มณฑลไหหลำ

ไหหลำ หรือ ไห่หนาน (จีน: ) เป็นมณฑลของประเทศจีนที่มีขนาดเล็กที่สุด ตั้งอยู่ทางใต้สุดของประเทศ ประกอบด้วย เกาะหลายเกาะในทะเลจีนใต้ โดยเกาะที่ใหญ่ที่สุดคือ เกาะไหหลำ ซึ่งมีช่องแคบฉฺยงโจวคั่นกลางระหว่างคาบสมุทรเหลย์โจวของมณฑลกวางตุ้งกับเกาะไหหลำ เมื่อชาวจีนพูดเกี่ยวกับ "ไห่หนาน" ในภาษาจีน มักจะหมายถึงเฉพาะเกาะไหหลำ เมื่อพูดถึงมณฑลไหหลำจะใช้คำว่า "ไห่หนานเฉิ่ง" เมืองหลวงคือ ไหโข่ว

มณฑลไหหลำ 海南省
มณฑล
การถอดเสียง
• ภาษาจีน	ไห่หนานเฉิ่ง (海南省 Hǎinán Shěng)
• ชื่อย่อ	HI / ฉฺยง (พินอิน: Qióng; ยฺหวิดเพ็ง: king4; เป่อ่วยยี: khêng)
• ภาษาไหหลำ	Hái-nâm-séng
• ภาษาจีนกวางตุ้ง	Hoi^2 Naam^4 Saang^2
ทิวทัศน์สวน Sanya Nanshan Dongtian
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลไหหลำ
พิกัด: 19°12′N 109°42′E / 19.2°N 109.7°E / 19.2; 109.7
ตั้งชื่อจาก	ไห่ (海 hǎi) — "ทะเล" หนาน (南 nán) — "ใต้" "ทางใต้ของทะเล (ช่องแคบฉฺยงโจว)"
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	ไหโข่ว
เขตการปกครอง	4 จังหวัด, 25 อำเภอ, 218 ตำบล
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	Feng Fei
• ประธานสภาประชาชน	Feng Fei
• ผู้ว่าการ	Liu Xiaoming
• ประธาน CPPCC	Li Rongcan
พื้นที่
• ทั้งหมด	35,191 ตร.กม. (13,587 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 28
ความสูงจุดสูงสุด (Wuzhi Shan)	1,840 เมตร (6,040 ฟุต)
ประชากร  (2020)
• ทั้งหมด	10,081,232 คน
• อันดับ	อันดับที่ 28
• ความหนาแน่น	290 คน/ตร.กม. (740 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 17
ประชากรศาสตร์
• ชาติพันธุ์	ฮั่น: 82.6% หลี: 15.84% ม้ง: 0.82% จ้วง: 0.67%
• ภาษาและภาษาถิ่น	ภาษาไหหลำ, ภาษาจีนกวางตุ้ง, ภาษาไหล
รหัส ISO 3166	CN-HI
GDP (2017)	446.25 พันล้านเหรินหมินปี้ (อันดับที่ 28)
• ต่อหัว	48,429 (อันดับที่ 17)
HDI (2018)	0.750 (สูง) (อันดับที่ 19)
เว็บไซต์	ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน

มณฑลไหหลำ
"ไห่หนาน" ในอักษรจีน
ภาษาจีน	海南
ความหมายตามตัวอักษร	"ทางใต้ของทะเล (ช่องแคบฉฺยงโจว)"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน จู้อิน ㄏㄞˇ ㄋㄢˊ เวด-ไจลส์ Hai^3-nan^2 IPA [xài.nǎn] ภาษาฮากกา พักฟ้าซื้อ Hói-nàm ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Hói-nàahm ยฺหวิดเพ็ง Hoi^2-naam^4 ภาษาหมิ่นใต้ เป่อ่วยยีภาษาฮกเกี้ยน Hái-lâm อักษรโรมันภาษาไหหลำ Hái-nâm ภาษาหมิ่นตะวันออก ปั่งงั่วเจ๋ย์ภาษาฮกจิว Hāi-nàng

เกาะไห่หนาน
แผนที่เกาะไห่หนานในคริสต์ศตวรรษที่ 19
อักษรจีนตัวเต็ม	海南島
อักษรจีนตัวย่อ	海南岛
ความหมายตามตัวอักษร	เกาะทางใต้ของทะเล
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Hǎinán Dǎo จู้อิน ㄏㄞˇ ㄋㄢˊ

ชื่อในอดีต
จูหย่า
ภาษาจีน	珠崖
ความหมายตามตัวอักษร	ผาไข่มุก
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Zhūyá
ฉฺยงหย่า
อักษรจีนตัวเต็ม	瓊崖
อักษรจีนตัวย่อ	琼崖
ความหมายตามตัวอักษร	ผาหยก
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Qióngyá
ฉฺยงโจว
อักษรจีนตัวเต็ม	瓊州
อักษรจีนตัวย่อ	琼州
ความหมายตามตัวอักษร	มณฑลหยก
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Qióngzhou

