อำเภอบ้านธิ

บ้านธิ (ไทยถิ่นเหนือ: (ᨷ᩶ᩣ᩠ᨶᨵᩥ/ᨷ᩶ᩤ᩠ᨶᨵᩥ)) เป็นอำเภอขนาดเล็ก อยู่ทางตอนเหนือสุดของจังหวัดลำพูน แยกตัวออกจากอำเภอเมืองลำพูน มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน มีแหล่งมรดกทางประวัติศาสตร์โบราณคดีที่น่าสนใจ ทั้งยังมีแหล่งท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อยอีกด้วย อำเภอบ้านธิได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2533 โดยชื่อ "บ้านธิ" ตั้งขึ้นตามลำน้ำแม่ธิที่ไหลผ่านหมู่บ้านต่าง ๆ ของอำเภอนี้ สีประจำอำเภอคือสีชมพู

อำเภอบ้านธิ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Ban Thi
วัดพระธาตุดอยเวียง
คำขวัญ:  เมืองคนดี มีศีลธรรม ถิ่นงามไทลื้อ นามระบือไทยอง ท้องถิ่นคนขยัน มุ่งมั่นพัฒนา สถานศึกษาเด่นดัง ร่วมพลังสามัคคี
แผนที่จังหวัดลำพูน เน้นอำเภอบ้านธิ
พิกัด: 18°39′6″N 99°7′30″E / 18.65167°N 99.12500°E / 18.65167; 99.12500
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ลำพูน
พื้นที่
• ทั้งหมด	122.450 ตร.กม. (47.278 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2567)
• ทั้งหมด	17,287 คน
• ความหนาแน่น	141.17 คน/ตร.กม. (365.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	51180
รหัสภูมิศาสตร์	5107
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านธิ เลขที่ 149 หมู่ที่ 15 ตำบลบ้านธิ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน 51180
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

บ้านธิมีที่ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของจังหวัดลำพูน มีระยะห่างจากอำเภอเมืองลำพูน 22 กิโลเมตร มีพื้นที่เพียง 122.45 ตารางกิโลเมตรหรือ 76,530 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 2.72 ของพื้นที่จังหวัดลำพูนเท่านั้น โดยมีเขตติดต่อกับอำเภอต่าง ๆ ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสันกำแพง (จังหวัดเชียงใหม่)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสันกำแพงและอำเภอแม่ออน (จังหวัดเชียงใหม่)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองลำพูน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองลำพูน อำเภอสารภี และอำเภอสันกำแพง (จังหวัดเชียงใหม่)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านธิแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 2 ตำบล 36 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับที่	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2561)	ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2561)
1.	บ้านธิ	Ban Thi	20	9,599	9,599	(ทต.บ้านธิ)
2.	ห้วยยาบ	Huai Yap	16	8,167	8,167	(อบต.ห้วยยาบ)
รวม			36	17,766	9,599 (เทศบาล) 8,167 (อบต.)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านธิประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบ้านธิ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านธิทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยยาบ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยยาบทั้งตำบล

ประชากร

ประชากรในอำเภอบ้านธิประกอบด้วยชาวไทลื้อร้อยละ 18 ชาวไทยองร้อยละ 60 และชาวไทยวนร้อยละ 22 ประชากรส่วนใหญ่มีฐานะปานกลาง ประกอบอาชีพเกษตรกรรม และประชากรวัยหนุ่มสาวทำงานในโรงงานในนิคมอุตสาหกรรมภาคเหนือ

ทรัพยากรธรรมชาติ

บ้านธิมีแม่น้ำสายหลัก คือลำน้ำแม่ธิ มีต้นน้ำจากทิวเขาขุนแม่ธิ ในเขตบ้านดอยเวียง ตำบลบ้านธิ ไหลผ่านตอนกลางของตำบลบ้านธิจากทิศตะวันออกลงสู่แม่น้ำกวง

สถานศึกษา

• โรงเรียนป่าตาลบ้านธิพิทยา เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35
• โรงเรียนเทคโนโลยีหมู่บ้านครู ภาคเหนือ เป็นโรงเรียนอาชีวศึกษาเอกชน
• มหาวิทยาลัยธนบุรี ศูนย์ลำพูน สถานศึกษาระดับอุดมศึกษา

สถานที่ท่องเที่ยว

• วัดพระธาตุดอยเวียง ตั้งอยู่บริเวณบ้านดอยเวียง ตำบลบ้านธิ เป็นวัดเก่าแก่ ภายในวัดเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าสายฝน และพระธาตุดอยเวียงซึ่งสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1220 ในสมัยพระนางจามเทวีเจ้าเมืองลำพูน
• วัดพระธาตุดอยห้างบาตร ตั้งอยู่บริเวณบ้านห้วยไซใต้ ตำบลห้วยยาบ เป็นสำนักสงฆ์ที่มีความสงัดวิเวกและมีทิวทัศน์ที่งดงาม เป็นที่ประดิษฐานพระธาตุดอยห้างบาตร ซึ่งตำนานเล่าว่าเป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้า ทรงเตรียมบาตรเพื่อบิณฑบาตรโปรดสัตว์
• อ่างเก็บน้ำแม่ธิ ตั้งอยู่ในหมู่บ้านดอยเวียง ตำบลบ้านธิ
• พระพุทธเฉลิมสิริราช วัดศรีดอนชัย เป็นพระพุทธรูปสูง 59 ศอก สูงที่สุดในภาคเหนือ
• น้ำตกห้วยหก เป็นน้ำตกขนาด 7 ชั้น ตั้งอยู่บริเวณอ่างเก็บน้ำแม่ธิ ห่างเข้าไปประมาณ 5 กิโลเมตร

อ้างอิง

1. ตัว ᨷ (บ๋ะ, บ) ใช้สระอาสูง (ไม้ก๋าโว้ง (อักษรล้านนา: ᨾᩱ᩶ᨠᩣᩅᩰᩫ᩠᩶ᨦ)) (◌ᩤ)
2. "ประวัติอำเภอบ้านธิ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-01-08. สืบค้นเมื่อ 2005-10-29.
3. รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้าน พ.ศ. 2559 จังหวัดลำพูน กรมการปกครอง

ดูเพิ่ม

• สนามบินบ้านธิ

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิถีวัฒนธรรม ศิลปะ และภูมิปัญญาบ้านธิ เก็บถาวร 2009-01-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• งานวัฒนธรรมและกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนป่าตาลบ้านธิพิทยา. เอกสารแนะนำแหล่งเรียนรู้ และภูมิปัญญาชาวบ้านในอำเภอบ้านธิ. 2548.