ปอนด์สเตอร์ลิง

สเตอร์ลิง (อังกฤษ: sterling; อักษรย่อ: stg;รหัส ISO: GBP) เป็นสกุลเงินตราอย่างเป็นทางการของสหราชอาณาจักรและ 9 ดินแดนอาณานิคมของสหราชอาณาจักร ส่วน ปอนด์ (pound; สัญลักษณ์: £) เป็นหน่วยหลักของสเตอร์ลิง และคำว่า ปอนด์ ใช้เรียกสกุลเงินอังกฤษโดยทั่วไป โดยมักเรียกในต่างประเทศว่า ปอนด์อังกฤษ หรือ ปอนด์สเตอร์ลิง

สเตอร์ลิง

stg.
ISO 4217
รหัส	GBP (ตัวเลข: 826)
จุดทศนิยม	0.01
หน่วย
หน่วย	ปอนด์
พหุพจน์	pounds
สัญลักษณ์	£‎
การตั้งชื่อ
หน่วยย่อย
1/100	เพนนี
พหุพจน์
เพนนี	เพนซ์
สัญลักษณ์
เพนนี	p
ธนบัตร
ใช้บ่อย	£5 £10 £20 £50
ไม่ค่อยใช้	£1 £100
เหรียญ	1p 2p 5p 10p 20p 50p £1 £2
ข้อมูลการใช้
วันที่เริ่มใช้	ป. 800; 1225 ปีที่แล้ว (800)
ผู้ใช้	สหราชอาณาจักร ดู§ ดินแดนภายใต้อธิปไตยของสหราชอาณาจักรข้างล่าง
การตีพิมพ์
ธนาคารกลาง	ธนาคารแห่งประเทศอังกฤษ
เว็บไซต์	www.bankofengland.co.uk
เจ้าของโรงพิมพ์	De La Rue
โรงพิมพ์ธนบัตร	Royal Mint
เว็บไซต์	www.royalmint.com
การประเมินค่า
อัตราเงินเฟ้อ	8.2% หรือ 9.4%
ที่มา	Office for National Statistics, 20 กรกฎาคม 2022
วิธี	CPIH หรือ CPI
ผูกค่าโดย	ดู § Pegged currencies

สเตอร์ลิงเป็นสกุลเงินที่เก่าแก่ที่สุดในโลกที่ยังคงใช้งานอยู่ และมีการใข้งานตั้งแต่เริ่มการผลิตเหรียญ ปัจจุบันเป็นสกุลเงินที่มีการแลกเปลี่ยนมากเป็นอันดับ 4 ในตลาดเงินตราต่างประเทศ เป็นรองเพียงดอลลาร์สหรัฐ ยูโร และเยน

ดินแดนภายใต้อธิปไตยของสหราชอาณาจักร

สกุลเงินในดินแดนภายใต้อธิปไตยทั้งหมดและดินแดนโพ้นทะเลของบริเตนส่วนใหญ่ใช้สเตอร์ลิงหรือยึดราคาตามมูลค่าของสเตอร์ลิง ดินแดนเหล่านี้ ได้แก่ เจอร์ซีย์ เกิร์นซีย์ ไอล์ออฟแมน หมู่เกาะฟอล์กแลนด์ ยิบรอลตาร์ เกาะเซาท์จอร์เจียและหมู่เกาะเซาท์แซนด์วิช เซนต์เฮเลนา และบริติชแอนตาร์กติกเทร์ริทอรี กับตริสตันดากูนยา

ดินแดนโพ้นทะเลของบริเตนบางส่วนมีสกุลเงินที่ยึดกับดอลลาร์สหรัฐหรือดอลลาร์นิวซีแลนด์ ส่วนแอโครเทียรีและดิเคเลีย (ในไซปรัส) ใช้สกุลเงินยูโร

ประวัติ

เงินปอนด์เริ่มใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ กล่าวคือ เมื่อประมาณ พ.ศ. 1320 ราชอาณาจักรแซกซัน (อาจเรียกว่าพวกอังกฤษสมัยโบราณก็ได้ แต่ความจริงแล้ว แซกซันไม่ได้เป็นบรรพบุรุษโดยตรงของอังกฤษปัจจุบัน) ได้ทำเหรียญกษาปณ์ขึ้นจากโลหะเงินแท้ น้ำหนัก 1 ปอนด์ ซึ่งได้เหรียญเงินเป็นจำนวน 240 อัน เรียกว่าเหรียญสเตอร์ลิง และด้วยน้ำหนักเท่ากับ 1 ปอนด์นี้เอง เมื่อต้องใช้จ่ายเงิน ก็จะบอกค่าเป็นจำนวนปอนด์ของเหรียญสเตอร์ลิง (pounds of sterlings) และภายหลังเรียกสั้นลงว่า ปอนด์สเตอร์ลิง (pound sterling)