ประวัติ

วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2527 รัฐบาลจีนได้ตั้งเป็นเขตปกครองไห่หนาน (海南行政区) ซึ่งยังคงเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลกวางตุ้ง และต่อมาในปี 2531 แยกออกจากมณฑลกวางตุ้งเป็นมณฑลไห่หนาน หลังการแยกออกเป็นมณฑล ไห่หนานถูกกำหนดให้เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษเพื่อการลงทุนโดยจากนักลงทุนชาวจีนโพ้นทะเล ซึ่งจัดอยู่ใน เขตเศรษฐกิจพิเศษของจีน (SEZs) ส่วนหนึ่งของการปฏิรูปเศรษฐกิจจีน

การแบ่งเขตการปกครอง

มณฑลไหหลำใช้ระบบการแบ่งเขตปกครองต่างจากมณฑลและเขตปกครองอื่น ๆ ของประเทศจีน โดยปกติ มณฑลส่วนใหญ่จะแบ่งออกเป็นระดับจังหวัด แต่ละจังหวัดแบ่งออกเป็นระดับอำเภอ ดังนั้น ระดับอำเภอจะไม่เป็นหน่วยย่อยของมณฑลโดยตรง แต่ในมณฑลไหหลำ เกือบทุกเขตปกครองระดับอำเภอจะเป็นหน่วยย่อยของมณฑลโดยตรง (ยกเว้น 8 เขตในไหโข่วและซานย่า) วิธีการปกครองแบบนี้เกิดจากประชากรของมณฑลไหหลำที่เบาบาง ซึ่งมีประมาณ 8 ล้านคน และสิ้นปี ค.ศ. 2020 มีประชากรจำนวน 10.08 ล้านคน

แผนที่ของมณฑลไหหลำ

ระดับจังหวัด

• (1) นครไหโข่ว (海口市) ซึ่งแบ่งต่อออกไปอีก 4 เขต:
  • เขตหลงหฺวา (龙华区)
  • เขตซิ่วยิง (秀英区)
  • เขตฉยงชาน (琼山区)
  • เขตเหม่ย์หลาน (美兰区)
• (2) นครซานย่า (三亚市)
  • เขตจี๋หยาง (吉阳区)
  • เขตเทียนหยา (天涯区)
  • เขตไห่ถัง (海棠区)
  • เขตหยาโจว (崖州区)
• (19) นครซันชา (三沙市)
• (3) นครตานโจว (儋州市)

ระดับอำเภอ

• นครระดับอำเภอ:
  • (8) นครเหวินชาง (文昌市)
  • (4) นครฉงไห่ (琼海市)
  • (5) นครวั่นหนิง (万宁市)
  • (6) นครอู๋จื่อชาน (五指山市)
  • (7) นครตงฟาง (東方市)
• อำเภอ:
  • (9) อำเภอหลินเกา (臨高縣)
  • (10) อำเภอเฉิงไม่ (澄邁縣)
  • (11) อำเภอติ้งอัน (定安縣)
  • (12) อำเภอถุนชาง (屯昌縣)
• เขตปกครองตนเอง:
  • (13) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลี ชางเจียง (昌江黎族自治縣)
  • (14) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลี ไป๋ชา (白沙黎族自治縣)
  • (15) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลีและม้ง ฉงจง (琼中黎族苗族自治縣)
  • (16) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลี หลิงฉุ่ย (陵水黎族自治縣)
  • (17) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลีและม้ง เป่าถิง (保亭黎族苗族自治縣)
  • (18) อำเภอปกครองตนเองชนชาติหลี เล่อตง (乐东黎族自治縣)

อ้างอิง

1. "Doing Business in China - Survey". Ministry of Commerce - People's Republic of China. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 สิงหาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 5 สิงหาคม 2013.
2. "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)". National Bureau of Statistics of China. 11 พฤษภาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 11 พฤษภาคม 2021.
3. 海南省2017年国民经济和社会发展统计公报 [Statistical Communiqué of Hainan Province on the 2017 National Economic and Social Development] (ภาษาจีน). Statistical Bureau of Hainan Province. 24 มกราคม 2018. สืบค้นเมื่อ 22 มิถุนายน 2018.
4. 《2013中国人类发展报告》(PDF) (ภาษาจีน). United Nations Development Programme China. 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 11 มิถุนายน 2014. สืบค้นเมื่อ 14 พฤษภาคม 2014.

หนังสืออ่านเพิ่มเติม

• D'Arcy Brown, Liam (2003). Green Dragon, Sombre Warrior: travels to China's extremes. London: John Murray. ISBN 0-7195-6038-1
• Edmonds, Richard Louis. "Hainan province and its impact on the geography of China", Geography, Vol. 74, No. 2 (April 1989), pp. 165–169

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ มณฑลไหหลำ

• คู่มือการท่องเที่ยว Hainan จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• เว็บไซต์มณฑลไหหลำ, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 สิงหาคม 2013
• Economic profile for Hainan ที่ HKTDC
• Dr Howard M Scott "Hainan"
• Resources on the Hainanese, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 สิงหาคม 2011 ที่ the National Library of Singapore