ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ

ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (อังกฤษ: International Court of Justice: ICJ) หรือเรียกลำลองว่า ศาลโลก (อังกฤษ: World Court) เป็นศาลระหว่างประเทศเพียงแห่งเดียวที่มีอำนาจพิจารณาพิพากษากรณีพิพาทโดยทั่วไประหว่างประเทศต่าง ๆ และมีอำนาจให้ความเห็นเชิงปรึกษาในประเด็นทางกฎหมายระหว่างประเทศ ศาลแห่งนี้เป็นหนึ่งในองค์กรทั้ง 6 ของสหประชาชาติ มีที่ตั้งอยู่ ณ วังสันติภาพ กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ และเป็นหน่วยงานเดียวของสหประชาชาติที่มิได้ตั้งอยู่ในนครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา

ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
ตราสัญลักษณ์ของศาล
วังสันติภาพ ที่ทำการของศาล
สถาปนา	26 มิถุนายน 1945; 80 ปีก่อน (1945-06-26)
อำนาจศาล	ทั่วโลก, รัฐภาคี 193 ราย
ที่ตั้ง	กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์
พิกัด	52°05′11.8″N 4°17′43.8″E / 52.086611°N 4.295500°E / 52.086611; 4.295500
ที่มา	กฎบัตรสหประชาชาติ ธรรมนูญศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
วาระตุลาการ	9 ปี
จำนวนตุลาการ	15 คน
เว็บไซต์	icj-cij.org/home
ประธาน
ปัจจุบัน	ยูจิ อิวาซาวะ
ตั้งแต่	3 มีนาคม ค.ศ. 2025
รองประธาน
ปัจจุบัน	จูเลีย เซบูทินเด
ตั้งแต่	6 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2024

ศาลแห่งนี้ก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1945 ด้วยกฎบัตรสหประชาชาติ ทำหน้าที่สืบต่อจากศาลสถิตยุติธรรมระหว่างประเทศที่ก่อตั้งเมื่อ ค.ศ. 1922 และยุติบทบาทไปพร้อมกับสันนิบาตชาติ กฎหมายหลักของศาลแห่งนี้คือธรรมนูญศาลยุติธรรมระหว่างประเทศซึ่งกำหนดวัตถุประสงค์และโครงสร้างของศาล รัฐสมาชิกสหประชาชาติทุกรัฐเป็นภาคีธรรมนูญดังกล่าวโดยอัตโนมัติและมีสิทธินำกรณีพิพาทมาฟ้องต่อศาลได้ แต่การขอความเห็นเชิงปรึกษาจากศาลนั้นเป็นอำนาจขององค์กรต่าง ๆ ของสหประชาชาติและทบวงการชำนัญพิเศษของสหประชาชาติเท่านั้น

ศาลแห่งนี้มีผู้พิพากษา 15 คนซึ่งล้วนมาจากการเลือกตั้งของสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติและคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ดำรงตำแหน่งได้เพียงวาระเดียวเป็นเวลา 9 ปี และต้องไม่มีสัญชาติซ้ำกัน นอกจากนี้ผู้พิพากษาทั้งหมดยังต้องเป็นตัวแทนของอารยธรรมและระบบกฎหมายหลักของโลก ภาษาที่ใช้ในการปฏิบัติงานของศาลคือภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส

คดีแรกที่ฟ้องต่อศาลแห่งนี้คือคดีช่องแคบคอร์ฟูซึ่งฟ้องเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม ค.ศ. 1947 นับแต่นั้นเป็นต้นมาจนถึงวันที่ 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 2023 ศาลได้ทำคดีมาแล้ว 191 คดี ตามธรรมนูญศาล คำพิพากษาและความเห็นของศาลมีผลผูกพันเฉพาะคู่ความในคดีเท่านั้น และไม่อาจอุทธรณ์ได้

