อักษรเปอร์เซีย
ชุดตัวอักษรเปอร์เซีย (เปอร์เซีย: الفبای فارسی, อักษรโรมัน: Alefbā-ye Fārsi) หรือ ชุดตัวอักษรเปอร์เซีย-อาหรับ เป็นระบบการเขียนที่ใช้ในภาษาเปอร์เซียหลังการพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซียโดยมุสลิมในคริสต์ศตวรรษที่ 7 เป็นต้นมา
| ชุดตัวอักษรเปอร์เซีย الفبای فارسی Alefbā-ye Fārsi | |
|---|---|
 "ฟอร์ซี" เขียนใน ชุดตัวอักษรเปอร์เซีย แบบแนสแทอ์ลีก | |
| ชนิด | อักษรไร้สระ |
| ทิศทาง | ขวาไปซ้าย  |
| ภาษาพูด | เปอร์เซีย |
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | ไฮเออโรกลีฟอียิปต์
|
อักษรเปอร์เซียได้รับการพัฒนาและสืบทอดโดยตรงจากอักษรอาหรับ หลังการพิชิตเปอร์เซียของมุสลิมและการล่มสลายของจักรวรรดิซาเซเนียนในคริสต์ศตวรรษที่ 7 ภาษาอาหรับจึงกลายเป็นภาษาของรัฐบาลและโดยเฉพาะอย่างยิ่งศาสนาในเปอร์เซียเป็นเวลาสองศตวรรษ ซึ่งมีราชวงศ์ซัฟฟาริดถึงราชวงศ์ซามานิดในเกรตเตอร์โฆรอซอนช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 เป็นผู้แทนที่อักษรปะห์ลาวีด้วยอักษรอาหรับ
ตัวอักษร
ข้างล่างนี้คือชุดตัวอักษรเปอร์เซียสมัยใหม่ 32 ตัว เนื่องจากเป็นอักษรตัวเขียน ทำให้รูปร่างอักษรเปลี่ยนไปตามตำแหน่งของมัน แบ่งออกเป็น: เดี่ยว, หน้า (เชื่อมทางซ้าย), กลาง (เชื่อมทั้งสองด้าน) และท้าย (เชื่อมทางขวา)
ชื่อของอักษรส่วนใหญ่เหมือนกับอักษรอาหรับ เพียงแต่อ่านเป็นภาษาเปอร์เซีย ชื่ออักษรที่กำกวมคือ he ซึ่งเป็นไปได้ทั้ง ح และ ه โดยมักแยกเป็น ḥä-ye jimi (แปลว่า "เฮคล้ายจีม" ตามอักษร ج ที่มีฐานเดียวกัน) กับ hâ-ye do-češm (แปลว่า "เฮสองตา" ตามรูปกลางของ ـهـ) ตามลำดับ
ตารางรวม
| # | ชื่อ (ภาษาเปอร์เซีย) | ชื่อ (ทับศัพท์) | DIN 31635 | สัทอักษรสากล | ยูนิโคด | รูปเชื่อม | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ท้าย | กลาง | หน้า | เดี่ยว | ||||||
| 0 | همزه | hamze | ʾ | เสียงหยุด เส้นเสียง[ʔ] | U+0621 | — | — | — | ء |
| U+0623 | ـأ | أ | |||||||
| U+0626 | ـئ | ـئـ | ئـ | ئ | |||||
| U+0624 | ـؤ | ؤ | |||||||
| 1 | الف | ʾalef | â | [ɒ] | U+0627 | ـا | ا | ||
| 2 | ب | be | b | [b] | U+0628 | ـب | ـبـ | بـ | ب |
| 3 | پ | pe | p | [p] | U+067E | ـپ | ـپـ | پـ | پ |
| 4 | ت | te | t | [t] | U+062A | ـت | ـتـ | تـ | ت |
| 5 | ث | s̱e | s̱ | [s] | U+062B | ـث | ـثـ | ثـ | ث |
| 6 | جیم | jim | j | [d͡ʒ] | U+062C | ـج | ـجـ | جـ | ج |
| 7 | چ | če | č | [t͡ʃ] | U+0686 | ـچ | ـچـ | چـ | چ |
| 8 | ح | ḥe (ḥâ-ye ḥotti, ḥâ-ye jimi) | ḥ | [h] | U+062D | ـح | ـحـ | حـ | ح |
| 9 | خ | xe | x | [x] | U+062E | ـخ | ـخـ | خـ | خ |
| 10 | دال | dâl | d | [d] | U+062F | ـد | د | ||
| 11 | ذال | ẕâl | ẕ | [z] | U+0630 | ـذ | ذ | ||
| 12 | ر | re | r | [r] | U+0631 | ـر | ر | ||
| 13 | ز | ze | z | [z] | U+0632 | ـز | ز | ||
| 14 | ژ | že | ž | [ʒ] | U+0698 | ـژ | ژ | ||
| 15 | سین | sin | s | [s] | U+0633 | ـس | ـسـ | سـ | س |
| 16 | شین | šin | š | [ʃ] | U+0634 | ـش | ـشـ | شـ | ش |
| 17 | صاد | ṣâd | ṣ | [s] | U+0635 | ـص | ـصـ | صـ | ص |
