จตุโลกบาล
(เปลี่ยนทางจาก )
ตามคติจักรวาลวิทยาในศาสนาพุทธ จาตุมหาราชิกา (บาลี: Cātummahārājika, จาตุมฺมหาราชิก; สันสกฤต: चातुर्महाराजकायिक Cāturmahārājikakāyika, จาตุรฺมหาราชิกกายิก) เป็นชื่อสวรรค์ชั้นแรกและเป็นชั้นล่างที่สุดในฉกามาพจร[1] (สวรรค์ในกามภูมิตามคติไตรภูมิ) มีที่ตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาพระสุเมรุ
จาตุมหาราชิกา โดยศัพท์แปลว่า "แห่งมหาราชทั้งสี่" เมื่อแปลแบบเอาความจึงหมายถึง "แดนเป็นที่อยู่ของท้าวมหาราชทั้งสี่" หรือ "อาณาจักรของท้าวมหาราช 4 องค์" กล่าวคือ สวรรค์ชั้นนี้เป็นดินแดนที่จอมเทพ 4 องค์ผู้รักษาคุ้มครองโลกใน 4 ทิศ ซึ่งเรียกว่า โลกบาล จตุโลกบาล หรือ จาตุมหาราช[2] ปกครองอยู่องค์ละทิศ
เทวดาในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกามีอายุ 500 ปีทิพย์ (30 วันเป็น 1 เดือน 12 เดือนเป็น 1 ปี) โดย 1 วันและ 1 คืนของสวรรค์ชั้นนี้ เท่ากับ 50 ปีมนุษย์[3] คำนวณเป็นปีโลกมนุษย์ได้ 9,000,000 ปีมนุษย์
จาตุมหาราชผู้ปกครองสวรรค์
[]ชื่อเรียกโดยรวมของจาตุมหาราชในภาษาต่าง ๆ ปรากฏดังตารางแสดงเบื้องล่าง
| ภาษา | รูปอักษร | คำอ่าน/รูปปริวรรต | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| ภาษาสันสกฤต | चतुर्महाराज | จตุรฺมหาราช | มหาราชทั้งสี่ |
| लोकपाल | โลกปาล | ผู้คุ้มครองโลก | |
| ภาษาพม่า | စတုလောကပါလ စတုမဟာရာဇ်နတ် | สะตุลอกะป่าละ สะตุมะหาริตนัต | จตุโลกบาล (สีผู้คุ้มครองโลก) จตุมหาราชนัต (นัตสี่มหาราช) |
| ภาษาจีน | 天王 | เทียนหวัง | ราชาสวรรค์ |
| 四天王 | ซื่อเทียนหวัง | สี่ราชาสวรรค์ | |
| 四大天王 | ซื่อต้าเทียนหวัง | สี่มหาราชแห่งสวรรค์ | |
| ภาษาเกาหลี | 천왕 | ชอนวาง | ราชาสวรรค์ |
| 사천왕 | ซาชอนวาง | สี่ราชาสวรรค์ | |
| ภาษาญี่ปุ่น | 四天王 | ชิเท็นโน | สี่ราชาสวรรค์ |
| ภาษาเวียดนาม | 四天王 Tứ Thiên Vương | ตื่อเทียนเวือง | สี่ราชาสวรรค์ |
| ภาษาทิเบต | རྒྱལ༌ཆེན༌བཞི༌ | rgyal chen bzhi (กเย เชน ฌี) | สี่มหาราช |
| ภาษามองโกล | Махаранз | maharanja | (สี่) มหาราช |
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
|
|
จาตุมหาราชแต่ละองค์ได้แก่
- ท้าวเวสวัณ หรือ ท้าวกุเวร รักษาโลกด้านทิศเหนือ ทำหน้าที่ปกครองยักษ์
- ท้าววิรุฬหก รักษาโลกด้านทิศใต้ ทำหน้าที่ปกครองกุมภัณฑ์
- ท้าววิรูปักษ์ รักษาโลกด้านทิศตะวันตก ทำหน้าที่ปกครองนาค
- ท้าวธตรฐ รักษาโลกด้านทิศตะวันออก ทำหน้าที่ปกครองคนธรรพ์
- ประติมากรรมจตุโลกบาลประดับพระเมรุมาศ ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (พ.ศ. 2560)
- ท้าวเวสสุวัณโลกบาลประจำทิศเหนือ
- ท้าววิรุฬหก โลกบาลประจำทิศใต้
- ท้าวธตรฐ โลกบาลประจำทิศตะวันออก
- ท้าววิรูปักษ์ โลกบาลประจำทิศตะวันตก
ในภาษาต่าง ๆ เรียกชื่อของเทพทั้งสี่องค์ดังนี้
| ภาษาไทย | ท้าวเวสวัณ | ท้าววิรุฬหก | ท้าวธตรฐ | ท้าววิรูปักษ์ |
| ภาษาสันสกฤต | वैश्रवण (कुबेर) ไวศฺรวณ (กุเพร) | विरूढक วิรูฒก | धृतराष्ट्र ธฤตราษฺฏฺร | विरूपाक्ष วิรูปากฺษ |
| ภาษาบาลี | वेस्सवण (कुवेर) เวสฺสวณ (กุเวร) | विरूळ्हक วิรูฬฺหก | धतरट्ठ ธตรฏฺฐ | विरूपक्ख วิรูปกฺข |
| ความหมาย | ผู้สดับในสรรพสิ่ง | He who enlarges | ผู้ธำรงรัฐ | ผู้แลเห็นสรรพสิ่ง |
| ผู้พิทักษ์ขุมทรัพย์ | ผู้ดูแลแผ่นดิน | |||
| ภาษาพม่า | ကုဝေရ | ဝိရဠက | ဓတရဌ | ဝိရုပက္ခ |
| ภาษาจีน | 多聞天王 / 多闻天王 ตัวเหวินเทียนหวัง | 增長天王 / 增长天王 เจิงจ่างเทียนหวัง | 持國天王 / 持国天王 ฉือกั๋วเทียนหวัง | 廣目天王 / 广目天王 กว่างมู่เทียนหวัง |
