ประเทศกาบอง

กาบอง (ฝรั่งเศส: Gabon) หรือชื่อทางการว่า สาธารณรัฐกาบอง (ฝรั่งเศส: République Gabonaise) เป็นประเทศในตอนกลางของภาคตะวันตกของทวีปแอฟริกา มีพรมแดนติดกับอิเควทอเรียลกินี แคเมอรูน สาธารณรัฐคองโก และอ่าวกินี

สาธารณรัฐกาบอง République Gabonaise (ฝรั่งเศส)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: ลากงกอร์ด
แสดงลูกโลก แสดงแผนที่ของแอฟริกา
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	ลีเบรอวีล 0°23′N 9°27′E / 0.383°N 9.450°E / 0.383; 9.450
ภาษาราชการ	ภาษาฝรั่งเศส
การปกครอง	รัฐเดี่ยวแบบระบบประธานาธิบดี
• ประธานาธิบดี	บริส กลอแตร์ ออลีกี อึงแกมา
• รองประธานาธิบดี	โยเซฟ ออวังดอล แบร์
เอกราช
• จากฝรั่งเศส	17 สิงหาคม พ.ศ. 2503
พื้นที่
• รวม	267,667 ตารางกิโลเมตร (103,347 ตารางไมล์) (76)
• แหล่งน้ำ (%)	3.76%
ประชากร
• พ.ศ. 2560 ประมาณ	1,979,786 (146)
• ความหนาแน่น	7.9 ต่อตารางกิโลเมตร (20.5 ต่อตารางไมล์) (216)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2018 (ประมาณ)
• รวม	3.8280 หมื่นล้านดอลลาร์
• ต่อหัว	18,647 ดอลลาร์<
จีดีพี (ราคาตลาด)	2018 (ประมาณ)
• รวม	1.7212 หมื่นล้านดอลลาร์
• ต่อหัว	8,384 ดอลลาร์<
จีนี (2017)	38 ปานกลาง
เอชดีไอ (2019)	0.703 สูง · 119
สกุลเงิน	ฟรังก์เซฟา (XAF)
เขตเวลา	UTC+1 (WAT)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC+1
รหัสโทรศัพท์	+241
โดเมนบนสุด	.ga

กาบองปกครองโดยประธานาธิบดีที่สถาปนาตนเองขึ้นสู่อำนาจนับตั้งแต่ได้รับเอกราชจากฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2503 กาบองได้นำระบบหลายพรรคการเมืองและรัฐธรรมนูญใหม่มาใช้ในช่วงต้นทศวรรษที่ 90 ที่ทำให้เกิดกระบวนการการเลือกตั้งที่โปร่งใสยิ่งขึ้น รวมทั้งเกิดการปฏิรูปสถาบันต่าง ๆ ของรัฐ กาบองมีจำนวนประชากรไม่มาก แต่มีทรัพยากรธรรมชาติมากมาย จึงเป็นที่สนใจของนักลงทุนเอกชนต่างชาติ ทำให้กาบองกลายเป็นหนึ่งในประเทศที่มั่งคั่งที่สุดในภูมิภาคนี้

ภูมิอากาศ

อากาศร้อนชื้นแถบเส้นศูนย์สูตร อุณหภูมิสูงและฝนตกชุก มีฤดูแล้งยาวนานตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนกันยายน หลังจากนั้นเป็นฤดูฝนช่วงสั้น ๆ และจะเป็นฤดูแล้งอีกครั้งตั้งแต่กลางเดือนธันวาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ และเป็นฤดูฝนอีกครั้งฝนตกโดยเฉลี่ยประมาณ 510 มิลลิเมตรต่อปี

ประวัติศาสตร์

เดิมดินแดนกาบองในสมัยอาณานิคมฝรั่งเศส เป็นส่วนหนึ่งในดินแดนแอฟริกาศูนย์สูตรของสหพันธ์แอฟริกาตะวันตก ในปี พ.ศ. 2501 กาบองได้รับสิทธิในการปกครองตนเอง และ ได้ประกาศเอกราชเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2504 โดยมีนาย ลียง เอ็มบา เป็นประธานาธิบดีคนแรก ในปี พ.ศ. 2507 ได้เกิดการรัฐประหารขึ้น แต่ด้วยความช่วยเหลือของฝรั่งเศส โดยได้ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีตามเดิมจนกระทั่งเสียชีวิตในปี พ.ศ. 2510