| 18 | ضاد | zâd | ż | [z] | U+0636 | ـض | ـضـ | ضـ | ض |
| 19 | طا | tâ | t | [t] | U+0637 | ـط | ـطـ | طـ | ط |
| 20 | ظا | ẓâ | ẓ | [z] | U+0638 | ـظ | ـظـ | ظـ | ظ |
| 21 | عین | ʿayn | ʿ | [ʔ], [æ] | U+0639 | ـع | ـعـ | عـ | ع |
| 22 | غین | ġayn | ġ | [ɢ], [ɣ] | U+063A | ـغ | ـغـ | غـ | غ |
| 23 | ف | fe | f | [f] | U+0641 | ـف | ـفـ | فـ | ف |
| 24 | قاف | qâf | q | [q] | U+0642 | ـق | ـقـ | قـ | ق |
| 25 | کاف | kâf | k | [k] | U+06A9 | ـک | ـکـ | کـ | ک |
| 26 | گاف | gâf | g | [ɡ] | U+06AF | ـگ | ـگـ | گـ | گ |
| 27 | لام | lâm | l | [l] | U+0644 | ـل | ـلـ | لـ | ل |
| 28 | میم | mim | m | [m] | U+0645 | ـم | ـمـ | مـ | م |
| 29 | نون | nun | n | [n] | U+0646 | ـن | ـنـ | نـ | ن |
| 30 | واو | vâv | v / ū / ow / (w / aw / ō ในดารี) | [v], [uː], [o] (เฉพาะท้ายคำ), [ow] ([w], [aw], [oː] ในดารี) | U+0648 | ـو | و | ||
| 31 | ه | he (hā-ye havvaz, hā-ye do-češm) | h | [h], [e] (ท้ายคำ) | U+0647 | ـه | ـهـ | هـ | ه |
| 32 | ی | ye | y / ī / á / (ay / ē ในดารี) | [j], [i], [ɒː] ([aj] / [eː] ในดารี) | U+06CC | ـی | ـیـ | یـ | ی |
ในอดีตเคยมีอักษรพิเศษสำหรับเสียง /β/ ปัจจุบันไม่ใช้งานแล้ว เพราะเสียง /β/ เปลี่ยนไปเป็นเสียง /b/ แทน เช่น زڤان /zaβān/ > زبان /zæbɒn/ 'ภาษา'
| เสียง | รูปเดี่ยว | รูปท้าย | รูปกลาง | รูปหน้า | ชื่อ |
|---|---|---|---|---|---|
| /β/ | ڤ | ـڤ | ـڤـ | ڤـ | βe |
เครื่องหมายเสริมสัทอักษร
อักษรเปอร์เซียนำเครื่องหมายการออกเสียงอักษรอาหรับมาดัดแปลง ประกอบด้วย แซแบร์ [æ] (ฟัตฮะฮ์ในภาษาอาหรับ), ซีร์ [e] (กัสเราะฮ์ในภาษาอาหรับ) และ พีช /ou̯/ หรือ [o] (ฎ็อมมะฮ์ในภาษาอาหรับ ภาษาเปอร์เซียตะวันตกออกเสียงเป็น zamme), แทนวีน /æn/ และแชดเด (gemination) ส่วนเครื่องหมายการออกเสียงอักษรอาหรับอื่น ๆ มักพบในคำยืมภาษาอาหรับ
สระสั้น
ภาษาเปอร์เซียนำสัญลักษณ์จากภาษาอาหรับสามในสี่แบบ ยกเว้นซุกูนที่ไม่นำมาใช้
| สระสั้น | ชื่อ (ภาษาเปอร์เซีย) | ชื่อ (ทับศัพท์) | สัญลักษณ์เสียง | ออกเสียง |
|---|---|---|---|---|
| 064E ◌َ | زبر (فتحه) | zebar/zibar | a | Ir. /æ/; D. /a/ |
| 0650 ◌ِ | زیر (کسره) | zer/zir | e | /e/ |
| 064F ◌ُ | پیش (ضمّه) | peš/piš | o | /o/ |
แทนวีน (nunation)
| แทนวีน | ชื่อ (ภาษาเปอร์เซีย) | ชื่อ (ทับศัพท์) | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|
| 064B َاً، ـاً، ءً | تنوین نَصْبْ | Tanvine nasb | |
| 064D ٍِ | تنوین جَرّ | Tanvine jarr | ไม่ใช้ในภาษาเปอร์เซีย ใช้ในการศึกษาอัลกุรอาน |
| 064C ٌ | تنوین رَفْعْ | Tanvine rafʔ |
แทชดีด
| สัญลักษณ์ | ชื่อ (ภาษาเปอร์เซีย) | ชื่อ (ทับศัพท์) |
|---|---|---|
| 0651 ّ | تشدید | tašdid |
อักษรอื่น ๆ
อักษรข้างล่างนี้ไม่ใช่อักษรจริง ๆ แต่เป็นอักษรอีกรูปแบบหนึ่งที่ดัดแปลงจากอักษรที่มีอยู่แล้ว
| ชื่อ | ออกเสียง | สัทอักษรสากล | ยูนิโคด | ท้าย | กลาง | หน้า | เดี่ยว | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| alef madde | â | [ɒ] | U+0622 | ـآ | — | آ | آ | รูปท้ายมักไม่ค่อยพบและมักแทนที่ด้วย alef ทั่วไป |