| 毗沙門天 / 毗沙门天 | 留博叉天 / 留博叉天 | 多羅吒天 / 多罗吒天 | 毗琉璃天 / 毗琉璃天 | |
| ภาษาเกาหลี | 다문천왕 ดามุนชอนวาง | 증장천왕 จึงจางชอนวาง | 지국천왕 จีกุกชอนวาง | 광목천왕 กวางมกชอนวาง |
| ภาษาญี่ปุ่น | 多聞天 (毘沙門天) ทะมงเท็น (บิชะมงเท็น) | 増長天 โซโจเท็น, โซโชเท็น | 持国天 / 治国天 จิโกะกุเท็น | 広目天 โคโมะกุเท็น |
| ภาษาเวียดนาม | Đa Văn Thiên | Tăng Trưởng Thiên | Trì Quốc Thiên | Quảng Mộc Thiên |
| ภาษาทิเบต | rnam.thos.sras (นัมเทอเซ) | 'phags.skyes.po (พักเยโป) | yul.'khor.srung (ยือโคร์ซุง) | spyan.mi.bzang (เชนมีฌัง) |
- รูปปั้นจตุโลกบาล วัดจิโกจิ, ทะคะซะโง, จังหวัดเฮียวโงะ, ญี่ปุ่น
- ทะมงเท็น (ท้าวเวสสุวัณ) โลกบาลประจำทิศเหนือ
- โซโจเท็น (ท้าววิรุฬหก) โลกบาลประจำทิศใต้
- โคโมะกุเท็น (ท้าววิรูปักษ์) โลกบาลประจำทิศตะวันตก
- จิโกะกุเท็น (ท้าวธตรฐ) โลกบาลประจำทิศตะวันออก
ระเบียงภาพ
[]- ปฏิมากรรม ท้าวเวสสุวัณ กายสีทอง ปกป้องทิศเหนือ
- ปฏิมากรรม ท้าวเวสสุวัณ กายสีทอง ปกป้องทิศเหนือ
- ปฏิมากรรม ท้าววิรุฬหก กายสีฟ้า ปกป้องทิศใต้
อ้างอิง
[]วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จาตุมหาราชิกา
- เชิงอรรถ
- ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ ๒, กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. 1,544 หน้า. หน้า 316. ISBN 978-616-7073-80-4
- สุจิตต์ วงษ์เทศ. "พลังลาว" ชาวอีสาน มาจากไหน ?. กรุงเทพฯ : มติชน, 2549, หน้า 104
- อุโปสถสูตร หน้า 195 เล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย
- บรรณานุกรม
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช), พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
- Chaudhuri, Saroj Kumar. Hindu Gods and Goddesses in Japan. New Delhi: Vedams eBooks (P) Ltd., 2003. ISBN 8179360091.
- Nakamura, Hajime. Japan and Indian Asia: Their Cultural Relations in the Past and Present. Calcutta: Firma K.L. Mukhopadhyay, 1961. Pp. 1–31.
- Potter, Karl H., ed. The Encyclopedia of Indian Philosophies, volume 9. Delhi: Motilal Banarsidass, 1970–. ISBN 8120819683, ISBN 8120803078 (set).
- Thakur, Upendra. India and Japan: A Study in Interaction During 5th cent.–14th cent. A.D.. New Delhi: Abhinav Publications, 1992. ISBN 8170172896. Pp. 27–41.
เทวดาตามความเชื่อของคนไทย | ||
|---|---|---|
| เทวดาคติพุทธเถรวาท |
| |
| เทวดาคติฮินดู |
| |
| เทวดาคติพื้นเมืองไทย |
| |
| เทพารักษ์ |
| |
บุคคลศักดิ์สิทธิ์ในคติพุทธศาสนาแบบจีน | ||
|---|---|---|
| พระพุทธเจ้า |
| |
| พระโพธิสัตว์ |
| |
| เทพเจ้า |
| |
| ภิกษุ |
| |
| ||
บุคคลศักดิ์สิทธิ์ในคติพุทธศาสนาแบบญี่ปุ่น | ||
|---|---|---|
| พระพุทธเจ้า (เนียวไร-บุ) |
| |
| พระโพธิสัตว์ (โบซัตสึ-บุ) |
| |
| วิทยาราช (เมียวโอ-บุ) |
| |
| เทวดา (เท็น-บุ) |
| |
| อวตาร (ซุยจะคุชิน-บุ) |
| |
| พุทธศาสนิกชน (โคโซ・โซะชิ-บุ) |
| |
| ||
หมวดหมู่:
- ฉกามาพจร
- คำศัพท์ศาสนาพุทธ
- จาตุมหาราช
วิกิพีเดีย, วิกิ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, มือถือ, โทรศัพท์, แอนดรอยด์, ไอโอเอส, แอปเปิ้ล, สมาร์ทโฟน, พีซี, เว็บ, คอมพิวเตอร์, ข้อมูลเกี่ยวกับ จตุโลกบาล, จตุโลกบาล คืออะไร? จตุโลกบาล หมายความว่าอะไร?
ฝากคำตอบ
ต้องการเข้าร่วมการสนทนาหรือไม่?คุณสามารถร่วมเขียนได้!