นาย Albert-Bernard Bongo (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น โอมา บองโก อนดิมบา) รองประธานาธิบดี ได้รับการสนับสนุนจากฝรั่งเศสให้เข้ารับตำแหน่งแทน และจัดตั้งระบบการปกครองแบบพรรคการเมืองเดียว โดยมีพรรคประชาธิปไตยกาบอง (PDG : Parti democratique gabonais) เป็นพรรครัฐบาล ทั้งนี้ ประธานาธิบดีโอมาร์ บองโก อองดิมบา ได้รับการเลือกตั้งให้ดำรงตำแหน่งซ้ำในปี พ.ศ. 2516, พ.ศ. 2522 และ พ.ศ. 2529 โดยไม่มีคู่แข่ง

ในปี พ.ศ. 2533 ภายใต้แรงกดดันจากกลุ่มต่าง ๆ ภายในประเทศ รัฐบาลกาบองได้จัดให้มีการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยเปลี่ยนแปลงเป็นระบบการเมืองแบบหลายพรรค อย่างไรก็ตาม พรรคประชาธิปไตยกาบองของประธานาธิบดีบองโก ยังคงได้รับเสียงข้างมากในสภาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งมีขึ้นในปี พ.ศ. 2536 นายบองโก ยังคงได้รับเลือกตั้งให้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี และได้รับเลือกตั้งซ้ำในปี พ.ศ. 2541

ในปี พ.ศ. 2540 ได้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยเพิ่มระยะเวลาให้ประธานาธิบดีอยู่ในตำแหน่งจากเดิมวาระละ 5 ปี เป็นวาระละ 7 ปี และมีการแต่งตั้งตำแหน่งรองประธานาธิบดีขึ้นมาอีกครั้ง และในปี พ.ศ. 2546 ได้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญอีกครั้งโดยยกเลิกการจำกัดวาระการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดี ซึ่งทำให้นายบองโก มีสิทธิ์ในการลงสมัครรับเลือกตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2548 และชนะการเลือกตั้ง โดยนับเป็นการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่ 6 และถือเป็นประธานาธิบดีที่ดำรงตำแหน่งยาวนานที่สุดในแอฟริกา

ปัจจุบัน ประธานาธิบดีโอมา บองโก อองดิมบา เสียชีวิตด้วยอาการหัวใจวาย ที่คลิกนิกแห่งหนึ่งในเมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน ในวัย 73 ปี โดยทางการกาบองได้ประกาศไว้อาลัยแก่การเสียชีวิตของนายบองโก เป็นเวลา 30 วัน และกำหนดให้ประธานวุฒิสภานาง Rose Francine Rogombe ดำรงตำแหน่งรักษาการประธานาธิบดีและจัดการเลือกตั้งทั่วไปภายใน 45 วัน ในชั้นนี้ สถานการณ์ในกรุงลิเบรอวีลยังอยู่ในความสงบไม่เกิดเหตุวุ่นวายตามที่มีการคาดไว้แต่อย่างใด

ความพยายามรัฐประหารในประเทศกาบอง พ.ศ. 2562

ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2562 ได้มีความพยายามรัฐประหารที่นำโดยทหาร เพื่อต่อต้านประธานาธิบดี อาลี บองโก ออนดิมบา

การเมืองการปกครอง

บริหาร

กาบองมีระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐมีประธานาธิบดีเป็นประมุขแห่งรัฐ มาจากการเลือกตั้งโดยตรง และ เป็นผู้แต่งตั้งนายกรัฐมนตรีซึ่งเป็นผู้นำรัฐบาลและเป็นผู้แต่งตั้งคณะรัฐมนตรีโดยการหารือกับประธานาธิบดี โดยเป็นประเทศที่มีเสถียรภาพทางการเมืองมากที่สุดประเทศหนึ่งในแอฟริกาตะวันตก

นิติบัญญัติ

ในปี พ.ศ. 2533 กาบองเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญให้มีระบบการเมืองหลายพรรค รัฐสภาของกาบองเป็นระบบสภาคู่ โดยสภาผู้แทนราษฎรจำนวน 120 ที่นั่งมาจากการเลือกตั้งทั่วไป และอยู่ในตำแหน่งวาระละ 5 ปี ในส่วนของวุฒิสภาจำนวน 91 ที่นั่ง (ตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2538) เลือกจากสมาชิกสภาท้องถิ่น และอยู่ในตำแหน่งวาระละ 5 ปี