คำวิพากษ์วิจารณ์

ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศถูกวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับคำพิพากษา วิธีพิจารณาคดี และอำนาจหน้าที่ของศาล ทำนองเดียวกับที่สหประชาชาติถูกวิพากษ์วิจารณ์ โดยผู้วิพากษ์วิจารณ์และฝ่ายตรงข้ามศาลนั้นมุ่งเน้นในเรื่องอำนาจหน้าที่โดยทั่วไปที่รัฐสมาชิกมอบหมายให้แก่ศาลไว้ในกฎบัตรสหประชาชาติ มากกว่าจะว่าด้วยปัญหาอันเฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับองค์ประกอบหรือคำพิพากษาของผู้พิพากษา คำวิพากษ์วิจารณ์หลัก ๆ นั้นรวมถึงเรื่องดังต่อไปนี้

• เขตอำนาจเชิงบังคับของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศจำกัดอยู่เพียงคดีที่คู่กรณีทั้งสองฝ่ายตกลงกันนำมาให้ตัดสิน ดังนั้นกรณีเกี่ยวกับการรุกรานจึงมักจะบานปลายและตกเป็นหน้าที่ของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่จะต้องตัดสินแทน นอกจากนี้แม้คำพิพากษาของศาลยุติธรรมระหว่างประเทศจะมีผลผูกพันรัฐต่าง ๆ แต่ก็ไม่อาจบังคับตามคำพิพากษาได้ถ้ารัฐเหล่านั้นไม่เห็นชอบหรือยอมปฏิบัติตามด้วย
• ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศไม่มีการแบ่งแยกอำนาจอย่างสมบูรณ์ เนื่องจากสมาชิกถาวรในคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติสามารถยับยั้งการบังคับคดีได้ แม้เป็นคดีที่ตนได้ยินยอมว่าจะผูกพันด้วยแล้วก็ตาม อนึ่งด้วยเหตุที่เขตอำนาจของศาลไม่มีอำนาจผูกพันอยู่ในตัว จึงมีหลายคดีที่ต้องนำกรณีเกี่ยวกับการรุกรานไปให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติตัดสินแทนผ่านการลงมติ ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ที่สมาชิกถาวรในคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติจะหลีกเลี่ยงความรับผิดชอบตามกฎหมายดังที่ศาลกำหนด ซึ่งก็ได้ปรากฏตัวอย่างมาแล้วในคดีระหว่างนิการากัวกับสหรัฐ
• ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศถูกกล่าวหาว่าจำกัดอำนาจตนเอง โดยมักพิพากษายกคำฟ้องและงดวินิจฉัยในเนื้อหากรณีพิพาทของคู่ความด้วยเหตุผลเกี่ยวกับเขตอำนาจ
• ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศถูกกล่าวหาว่าแสดงความไม่เป็นกลางทางการเมือง งานวิจัยในอดีตพบ "หลักฐานอันหนักแน่น" ว่าผู้พิพากษาศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ "เอื้อประโยชน์ให้แก่ประเทศที่แต่งตั้งตนขึ้นมา" "เอื้อประโยชน์ให้แก่ประเทศที่มีความมั่งคั่งในระดับใกล้เคียงกับประเทศของผู้พิพากษาเอง" และ "เอื้อประโยชน์ให้แก่ประเทศที่มีระบบทางการเมืองคล้ายคลึงกับในประเทศของผู้พิพากษาเอง"

ระเบียงภาพ

• วังสันติภาพ กรุงเฮก ที่ทำการของศาล
• บัลลังก์ศาล ขณะเตรียมถวายสัตย์ปฏิญาณต่อสมเด็จพระราชินีนาถเบียทริกซ์แห่งเนเธอร์แลนด์ 12 เมษายน ค.ศ. 2006
• การไต่สวนคดีระหว่างอดีตสาธารณรัฐยูโกสลาฟแห่งมาซิโดเนียกับกรีซ (the former Yugoslav Republic of Macedonia v. Greece) 23 มีนาคม 2554
• การไต่สวนคดี กุมภาพันธ์ 2549

