเบิกการแสดงตลกคนเดียวบนเวทีในประเทศไทย ผ่านการแสดง เดี่ยวไมโครโฟน ทำให้เขากลายเป็นต้นแบบของนักแสดงเดี่ยวในรุ่นต่อมา และได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางทั้งในด้านศิลปะและความคิดสร้างสรรค์^[2]

อุดม แต้พานิช เกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2511 ที่ตำบลคลองพลู อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี เป็นบุตรของคุณแม่ทองสุข อารีล้น กับคุณพ่อสมจิต แต้พานิช ครอบครัวมีเชื้อสายจีน มีพี่น้อง 3 คนโดยอุดมเป็นลูกคนกลาง^[2] สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาจากโรงเรียนวัดศาลาลอย เทศบาล 2 (ปัจจุบันคือ โรงเรียนเทศบาล 2 (วิภัชศึกษา)​ จังหวัดสุรินทร์) ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นจากโรงเรียนสุรวิทยาคาร จังหวัดสุรินทร์ และระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ จาก วิทยาลัยอาชีวศึกษาชลบุรี และได้หนีออกจากบ้านมาอยู่กับญาติที่เปิดร้านขายผลไม้ อุดมเคยเรียนศิลปะที่ วิทยาลัยเพาะช่าง แต่เรียนได้ถึง 2 ปีต้องออกจากการศึกษาเพราะไม่มีเงินเรียนต่อ อุดมเริ่มงานแรกโดยการเป็นนักเขียนการ์ตูนที่นิตยสารชัยพฤกษ์การ์ตูน ของไทยวัฒนาพานิช โดยใช้นามปากกาว่า ‘Note Namun’ (โน้ต หน้ามึน) ได้ค่าวาด 150 บาทต่อการ์ตูน 2 ช่อง^[3] และเมื่อได้อ่านนิตยสาร ไปยาลใหญ่ ฉบับแรกบนแผงเขารู้สึกถูกใจในบุคลิกของหนังสือ และอยากร่วมงานด้วย จึงเข้าไปสมัครเป็นพนักงานฝ่ายศิลป์ของนิตยสารไปยาลใหญ่ ทำหน้าที่ออกแบบจัดทำภาพปกและภาพประกอบต่าง ๆ ในไปยาลใหญ่ และได้เป็นนักแสดงละครของศิษย์สะดือ ความรักของมาลัยในห้องไอซียู ในเวลาต่อมา เป็นละครเรื่องแรกที่เขาเล่น รับบทเป็นคนแก่ในโรงพยาบาล ^[4][5][6]

เมื่อ 20 กว่าปีที่แล้วนั้น นิตยสารไปยาลใหญ่จากสำนักพิมพ์ "สำนักศิษย์สะดือ" ถือว่าเป็นนิตยสารที่ฉีกแนวออกมาจากนิตยสารอื่นๆบนแผง ได้รับความนิยมและได้รับเสียงชื่นชมอย่างมาก ทั้งจากนักอ่านและผู้คนในแวดวงต่าง ๆ ที่ไปยาลใหญ่ถือเป็นจุดเปลี่ยนของชีวิตอุดมเพราะสังคมในไปยาลใหญ่ล้วนเป็นนักอ่านตัวยงและมีอิทธิพลต่ออุดม นอกจากนั้นเขายังค้นพบความสามารถในการเขียนหนังสือ เมื่ออุดมอ่านหนังสือมาก ๆ จึงเกิดแรงบันดาลใจให้อยากเขียนหนังสือบ้าง ต่อมาครั้งหนึ่งในชีวิตกับแตงโมปั่น งานเขียนเรื่องแรกของเขาก็แจ้งเกิดในสนามที่ไปยาลใหญ่นั่นเอง หลังจากที่งานได้ตีพิมพ์ อุดม เริ่มรับผิดชอบคอลัมน์ต่างๆ ในไปยาลใหญ่ โดยใช้นามปากกาว่า "โน้ตหน้ามึน หลานเจ๊นี้ขายผลไม้" ควบคู่กับตำแหน่งฝ่ายศิลป์ของหนังสือ เขาเป็นคนเขียนคอลัมน์ ‘สารภีมีดีให้’ รวมถึงเกมส์กวน ๆ ในคอลัมน์นั้น ก่อนที่นิตยสารไปยาลใหญ่จะปิดตัวเองลงในเวลาต่อมา^[7]