เศรษฐกิจ

ภาพรวม

• ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ 12.90 พันล้าน USD (ไทย: 317.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ)
• รายได้ประชาชาติต่อหัว 8,624.17 ดอลลาร์สหรัฐ (ไทย: 4,719.8 ดอลลาร์สหรัฐ)
• การขยายตัวทางเศรษฐกิจ ร้อยละ 6.0 (ไทย: ร้อยละ 7.8)
• อัตราเงินเฟ้อ ร้อยละ 4.0 (ไทย: ร้อยละ 3.3)
• เงินทุนสำรอง 1.74 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ไทย: 185.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ)
• อุตสาหกรรมที่สำคัญ การกลั่นปิโตรเลียม แมงกานีส เหมืองทอง เคมีภัณฑ์ ซ่อมเรือ อาหารและเครื่องดื่ม สิ่งทอ ไม้ซุง ไม้อัด ซีเมนต์
• ทรัพยากรธรรมชาติ ปิโตรเลียม ก๊าซธรรมชาติ เพชร ไนโอเบียม แมงกานีส ยูเรเนียม ทอง ไม้ แร่เหล็ก พลังงานน้ำ
• สินค้าส่งออกที่สำคัญ น้ำมันดิบ ไม้ซุง แมงกานีส ยูเรเนียม
• สินค้านำเข้าที่สำคัญ เครื่องจักรกลและอุปกรณ์ อาหาร เคมีภัณฑ์ วัสดุก่อสร้าง
• ประเทศคู่ค้าที่สำคัญ
  • ส่งออกไป รัสเซีย สหรัฐอเมริกา จีน ฝรั่งเศส
  • นำเข้าจาก ฝรั่งเศส สหรัฐอเมริกา จีน เบลเยียม อิตาลี แคเมอรูน เนเธอร์แลนด์
• หน่วยเงินตรา ฟรังก์เซฟา (CFA Franc) (1 บาท = 15.07 ฟรังก์เซฟา) (สถานะ ณ วันที่ 20 มิ.ย. 54)

เป็นประเทศคู่ค้าที่สำคัญประเทศหนึ่งของไทยในภูมิภาคแอฟริกาตะวันตก โดยระหว่างปี 2537–2540 ไทยเป็นฝ่ายเสียเปรียบดุลการค้า และไทยเพิ่งจะมาได้เปรียบดุลการค้าในช่วงปี 2541–2542

สินค้าออกที่สำคัญของไทย ได้แก่ ข้าว ปูนซิเมนต์ รองเท้าและชิ้นส่วน เสื้อผ้าสำเร็จรูป ผ้าผืน ผ้าปักและลูกไม้ เม็ดพลาสติก ผลิตภัณฑ์พลาสติก และสินค้าเข้าที่สำคัญ ได้แก่ เส้นใยใช้ในการทอ ส่วนประกอบและอุปกรณ์รถยนต์ เคมีภัณฑ์ สินแร่โลหะอื่น ๆ ผลิตภัณฑ์เวชกรรมและเภสัชกรรม คอมพิวเตอร์และส่วนประกอบ

เชิงอรรถ

อ้างอิง

1. "การประเมินประชากรโลก พ.ศ. 2560". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. สืบค้นเมื่อ 10 September 2017.
2. "Report for Selected Countries and Subjects". IMF.org. International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ 20 January 2019.
3. "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มกราคม 21, 2019. สืบค้นเมื่อ มกราคม 20, 2019.
4. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
5. "Soldiers in Gabon try to seize power in failed coup attempt". Bnonews.com. January 7, 2019. สืบค้นเมื่อ January 7, 2019.

บรรณานุกรม

• Ghazvinian, John (2008). Untapped: The Scramble for Africa's Oil. Orlando: Harcourt. ISBN 978-0-15-101138-4.
• Rich, Jeremy (2007). A Workman Is Worthy of His Meat: Food and Colonialism in the Gabon Estuary. Lincoln: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-0741-7.
• Shaxson, Nicholas (2007). Poisoned Wells: The Dirty Politics of African Oil. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-7194-4.
• Warne, Sophie (2003). Bradt Travel Guide: Gabon and São Tomé and Príncipe. Guilford, CT: Chalfont St. Peter. ISBN 1-84162-073-4.
• Yates, Douglas A. (1996). The Rentier State in Africa: Oil Rent Dependency and Neo-colonialism in the Republic of Gabon. Trenton, NJ: Africa World Press. ISBN 0-86543-520-0.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ
• Gabon. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• ประเทศกาบอง ที่เว็บไซต์ Curlie
• Gabon from the BBC News
• Wikimedia Atlas of Gabon
• Key Development Forecasts for Gabon from International Futures
• 2009 report (PDF) from Direction générale de la statistique et des études économiques