ครั้นเมื่อพวกนอร์มัน (Norman) เข้ามาครองอำนาจแทนพวกแซกซัน พวกนี้ได้แบ่งหน่วยเงินตราปอนด์ออกเป็นหน่วยย่อย คือ 1 ปอนด์ แบ่งได้ 20 ชิลลิง (shilling) และ 1 ชิลลิง ยังแบ่งได้อีกเป็น 12 เพนนี (เอกพจน์ penny, พหูพจน์ pennies หรือ pence)

เรื่องค่าของปอนด์นั้นยังไม่จบ เพราะตัวย่อของปอนด์นั้นมีปัญหา เมื่ออักษรย่อของปอนด์นั้น ใช้ lb หรือ £ ซึ่งทำให้สับสน และอักษรย่อ หรือเครื่องหมายดังกล่าว มีที่มาจากคำว่า libra ในภาษาละตินสมัยกลาง ความจริงแล้ว คำว่า ลิบรา ก็คือ ตาชั่ง (คำเดียวกับที่เรียกกลุ่มดาวราศีตุล) สำหรับอักษร £. นั้น ก็คือตัว L นั่นเอง (ใช้ได้ทั้งสองแบบ) ในตำราเก่า ๆ บางครั้งเขียน l. เฉยๆ ก็มี

ส่วนชิลลิงนั้น ใช้อักษรย่อว่า s เฉย  ๆ ตัวอักษรนี้ไม่ได้ย่อจาก shilling แต่มาจาก solidus ในภาษาละติน สำหรับหน่วยเล็กสุด คือ เพนนีนั้น ย่อเป็น d เพราะในภาษาละตินนั้น หน่วยเล็กสุดของค่าเงินคือ denarius เราจึงอาจพบการเขียนบอกจำนวนเงินเป็น 2l. 8s. 5d. นั่นคือ 2 ปอนด์ 8 ชิลลิง กับอีก 5 เพนนี

สำหรับเหรียญชิลลิงนั้น มีค่าเท่ากับ 12 เพนนี เดิมเรียกว่าเทสทัน หรือเทสทูน (teston, testoon) เริ่มมีครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2047 มีการแกะสลักเป็นพระพักตร์ของพระเจ้าเฮนรีที่ 7 ครั้นในสมัยรัชกาลพระเจ้าเฮนรีที่ 8 ก็ยังคงใช้เหรียญค่านี้ แต่เรียกใหม่ว่า ชิลลิง ส่วนที่มาของชื่อนั้น จริง ๆ แล้วยังไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่เข้าใจว่าเรียกตามเหรียญของพวกอังโกล-แซกซัน คือสคีลลิง (scilling, scylling) และบางรัฐของเยอรมนีก็มีการผลิตเหรียญกษาปณ์ที่เรียกว่า ชิลลิง (schilling) เหมือนกัน

ครั้นเมื่อ พ.ศ. 2464 ค่าของชิลลิงเป็นแต่ชื่อเรียกเท่านั้น ไม่ได้มีการผลิตเหรียญเงินค่าชิลลิงออกมา และอีก 26 ปีต่อมา มีการผลิตเหรียญชิลลิง โดยใช้โลหะผสมระหว่างทองแดง และนิกเกิล เรียกว่าโลหะคิวโพรนิเกิล เมื่อถึงวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514 อังกฤษได้เปลี่ยนมาตราเงินแบบเทียบร้อยตามหลักสากล คือ 100 เพนนี เป็น 1 ปอนด์ โดยไม่ใช้หน่วยชิลลิงอีก ทำให้อักษรย่อชิลลิงจึงหมดไป อักษรย่อเพนนี เปลี่ยนจาก d เป็น p ซึ่งย่อมาจากคำว่าเพนนี (penny) โดยตรง