อุดมพาความสามารถเข้าสู่เส้นทางสายบันเทิงโดยเริ่มจากเป็นตัวประกอบในรายการวิก 07 ของเจเอสแอล และต่อมาก็ได้แสดงเป็นตัวปริศนาในภาพ VTR กับศุภกร อุดมชัย หรือ "หมี ปลื้ม" ที่ใช้ชื่อว่า "ปริศนา อ้วน-ผอม" ในรายการชิงร้อยชิงล้าน ของบริษัท เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์ จำกัด (มหาชน) ตั้งแต่ 17 มกราคม 2533 – 29 มกราคม 2535 ทางช่อง 7 และเล่นเกมในรายการจุดเดือด จนทางผู้ใหญ่ในเจเอสแอลประทับใจลีลาจึงชักชวนมาร่วมงานในรายการยุทธการขยับเหงือก ในช่วงปี 2536-2537 ซึ่งเป็นรายการ Comedian Show ที่มีความนิยมเป็นอันดับต้น ๆ ของช่อง 5 ในยุคนั้น จึงทำให้อุดมแจ้งเกิดในวงการบันเทิงอย่างเต็มตัวในชื่อ เสนาฯ โน้ต และเคยทำละครเวที สามอันฮ่า ร่วมกับนาคร ศิลาชัย^[8]หลังจากความสำเร็จในครั้งแรก อุดม ได้ตัดสินใจแยกตัวออกมาจากรายการยุทธการขยับเหงือก แล้วหันไปจัดเดี่ยวไมโครโฟน โดยเดี่ยวไมโครโฟนครั้งแรกเกิดขึ้นหลังจากอุดมร่วมเป็นพิธีกรของรายการยุทธการขยับเหงือกได้ประมาณ 4 ปี อุดมเริ่มทำเดี่ยวไมโครโฟนประมาณ 2 ปี ซึ่งมีเงินทุนอยู่ 4 แสนบาท เปิดแสดง 3 รอบเมื่อวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2538 เวลาบ่าย 2 โมง ที่หอประชุมเมืองไทยประกันชีวิต อาคารเมืองไทย-ภัทร คอมเพล็กซ์ ซึ่งประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก^[9]

นอกจากจะเป็นนักแสดงตลกและนักเขียนแล้ว อุดม ยังมีผลงานแสดงภาพยนตร์เรื่อง กล่อง (2541) กำกับโดยท่านมุ้ย หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล โดยอุดมรับบทเป็นพระเอกที่ได้รับค่าตัวแพงที่สุดในประเทศไทย^[10] ดาราคนโปรดของอุดมคือ บรู๊ซ ลี, เฉินหลง, โจวชิงฉือ ส่วนคอมมิเดี้ยนที่เขาชื่นชมคือ เจอร์รี่ ไซน์เฟลด์ และ โรวัน แอตคินสัน

ใน พ.ศ. 2562 อุดม มีผลงานเพลงในนามวง ดีทีเคบอยแบนด์ (DTK BOY BAND) โดยเป็นการรวมวงเฉพาะกิจกับก้อง ห้วยไร่ และสิงโต นำโชค มีเพลงแรกคือ "ลองรัก" เพลงต่อมา "ลองรวย" และเพลงล่าสุด "รองช้ำ"^[11]

วันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 อุดมได้เข้าอุปสมบทเป็นภิกษุ มีฉายาว่า "อธิจิตโต" แปลว่า ผู้มีจิตสูง^[12]

วันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2565 อุดมตกเป็นผู้ต้องหาคดีตามความผิดพระราชบัญญัติคอมพิวเตอร์โดยมีศรีสุวรรณ จรรยาเป็นผู้แจ้งความ^[13]

วันที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 อุดมถูกแจ้งข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 หลังจากกล่าวถึง "ความพอเพียง"^[14][15]ต่อมาในเดือน สิงหาคม พ.ศ.2568 นายปรีชา ใคร่ครวญ แจ้งความดำเนินคดีฐานหมิ่นประมาท^[16]