อ้างอิง

1. "Presidency" (ภาษาอังกฤษ). The Hague, Netherlands: International Court of Justice. 2025-01-14. สืบค้นเมื่อ 2025-01-14.
2. Koh, Steven Arrigg (27 August 2014). "4 Things You Should Know About The Hague". HuffPost. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 March 2017. สืบค้นเมื่อ 17 March 2017.
3. "The Court". International Court of Justice (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 January 2018. สืบค้นเมื่อ 10 January 2018.
4. "Cases". International Court of Justice. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 November 2020. สืบค้นเมื่อ 6 December 2022.
5. "How the Court Works". icj-cij.org. 2025.
6. Ogbodo, S. Gozie (2012). "An Overview of the Challenges Facing the International Court of Justice in the 21st Century". Annual Survey of International & Comparative Law. 18 (1): 93–113. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 January 2021. สืบค้นเมื่อ 6 June 2016.
7. Suh, Il Ro (April 1969). "Voting Behavior of National Judges in International Courts". The American Journal of International Law. 63 (2): 224–236. doi:10.2307/2197412. JSTOR 2197412. S2CID 147317419.
8. William, Samore (1956). "National Origins v. Impartial Decisions: A Study of World Court Holdings". Chicago-Kent Law Review. 34 (3): 193–222. ISSN 0009-3599. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 October 2017. สืบค้นเมื่อ 6 June 2016.
9. Der Matossian, Bedross (2023-08-01). "Impunity, Lack of Humanitarian Intervention, and International Apathy: The Blockade of the Lachin Corridor in Historical Perspective". Genocide Studies International. 15 (1): 7–20. doi:10.3138/gsi-2023-0008. ISSN 2291-1847. S2CID 261011186. Even though the ICJ ruling is legally binding, any judgments by the ICJ cannot be enforced on a country without the approval of the state.
10. Lawal, Shola. "How will South Africa's ICJ case against Israel work?". Al Jazeera (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 May 2024. สืบค้นเมื่อ 2024-01-24.
11. "World Court: Completing the Circle". Time. 28 November 1960. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 October 2010. สืบค้นเมื่อ 4 November 2011.
12. Lawal, Shola. "How will South Africa's ICJ case against Israel work?". Al Jazeera (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 May 2024. สืบค้นเมื่อ 2024-01-24. ICJ judges ought to be impartial and not act as extensions of their countries. In the past though, judges have voted in line with their countries' politics. In 2022, when the bench voted in favour of the decision to order Russia out of Ukraine, judges from Russia and China were the only two who voted against the decision.
13. David Tuyishime, Critical Analysis on the Ineffectiveness of the ICJ in the Settlement of Disputes between States: The Example of Nicaragua Case, เก็บถาวร 20 เมษายน 2018 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, E-Journal of Law, Vol 3 (1) 2017.
14. Hernandez, G. I. (2013). "A Reluctant Guardian: The International Court of Justice and the Concept of 'International Community'". British Yearbook of International Law. 83: 13–60. doi:10.1093/bybil/brt003.
15. Posner, Eric A.; de Figueiredo, Miguel (30 August 2004). "Is the International Court of Justice Politically Biased?" (ภาษาอังกฤษ). Berkeley, California: International Legal Studies Program, University of California, eScholarship (California Digital Library}. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 May 2024. สืบค้นเมื่อ 7 June 2024.

ดูเพิ่ม

• ศาล
• อำนาจตุลาการ

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ

วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:

ธรรมนูญกรุงโรม

วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ

• เว็บไซต์ทางการ
• รัฐภาคีแห่งธรรมนูญกรุงโรม
• ธรรมนูญกรุงโรม ที่ เว็บไซต์สหประชาชาติ
• รายการคดีทั้งหมด ที่ เว็บไซต์ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