ตราแผ่นดิน

ตราแผ่นดิน (อังกฤษ: National emblem) เป็นตราสัญลักษณ์หรือดวงตราที่สงวนไว้ใช้สำหรับรัฐชาติหรือรัฐหลายชนชาติเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของชาตินั้น ซึ่งหลายประเทศมีดวงตราหรือตราสัญลักษณ์นอกเหนือจากธงชาติ

ตัวอย่างตราแผ่นดินของไทย (ตราพระราชลัญจกรพระครุฑพ่าห์)

ตัวอย่างตราแผ่นดินของเนปาล

สัญลักษณ์ประจำชาติอย่างอื่น ๆ เช่น นกประจำชาติ ต้นไม้ ดอกไม้ เป็นต้น ซึ่งสามารถดูได้ที่รายชื่อสัญลักษณ์ประจำชาติ

ข้อกำหนดระหว่างตราสัญลักษณ์ ตราอาร์ม และดวงตรา

การออกแบบตราสัญลักษณ์ (emblem) จะแตกต่างออกไปจากตราอาร์ม ซึ่งมักจะเป็นไปตามกฎของมุทราศาสตร์ โดยจะมีโล่ (มุทราศาสตร์) อยู่ตรงกลาง อย่างไรก็ตาม ตราแผ่นดิน (national emblems) ที่ไม่ได้เข้าตามหลักการทุทราศาสตร์จำนวนมากมักจะถูกเรียกขานว่า ตราอาร์มแผ่นดิน (national coats of arms) อยู่ดี เพราะตราเหล่านี้ถูกใช้งานในจุดประสงค์เดียวกันกับ ตราอาร์มแผ่นดิน

การออกแบบ ตราแผ่นดิน บางครั้งในรูปแบบหนึ่งต่อหนึ่งเป็น ดวงตราแผ่นดิน (national seal) ได้

เช่นเดียวกับบาง ตราอาร์มแผ่นดิน เช่น มหาลัญจกรของสหรัฐ ซึ่งเป็น ตราอาร์ม บนดวงตรา ส่วนตราอาร์มของประเทศไทยเป็นคนละตรากับตราแผ่นดิน

• ตราอาร์มที่ประกอบด้วยโล่หรือภายในตราอยู่ตรงกลาง
  (ตราอาร์มของแอนทีกาและบาร์บูดา)
• ตราแผ่นดินของเฮติ มีลักษณะเป็นตราอาร์มแต่ไม่มีโล่
• ตราแผ่นดินของเม็กซิโก มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า "ตราอาร์มของเม็กซิโก" แม้ว่าจะไม่มีโล่ภายในตราก็ตาม
• ตราแผ่นดินของลิเบีย สามารถใช้เป็นดวงตราแบบ 1:1 ได้
  
• ตัวอย่างตราอาร์มแผ่นดินบนดวงตรา
  (มหาลัญจกรของสหรัฐ)

ตราแผ่นดินแบ่งตามทวีป

ในทวีปแอฟริกา

• ตราแผ่นดินของแองโกลา
• ตราแผ่นดินของคอโมโรส
• ตราแผ่นดินของกาบูเวร์ดี
• ตราแผ่นดินของสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
• ตราแผ่นดินของจิบูตี
• ตราแผ่นดินของเอริเทรีย
• ตราแผ่นดินของกินี-บิสเซา
• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของมาดากัสการ์
• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของมาลี
• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของมอริเตเนีย
• ตราแผ่นดินของโมซัมบิก
• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของลิเบีย (รัฐบาลเฉพาะกาล)
• ตราแผ่นดินของรวันดา
• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของโตโก

ในทวีปอเมริกา

• ตราแผ่นดินของกัวเตมาลา
• ตราแผ่นดินของเฮติ
• ตราแผ่นดินของเม็กซิโก

• ดวงตรา หรือ ตราแผ่นดินของปารากวัย

ในทวีปเอเชีย

• ตราแผ่นดินของอัฟกานิสถาน
• ตราแผ่นดินของบังกลาเทศ
• ตราแผ่นดินของภูฏาน
• ตราแผ่นดินของบรูไน
• ตราแผ่นดินของสาธารณรัฐประชาชนจีน
• ตราแผ่นดินของอินเดีย
• ตราแผ่นดินของอินโดนีเซีย
• ตราแผ่นดินของอิหร่าน
• ตราแผ่นดินของญี่ปุ่น
• ตราแผ่นดินของคาซัคสถาน
• ตราแผ่นดินของคูเวต
• ตราแผ่นดินของคีร์กีซสถาน
• ตราแผ่นดินของลาว
• ตราแผ่นดินของมัลดีฟส์
• ตราแผ่นดินของมองโกเลีย
• ตราแผ่นดินของพม่า
• ตราแผ่นดินของเนปาล
• ตราแผ่นดินของซาอุดีอาระเบีย
• ตราแผ่นดินของเกาหลีใต้
• ตราแผ่นดินของทาจิกิสถาน
• ตราแผ่นดินของไทย
• ตราแผ่นดินของตุรกี (ไม่เป็นทางการ)
• ตราแผ่นดินของอุซเบกิสถาน
• ตราแผ่นดินของเวียดนาม

ในทวีปยุโรป

• ตราแผ่นดินของเบลารุส
• ตราแผ่นดินของอิตาลี
• ตราแผ่นดินของมาซิโดเนียเหนือ

ในโอเชียเนีย

• ตราแผ่นดินของปาปัวนิวกินี
• ตราแผ่นดินของวานูอาตู

ดูเพิ่ม

• ภาพตราแผ่นดินของประเทศต่าง ๆ

อ้างอิง

1. von Volborth, Carl-Alexander (1983). Heraldry: Customs, Rules and Styles. Ware, Hertfordshire: Omega Books Ltd. p. 11. ISBN 0-907853-47-1.
2. Seal and emblem of the United States Department of the Army: not a national emblem/seal but an example for a emblem and a seal, see also: Department of the Army Emblem เก็บถาวร 2025-02-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, U.S. Army Center of Military History
3. "ตราสัญลักษณ์โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า". www2.crma.ac.th.
4. "รู้จัก... ตราครุฑ สัญลักษณ์ตราแผ่นดินของไทย". mcot.net. 2023-01-31.