เดี่ยวไมโครโฟน เป็นการแสดงสดพูดตลกคนเดียวบนเวที โดย อุดม แต้พานิช ทั้งการกำกับเวทีและเขียนบท ดำเนินงานในชื่อบริษัท พอดีพานิช จำกัด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2538 เป็นผลงานที่สร้างชื่อให้กับอุดม มีการแสดงเดี่ยวไมโครโฟนมาแล้ว 13 ครั้ง และการแสดงพิเศษอีก 4 ครั้ง

นอกจากงานแสดงแล้ว อุดม แต้พานิช ยังมีผลงานเขียน 21 เล่ม ซึ่งบางเล่มยังได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศ ได้แก่

• MV ลองรัก (ในนาม DTK BOY BAND)^[23] - 2562
• MV ลองรวย (ในนาม DTK BOY BAND)^[24] - 2562
• MV รองช้ำ (ในนาม DTK BOY BAND)^[25] - 2563
• Official Lyric Video รองช้ำ (ในนาม DTK BOY BAND)^[26] - 2563
• MV คืนกูสา (ลองทวง) (ในนาม DTK ไทบ้านโปรเจ็กต์)^[27] - 2564
• โฆษณา SINGER 'หนักไปให้เราช่วยด้วยบัตรใบเดียว'^[28] - 2564
• โฆษณา SINGER 'อย่างนี้ก็มีด้วยเหรอ?'^[29] - 2564

• ART? - 2541 ร้านหน้าพระลาน กรุงเทพฯ
• ยาระบาย - 2542 อะเบาท์ คาเฟ่ กรุงเทพฯ
• Udom on Canvas - 2543 รูม เซอร์วิส กรุงเทพฯ
• Voodoo Gudo - 2544 โต๊ะคิม กรุงเทพฯ
• The Painting I Like - 2545 กองดี แกลเลอรี่ เชียงใหม่
• Art Against War - 2546 อุโมงค์ ศิลปะธรรม เชียงใหม่
• Free-dom - 2547 เอกาแกลเลอรี่ เชียงใหม่
• Yokohama Triennale 2005 - 2548 ท่าเรือยามาชิตะ โยโกฮาม่า ประเทศญี่ปุ่น
• Domcumentary - 2549 เจ แกลเลอรี่ เจ-อเวนิว สุขุมวิท 55 (ทองหล่อ 15) กรุงเทพฯ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 2–31 กรกฎาคม พ.ศ. 2549
• PLAT FORM new media lab - ผลงานชื่อ Dark Conversation เป็นงานในรูปแบบอินเทอร์แอ็คทีฟ ซึ่งจัดทำร่วมกับ พรทวีศักดิ์ ริมสกุล จัดที่ หอศิลปวิทยนิทรรศน์ สถาบันวิทยบริการ (หอสมุดกลาง) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดขึ้นระหว่างวันที่ 23 พฤศจิกายน - 16 ธันวาคม 2549
• Project Zero - ลานหน้า ศูนย์การค้าเซ็นทรัล เวิลด์ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 9 – 14 มิถุนายน 2550
• Myspace - FAT FESTIVEL#7 ชาเลนเจอร์ ฮอลล์ 2-3 เมืองทองธานี วันที่ 10–11 พฤศจิกายน 2550
• CHANGE - 2551 ศูนย์ศิลปะฮอฟอาร์ท (รัชดา 19) กรุงเทพฯ
• No Wall : Art and Friendship - 2551 โรงพิมพ์คุรุสภาเก่า กรุงเทพฯ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 16–30 สิงหาคม 2551
• ขี้เหร่เนะ - 2551 เจ แกลลอรี่ เจ-อเวนิว สุขุมวิท 55 (ทองหล่อ 15) กรุงเทพฯ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 23 ตุลาคม – 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551
• แร็พเปอร์ - 2551 แกลลอเรี่ยน เอ็น ลุมพินี ปทุมวัน กรุงเทพฯ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 14 พฤศจิกายน – 23 ธันวาคม พ.ศ. 2551
• Supernormality - 2552 เจ แกลลอรี่ เจ-อเวนิว สุขุมวิท 55 (ทองหล่อ 15) กรุงเทพฯ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 31 กรกฎาคม – 13 สิงหาคม พ.ศ. 2552
• I need a life coach - 2565 TERNDY GALLRY ริเวอร์ซิตี้ จัดขึ้นระหว่าง วันที่ 21 พฤษภาคม – 24 กรกฎาคม 2565^[30]
• Lost in DOMLAND – 7 มิถุนายน–3 สิงหาคม 2568 ณ เดอะ พินนาเคิล แอท ไอคอนสยาม^[31]