ธนบัตร

ธนบัตรประกอบด้วย 5,10, 20 และ 50 ปอนด์

เหรียญ

เหรียญประกอบด้วย 1, 2, 5, 10, 20, 50 เพนนี และ 1, 2 ปอนด์

เหรียญกษาปณ์หมุนเวียนสกุลเงินปอนด์สเตอร์ลิง

ภาพ		มูลค่า	เส้นผ่านศูนย์กลาง	ความหนา	น้ำหนัก	ส่วนประกอบ	ปีที่ประกาศใช้
ด้านหน้า	ด้านหลัง
		1 เพนนี	20.03 มม.	1.65 มม.	3.56 กรัม	เหล็กกล้าชุบทองแดง	พ.ศ. 2514
		2 เพนซ์	25.90 มม.	1.85 มม.	7.12 กรัม		พ.ศ. 2514
		5 เพนซ์	18.00 มม.	1.70 มม.	3.25 กรัม	ทองแดงผสมนิเกิล (คิวโปรนิเกิล)	พ.ศ. 2533
		10 เพนซ์	24.50 มม.	1.85 มม.	6.50 กรัม		พ.ศ. 2535
		20 เพนซ์	21.40 มม.	1.70 มม.	5.00 กรัม		พ.ศ. 2525
		25 เพนซ์	38.61 มม.	2.89 มม.	28.28 กรัม		พ.ศ. 2515
		50 เพนซ์	27.30 มม.	1.78 มม.	8.00 กรัม		พ.ศ. 2540
		1 ปอนด์	22.50 มม.	3.15 มม.	9.50 กรัม	ทองเหลืองผสมนิเกิล (นิเกิลบราส)	พ.ศ. 2526
		2 ปอนด์	28.40 มม.	2.50 มม.	12.00 กรัม	วงแหวน: ทองเหลืองผสมนิเกิล (นิเกิลบราส) ตรงกลาง: ทองแดงผสมนิเกิล (คิวโปรนิเกิล)	พ.ศ. 2540
		5 ปอนด์	38.61 มม.	2.89 มม.	28.28 กรัม	ทองแดงผสมนิเกิล (คิวโปรนิเกิล)	พ.ศ. 2533

หมายเหตุ

1. เฉพาะสกอตแลนด์และไอร์แลนด์เหนือ

อ้างอิง

1. Leach, Robert (2021). "Section 2: Abbreviations". Leach's Tax Dictionary. London: Spiramus Press Ltd. p. 838. ISBN 9781913507190. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 August 2022. สืบค้นเมื่อ 22 June 2022. Other spelling styles, such as STG and Stg, are also seen.
2. "Our banknotes". Bank of England. 31 October 2022. สืบค้นเมื่อ 28 November 2022.
3. "Inflation and price indices". Office for National Statistics. 20 July 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 March 2017. สืบค้นเมื่อ 23 July 2022.
4. Hashimzade, Nigar; Myles, Gareth; Black, John (2017). A Dictionary of Economics (5 ed.). Oxford University Press. ISBN 9780198759430. Sterling: The UK currency. The name originated from the pound Easterling, formerly used in trade with the Baltic.
5. Barber, Katherine, บ.ก. (2004). "Pound". Canadian Oxford Dictionary (2 ed.). ISBN 9780195418163. Pound:2. (in full pound sterling) (pl. same or pounds) the chief monetary unit of the UK and several other countries.
6. Moles, Peter; Terry, Nicholas (1999). The Handbook of International Financial Terms. ISBN 9780198294818. Sterling (UK).: The name given to the currency of the United Kingdom (cf. cable). Also called pound sterling or pounds.
7. Rendall, Alasdair (12 November 2007). "Economic terms explained". BBC News. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 May 2008. สืบค้นเมื่อ 14 February 2014.
8. Jeff Desjardins (29 December 2016). "Here are the most traded currencies in 2016". Business Insider. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2017. สืบค้นเมื่อ 30 June 2017.
9. "British Antarctic Territory Currency Ordinance 1990". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 April 2021. สืบค้นเมื่อ 13 June 2019.
10. "Foreign and Commonwealth Office country profiles: British Antarctic Territory". British Foreign & Commonwealth Office. 25 March 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 April 2009. สืบค้นเมื่อ 17 April 2010.
11. "Foreign and Commonwealth Office country profiles: Tristan da Cunha". British Foreign & Commonwealth Office. 12 February 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 June 2010. สืบค้นเมื่อ 17 April 2010.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ปอนด์สเตอร์ลิง

• Royal Mint
• Pound Sterling – BBC News (Foreign exchange market news)