นางอากาศตะไล

อังกาศตไล หรือ อากาศตะไล หรือ นางสุรสา (อังกฤษ: Surasa) เป็นชื่อตัวละครในเรื่องรามายณะของอินเดีย และรามเกียรติ์ของไทย ในเรื่องรามายณะของอินเดียเป็นเทวีซึ่งเป็นมารดาของเหล่านาค และดูแลมหาสมุทรก่อนถึงกรุงลงกา รวมถึงเป็นสตรีหนึ่งในสามคนที่รักษากรุงลงกา ได้แก่ นางสุรสา นางสิมหิกา และผีเสื้อสมุทร

นางอากาศตะไล นางสุรสา
ตัวละครใน รามเกียรติ์ รามายณะ
จิตรกรรมศิลปะพื้นเมืองอินเดียหนุมานรบกับกับนางสุรสา (บน) และรบกับนางสุรสา นางสิมหิกา และผีเสื้อสมุทร (ล่าง)
ข้อมูลตัวละครในเรื่อง
เพศ	หญิง
ตำแหน่ง	เทวีมารดาของเหล่านาครามายณะ(อินเดีย) เสื้อเมืองกรุงลงกา(ในรามายณะและรามเกียรติ์)
มิตรสหาย	ทศกัณฐ์, นางสิมหิกา, ผีเสื้อสมุทร
ศัตรู	หนุมาน

ในรามเกียรติ์ของไทย เป็นยักษิณี ซึ่งเป็นเสื้อเมืองกรุงลงกา รักษาด่านทางอากาศ และเป็นหนึ่งในเจ็ดกองลาดตระเวนตรวจการกรุงลงกา เมื่อหนุมานมาถวายแหวนให้แก่นางสีดาที่สวนขวัญ ในกรุงลงกา อากาศตะไลได้รบกับหนุมาน และพ่ายแพ้ถูกหนุมานสังหารถึงแก่ความตาย (ชื่ออากาศตไล เขียนตามบทพระราชนิพนธ์เรื่องรามเกียรติ์ ในรัชกาลที่ 1, ชื่ออังกาศตะไล เขียนตามบทพระราชนิพนธ์ เรื่องรามเกียรติ์ ในรัชกาลที่ 2)

ลักษณะและการแต่งกายของโขนตัวละครในรามเกียรติ์ของประเทศไทย

กายสีแดงเสน สวมเทริดน้ำเต้า 5 ยอด ปากแสยะ ตาโพลง 4 หน้า 8 มือ อาวุธประจำกาย ได้แก่ จักร พระขรรค์ ตรีคทา ง้าว ศร โตมร ค้อนเหล็ก ใส่เสื้อแขนสั้น นุ่งผ้าจีบหน้านาง (จากจิตรกรรม บานประตู วัดพระศรีรัตนศาสดาราม) ในการแสดงการ ลักษณะศีรษะโขน สวมมงกุฎยอดน้ำเต้า 5 ยอด ปากแสยะ ตาโพลง มีหน้าเล็ก ๆ 3 หน้าด้านหลัง นุ่งผ้าจีบหน้านางไม่เหมาะในการเข้ารบ จึงเปลี่ยนมานุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อแขนยาว ห่มสไบนาง 2 ชาย ห้อยสะอิ้ง

อาวุธที่ใช้ในการแสดงมี จักร (คล้องพระขรรค์) พระขรรค์ ตรี คทา (เหน็บเอว) ศร (เหน็บข้างหลัง) ถือง้าวหรือโตมร

โคลงประจำภาพ

ขุนด่านอากาศด้าว		แดนลงกาเฮย
แปดหัตถ์สี่ภักตร์รบง		รอบข้าง
กายเสนผ่องสีคง		ควรคราม คร้ามฤๅ
อากาศประลัยอ้าง		ห้าวเหตุเหิมหาม ฯ
— (ตัวสะกดตามต้นฉบับเดิม)

แม่แบบ:รามายณะ แม่แบบ:เทวี แม่แบบ:เทพารักษ์