• อุดม เข้าร่วมกิจกรรมและสนับสนุนกลุ่มลูกเหรียง ตั้งแต่ มกราคม พ.ศ. 2556

• เดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม พ.ศ. 2561 ได้ร่วมในโครงการ "ก้าวคนละก้าว เพื่อ 11 โรงพยาบาลทั่วประเทศ" ของ ตูน บอดี้สแลม
• เดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 ส่งผ่านสัญญาณต่อเนื่องสดนาโนคอนเสิร์ต 6 ชม. ได้เงินฟื้นฟูอุบลราชธานีหลังน้ำท่วม 3.5 ล้าน^[32] และจัดกิจกรรม DTK LIVE IN อุบลฯ "กินฟรี เบิ่งฟรี ม่วนฟรี" ^[33]
• เดือนเมษายน พ.ศ. 2563 ได้ทำรายการ "ตลาดใจ" ผ่านทางโซเชียลมีเดีย เพื่อเป็นสื่อกลางเพื่อช่วยเหลือบุคลากรทางการแพทย์ เนื่องจากวิกฤตการระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย ได้รับบริจาคเป็นจำนวนเงิน 44 ล้านบาท

ผลงานต่าง ๆ ที่อุดมได้สร้างสรรค์ออกมานั้น ทำให้สื่อมวลชนหลายแขนงได้ยกย่อง อุดม แต้พานิช เป็นบุคคลสำคัญคนหนึ่งที่มีส่วนในการสร้างสรรค์สังคม^[34][35][36]และได้รับรางวัลต่างๆมากมาย อาทิ

• พ.ศ. 2540 ได้รับเลือกเป็น บุคคลแห่งปีจากคอลัมน์จุดประกาย หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ
• พ.ศ. 2542 หนังสือพิมพ์เดอะเนชั่น:Special issue ได้เลือกให้อุดม แต้พานิช เป็น 1 ใน 100 บุคคลแห่งศตวรรษ ในสาขาอาชีพการแสดง
• พ.ศ. 2542 นิตยสาร Hi Class จัด อุดม แต้พานิช ให้เป็น 1 ใน 50 ผู้มีอิทธิพลทางความคิดที่สุดในประเทศไทย
• พ.ศ. 2549 ได้รับรางวัล คมชัดลึกอวอร์ด 2549 สาขานักแสดงนำชายยอดเยี่ยม จากภาพยนตร์เรื่อง โคตรรักเอ็งเลย
• พ.ศ. 2551 เสนอชื่อเข้าชิงรางวัลชมรมวิจารณ์บันเทิงครั้งที่ 16 สาขาผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยมจากภาพยนตร์เรื่องเมล์นรก หมวยยกล้อ^[37]
• พ.ศ. 2555 เสนอชื่อเข้าชิงรางวัลเกิดอวอร์ดแห่งปี งาน“เกิด อวอร์ดส ครั้งที่ 1”^[38]
• พ.ศ. 2555 ได้รับเลือกเป็น บุคคลที่ถูกพูดถึงมากที่สุดในโลก Online ประจำ พ.ศ. 2555 จาก Mthai (Top Talk About Guy)
• พ.ศ. 2556 เข้ารับพระราชทานรางวัลเทพทอง ครั้งที่ 14 เมื่อ 23 เมษายน 2556^[39] ในประเภทวิทยุโทรทัศน์ดีเด่น นักแสดงที่ทำคุณประโยชน์ต่อสังคม และเป็นผู้มีผลงานเป็นที่ยอมรับในสังคมไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการการแสดงเดี่ยวไมโครโฟน^[40]
• พ.ศ. 2560 เสนอชื่อเข้าชิงรางวัลผู้ทรงอิทธิพลทางสังคมที่ไม่ใช้โซเชียลมีเดีย งานประกาศผลรางวัล Elle Men's Social Media ครั้งที่ 1 จัดโดยนิตยสาร Elle Men (Elle Men’s Social Influencers who Don’t Use Social Media)^[41]

• อุดมทีม 2018-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• อุดมสโมสร 2017-09-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ อุดม แต้พานิช