| he ye | -eye หรือ -eyeh | [eje] | U+06C0 | ـۀ | — | — | ۀ | ขึ้นอยู่กับภูมิภาคและสำเนียง บางพื้นที่ใช้รูปผสมสามตัว ـهای แทน |
| lām alef | lā | [lɒ] | U+0644 (lām) กับ U+0627 (alef) | ـلا | — | — | لا | |
| kašida | U+0640 | — | ـ | — | — | เป็นตัวกลางที่เชื่อมกับอักษรอื่น ๆ |
ตัวเลขจากอักษรอาหรับ
อักษรเปอร์เซียใช้ตัวเลขอาหรับตะวันออก แต่รูปร่างหน่วย 'สี่' (۴), 'ห้า' (۵) และ 'หก' (۶) มีความแตกต่างจากอักษรอาหรับ และหน่วยทั้งหมดมีที่ตั้งรหัสในยูนิโคดต่างจากอักษรอาหรับ:
| ชื่อ | เปอร์เซีย | ยูนิโคด | อาหรับ | ยูนิโคด |
|---|---|---|---|---|
| 0 | ۰ | U+06F0 | ٠ | U+0660 |
| 1 | ۱ | U+06F1 | ١ | U+0661 |
| 2 | ۲ | U+06F2 | ٢ | U+0662 |
| 3 | ۳ | U+06F3 | ٣ | U+0663 |
| 4 | ۴ | U+06F4 | ٤ | U+0664 |
| 5 | ۵ | U+06F5 | ٥ | U+0665 |
| 6 | ۶ | U+06F6 | ٦ | U+0666 |
| 7 | ۷ | U+06F7 | ٧ | U+0667 |
| 8 | ۸ | U+06F8 | ٨ | U+0668 |
| 9 | ۹ | U+06F9 | ٩ | U+0669 |
| ye | ی | U+06CC | ي * | U+064A |
| kāf | ک | U+06A9 | ك | U+0643 |
* อย่างไรก็ตาม ยังคงมีผู้ใช้งานรูปแบบภาษาอาหรับในลุ่มแม่น้ำไนล์
เทียบตัวเลข
| อาหรับตะวันตก | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| อาหรับตะวันออก | ٠ | ١ | ٢ | ٣ | ٤ | ٥ | ٦ | ٧ | ٨ | ٩ | ١٠ |
| เปอร์เซีย | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| อูรดู | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| ตัวเลขอับญัด | ا | ب | ج | د | ه | و | ز | ح | ط | ي |
- U+0660 ถึง U+0669
- U+06F0 ถึง U+06F9 เลข 4, 5 และ 6 มีความแตกต่างจากแบบอาหรับตะวันออก
- ยูนิโคดเหมือนกับเปอร์เซีย แต่ตั้งเซ็ตภาษาเป็นอูรดู ตัวเลข 4, 6 และ 7 มีความแตกต่างจากแบบเปอร์เซีย ในบางอุปกรณ์อาจแสดงรูปร่างคล้ายกับของเปอร์เซีย
อ้างอิง
- Ira M. Lapidus (2012). Islamic Societies to the Nineteenth Century: A Global History. Cambridge University Press. pp. 256–. ISBN 978-0-521-51441-5.
- Ira M. Lapidus (2002). A History of Islamic Societies. Cambridge University Press. pp. 127–. ISBN 978-0-521-77933-3.
- Persian (Fārsī / فارسی), omniglot
- "ویژگىهاى خطّ فارسى". Academy of Persian Language and Literature. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-07. สืบค้นเมื่อ 2017-08-05.
- "??" (PDF). Persianacademy.ir. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-24. สืบค้นเมื่อ 2015-09-05.
- "PERSIAN LANGUAGE i. Early New Persian". Iranica Online. สืบค้นเมื่อ 18 March 2019.
- "Unicode Characters in the 'Number, Decimal Digit' Category".
แหล่งข้อมูลอื่น
- Dastoore khat - The Official document in Persian by Academy of Persian Language and Literature
วิกิพีเดีย, วิกิ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, มือถือ, โทรศัพท์, แอนดรอยด์, ไอโอเอส, แอปเปิ้ล, สมาร์ทโฟน, พีซี, เว็บ, คอมพิวเตอร์, ข้อมูลเกี่ยวกับ อักษรเปอร์เซีย, อักษรเปอร์เซีย คืออะไร? อักษรเปอร์เซีย หมายความว่าอะไร?
ฝากคำตอบ
ต้องการเข้าร่วมการสนทนาหรือไม่?คุณสามารถร่วมเขียนได้!