ปวยร์โตรีโก

ปวยร์โตรีโก (สเปน: Puerto Rico, เสียงอ่านภาษาสเปน: [ˈpwe̞ɾto̞ ˈriko̞]) หรือชื่อทางการคือ เครือรัฐปวยร์โตรีโก (สเปน: Estado Libre Asociado de Puerto Rico) เป็นเครือรัฐของสหรัฐอเมริกา ตั้งอยู่ในภูมิภาคทะเลแคริบเบียน ทางทิศตะวันออกของสาธารณรัฐโดมินิกัน ปวยร์โตรีโกเป็นดินแดนที่เล็กที่สุดของเกรตเตอร์แอนทิลลีส มีพื้นที่รวมเกาะปวยร์โตรีโก เกาะเล็ก ๆ จำนวนหนึ่ง รวมทั้งกลุ่มเกาะ ได้แก่ โมนา เบียเกซ และกูเลบรา การเดินทางเข้าปวยร์โตรีโกนั้นต้องใช้วีซาของสหรัฐอเมริกา เพราะปวยร์โตรีโกถือเป็นดินแดน (territory) ของสหรัฐอเมริกา แม้จะไม่ถือว่าเป็นรัฐ (state) ก็ตาม

เครือรัฐปวยร์โตรีโก Estado Libre Asociado de Puerto Rico (สเปน)
ธงชาติ Coat of arms
คำขวัญ: "Joannes est nomen eius" (ละติน) "จอห์นเป็นชื่อของเขา"
เพลงชาติ: "ลา โบริงเกญา"
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	ซานฮวน
ภาษาราชการ	ภาษาสเปน ภาษาอังกฤษ
การปกครอง	ดินแดนของสหรัฐอเมริกา
• ประธานาธิบดี	ดอนัลด์ ทรัมป์
• ผู้ว่าการ	เจนนอเฟอร์ กอนซาเลซ-โกลอน
เอกราช
พื้นที่
• รวม	9,104 ตารางกิโลเมตร (3,515 ตารางไมล์)
• แหล่งน้ำ (%)	1.6
ประชากร
• ก.ค. 2548 ประมาณ	3,916,632 (127)
• สำมะโนประชากร 2543	3,808,610
• ความหนาแน่น	418 ต่อตารางกิโลเมตร (1,082.6 ต่อตารางไมล์) (?)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2555 (ประมาณ)
• รวม	127 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (72)
• ต่อหัว	34,527 ดอลลาร์สหรัฐ (29)
จีนี (2011)	53.1 สูง
เอชดีไอ (2015)	0.845 สูงมาก · 40
สกุลเงิน	ดอลลาร์สหรัฐ (USD)
เขตเวลา	UTC-4 (AST)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC-4 (ไม่มีเวลาออมแสง)
รหัสโทรศัพท์	1-787 และ +1-939
โดเมนบนสุด	.pr

ประวัติศาสตร์

ยุคก่อนโคลัมบัส

การเข้ามาของชาวสเปน

ในปี 1509 สเปนเข้ามายึดครองเกาะปวยร์โตรีโก จนกระทั่งถึงปี 1898 จึงถูกยกให้สหรัฐอเมริกาหลังจากสเปนแพ้สงครามสเปน-สหรัฐอเมริกา

ภายใต้การปกครองของสหรัฐอเมริกา

การแบ่งเขตการปกครอง

เทศบาลของปวยร์โตรีโก

ปวยร์โตรีโกไม่มีหน่วยการปกครองลำดับแรกที่กำหนดโดยรัฐบาลสหรัฐฯ แต่มี เทศบาล (municipios) 78 แห่งเป็นหน่วยการปกครองลำดับรอง (เกาะโมนาไม่มีฐานะเป็นเทศบาล แต่เป็นส่วนหนึ่งของเทศบาลมายาเกวซ) เทศบาลของปวยร์โตรีโกแบ่งย่อยออกเป็น เขต (barrios) และ แขวง (sectores) แต่ละแห่งมีนายกเทศมนตรีและสภาเทศบาลซึ่งมีการเลือกตั้งใหม่ทุก ๆ 4 ปี

เทศบาลแห่งแรก (เดิมเรียกว่า "เมือง") ของปวยร์โตรีโกคือเทศบาลซานฮวน จัดตั้งขึ้นในปี 1521 ต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ก็ได้ตั้งเทศบาลใหม่ขึ้น ได้แก่ โกอาโม (1570) และซันเฮร์มัง (1570) จากนั้นเทศบาลอีก 3 แห่งก็ได้รับการจัดตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ได้แก่ อาเรซีโบ (1614) อากวาดา (1692) และปอนเซ (1692)

การตั้งถิ่นฐานในปวยร์โตรีโกขยายตัวเพิ่มขึ้นในอีก 2 ศตวรรษถัดมา โดยเกิดเทศบาลขึ้นใหม่ 30 แห่งในคริสต์ศตวรรษที่ 18 และอีก 34 แห่งแห่งเกิดขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีเทศบาลเพียง 6 แห่งที่เพิ่งจัดตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 20 โดยเทศบาลแห่งใหม่ที่สุดคือ โฟลรีดา จัดตั้งขึ้นในปี 1971

เชิงอรรถ

1. "Gross domestic product 2012, PPP", World Bank, accessed on 11 Aug 2013
2. "GDP per capita, PPP (current international $)", World Development Indicators database, World Bank. Database updated on 8 May 2014. Accessed on 10 May 2014.
3. "Household Income for States: 2010 and 2011" (PDF). U.S. Census Bureau. September 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 28 May 2014. สืบค้นเมื่อ 16 May 2014.
4. Fuentes-Ramírez, Ricardo R. (2017). "Human Development Index Trends and Inequality in Puerto Rico 2010–2015". Ceteris Paribus: Journal of Socio-Economic Research. 7. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 25 May 2017. สืบค้นเมื่อ 15 May 2017.
5. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. ชื่อบ้านนามเมือง. [โปรแกรมประยุกต์]. 2559. สืบค้น 30 มีนาคม 2560.

อ้างอิง

• รายละเอียดปวยร์โตรีโก เก็บถาวร 2008-10-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาสเปน

รัฐบาล

• รัฐบาลปวยร์โตรีโก เก็บถาวร 2015-11-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (สเปน)
• Puerto Rico entry at The World Factbook

รัฐบาลสหรัฐอเมริกา

• Application of the U.S. Constitution in U.S. Insular Areas เก็บถาวร 2020-02-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, November 1997
• Puerto Rico State Guide, from the Library of Congress

สหประชาชาติ

• U.N. Decolonization Committee's press release on what it deems as the colonial political status of Puerto Rico, June 14, 2007

การศึกษา

การท่องเที่ยว

• เว็บไซต์การท่องเที่ยวปวยร์โตรีโกอย่างเป็นทางการ

อื่นๆ

• BBC Territory profile
• Encyclopaedia Britannica profile
• Datos y Estadisticas de Puerto Rico y sus Municipios (In Spanish) เก็บถาวร 2014-02-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• คู่มือการท่องเที่ยว Puerto Rico จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• Wikimedia Atlas of Puerto Rico